Rynek farmaceutyczny idzie w górę

Ubiegły rok był dla branży farmaceutycznej trudny. Według firmy badawczej PharmaExpert wartość sprzedaży aptecznej w całym 2012 r. wyniosła 26,5 mld zł. To o 5,7 proc. mniej niż w 2011 r. Pojawiają się jednak pierwsze sygnały odbicia. W styczniu tego roku sprzedaż farmaceutyków w aptekach sięgnęła 2,5 mld zł, aż o 28 proc. więcej niż rok wcześniej.

Grypa pomaga

– Ten wzrost wynika zarówno z niskiej bazy w styczniu 2012 r., jak również ze szczytu sezonu zachorowań na grypę, jaki przypadł na tegoroczny styczeń – wyjaśnia Piotr Kula, prezes PharmaExpert. W grudniu 2011 r., tuż przed wprowadzeniem nowej ustawy, w aptekach ustawiały się kolejki, bo pacjenci z obawy przed zmianami robili zakupy na zapas. W efekcie w grudniu 2011 r. sprzedaż apteczna przekroczyła aż 3 mld zł, aby w styczniu 2012 r. spaść do zaledwie 1,9 mld zł.

Efekt słabej bazy potwierdza fakt, że tegoroczna sprzedaż w styczniu była taka sama, jak w grudniu 2012 r. Oznacza to, że rynek się stabilizuje. W porównaniu do grudnia wzrosła jedynie sprzedaż leków pełnopłatnych (5 proc.), natomiast pozostałe segmenty zanotowały nieznaczne spadki – leki refundowane o 4 proc., a sprzedaż leków bez recepty o 1,6 proc.

– W kolejnych miesiącach tak wysoka dynamika wzrostu jak w styczniu jest nie do powtórzenia. Raczej będzie to poziom ok. 5 proc. W podobnym tempie rynek powinien wzrosnąć w całym roku – uważa Marek Czachor, analityk Erste Securities.

Poprawę sytuacji na rynku odczuły także apteki. Ich średni obrót w styczniu wzrósł rok do roku o 29 proc., do 182 tys. zł. To wynik podobny jak w grudniu 2012 r.

Ulga dla pacjentów?

W styczniu refundacja leków przez NFZ osiągnęła wartość 574 mln zł. To prawie o 37 proc. więcej niż przed rokiem. Poziom współpłacenia pacjentów za leki refundowane wynosił 31 proc. i był o 1,8 pkt. proc. niższy niż rok wcześniej.

– W I kw. ubiegłego roku było spore zamieszanie z wypisywaniem leków refundowanych i lekarze dla pewności  częściej   przepisywali leki ze 100-proc. odpłatnością. Teraz sytuacja się normalizuje, dialog między lekarzami a NFZ idzie w dobrym kierunku i coraz częściej powinni przepisywać leki z większą odpłatnością państwa. W efekcie poziom współpłacenia przez pacjentów spadnie – uważa Czachor.

Przypomina, że jednym z założeń ustawy refundacyjnej było zwiększenie wydatków na leki bardziej zaawansowane, a przez to też droższe. – NFZ musi wobec tego więcej dopłacać, bo nie wszystkich stać na drogie, bardziej zaawansowane  farmaceutyki – wyjaśnia.

Zyska cała branża, ale...

Obecnie największy udział w polskim rynku hurtu lekami mają giełdowe spółki: Neuca (ok. 28 proc.) oraz Farmacol i Pelion (po ok. 20 proc.). Kto skorzysta na ożywieniu?

– W równym stopniu powinni zyskać wszyscy gracze. Dotyczy to zarówno hurtowników, jak i samych aptek – dodaje Czachor. – Jeżeli już miałbym szukać tych spółek, które najbardziej skorzystają z dobrej koniunktury, to zwróciłbym uwagę na te, które trzymają koszty pod kontrolą. U nich tak silny wzrost sprzedaży powinien w największym stopniu przełożyć się na poprawę wyników – mówi Tomasz Sokołowski, analityk DM BZ WBK.

Ale w 2014 r. przed dystrybutorami leków stanie trudne zadanie – kolejna obniżka o 1 pkt. proc. marży hurtowej na lekach refundowanych. Każdy z nich musi znaleźć sposób na wypracowanie oszczędności wartych rocznie ok. 20 mln zł.