Utrata dotacji przez kolejową spółkę nie oznacza utraty funduszy przez Polskę – na opóźnieniach PKP Polskich Linii Kolejowych zyskają samorządy, do których może trafić do 1,3 mld zł unijnego wsparcia.
Zagrożone są trzy duże inwestycje realizowane przez PKP PLK. – Jest kilka projektów, które są bardzo poważnie opóźnione, głównie przez problemy związane z uzyskaniem pozwoleń administracyjnych niezbędnych do rozpoczęcia inwestycji, czy problemy z wykonawcą, który złożył wniosek o upadłość – przyznaje Patrycja Wolińska-Bartkiewicz, wiceminister transportu odpowiedzialna za dotacje unijne. Najbardziej opóźniona jest modernizacja części trasy Warszawa – Łódź, linia nr 8 z Warszawy do Radomia i Rail Baltica, czyli Warszawa – Sadowne Węgrowskie. Pod dużym znakiem zapytania stoi możliwość zakończenia inwestycji do 2015 r., tak by rozliczyć je z unijnych dotacji.
Jak mówi Maciej Dutkiewicz, rzecznik PKP PLK, te trzy inwestycje warte są łącznie 4,05 mld zł. Zaawansowanie prac na trasie z Warszawy do Łodzi wynosi 15 proc., wykonawca prac z Warszawy do Radomia nie został jeszcze wyłoniony, a na modernizację Rail Baltica umowa z wykonawcą została podpisana w grudniu 2012 r.
Plany ratunkowe
Resort transportu stara się zapobiec utracie dotacji przez kolejarzy. Obecnie zasadą jest, że każda faktura wystawiana przez wykonawcę płacona jest zarówno ze środków własnych, jak i z dotacji unijnych, proporcjonalnie do dofinansowania przyznanego danej inwestycji. Polski rząd chce to zmienić. – Wnioskujemy o to, by faktury wystawiane do 2015 r. w całości finansować z dotacji unijnych, a wszystkie wydatki poniesione od 2016 r. z wkładu własnego. Innym rozwiązaniem jest fazowanie inwestycji, czyli przeniesienie części ich realizacji i finansowania na nową perspektywę unijną – mówi minister Wolińska-Bartkiewicz. Bruksela już zgodziła się, by w ten sposób rozliczać największy z projektów, czyli Rail Baltikę.
To kolejny sposób rządu na uratowanie jak największej część unijnych dotacji przyznawanych na inwestycje PKP PLK na lata 2007–2013. Pierwszym, po tym jak Bruksela nie zgodziła się na przesunięcie części środków na inwestycje drogowe, było uruchomienie nowych projektów – rewitalizacji linii kolejowych, poprawy bezpieczeństwa na przejazdach, zakup rozjazdów kolejowych i modernizacja taboru kolejowego. Nowe inwestycje, które znalazły się na liście projektów kluczowych programu Infrastruktura i Środowisko są warte 5,8 mld zł, w tym dofinansowanie UE ok. 3,5 mld zł.