Postawy wobec przedsiębiorczości oraz aktywność w tym zakresie w kilkudziesięciu krajach pokazuje Global Entrepreneurship Monitor. Jak wynika z najnowszej, przedstawionej w styczniu edycji raportu GEM 2013, w Polsce poziom przedsiębiorczości utrzymuje się na średnim poziomie. Jest znacznie niższy niż w krajach rozwijających się i trochę wyższy niż w krajach wysoko rozwiniętych.
Około 67 proc. Polaków w wieku 18–64 lata uważa, że przedsiębiorczość jest dobrą ścieżką kariery zawodowej, a 52 proc. twierdzi, że ma wystarczające umiejętności, by poprowadzić własną działalność. Nie oznacza to, że tyle samo Polaków chciałoby tak naprawdę pracować na własny rachunek. Z założeniem firmy (w ciągu najbliższych trzech lat) nosi się 17,3 proc., a w 2013 r. zrobiło to 10 proc. Przyczyną powstania prawie połowy (47 proc.) nowych biznesów jest konieczność. Być może dlatego tylko niewiele osób rozpoczynających działalność (7,5 proc.) uważa, że będzie mogła zatrudniać pracowników.
Co ciekawe, odsetek firm we wczesnej fazie rozwoju, które powstały z konieczności, jest w Polsce najwyższy wśród krajów UE. – Mamy 2 mln bezrobotnych w oficjalnych rejestrach, 2 mln pracujących za granicą i 1 mln ukrytych bezrobotnych w rolnictwie. W 2013 r. większe przedsiębiorstwa raczej cięły miejsca pracy, niż tworzyły. W takiej sytuacji ludzie muszą sobie jakoś radzić – zauważa Jeremi Mordasewicz, ekspert Konfederacji Lewiatan. – Ale nie ma w tym nic złego. Polacy z jednej strony w zdecydowanej większości wolą pracować na etacie, najlepiej w dużej polskiej firmie. Z drugiej strony nie są na tyle uzależnieni od pomocy socjalnej, by nie próbować stanąć na nogi, gdy nie mogą znaleźć pracy – dodaje.
Nieco inaczej jest np. w Hiszpanii. Tam bezrobocie jest dużo wyższe niż Polsce, ale poziom przedsiębiorczości – niższy. Tylko 8,4 proc. Hiszpanów chciałoby założyć własną firmę, a robi to w rzeczywistości ok. 5,2 proc. (oba wskaźniki są prawie dwa razy niższe niż w Polsce).
Wysoki – na tle państwa europejskich – jest też u nas strach przed porażką. Prawie 47 proc. osób, które myślą o własnej działalności, boi się, że ich przedsięwzięcie się nie powiedzie. Średnia dla UE to 40 proc., przy czym największy strach odczują Belgowie, Włosi i Grecy (od 46 do 49 proc.), najmniejszy – Słoweńcy, Słowacy, Anglicy czy Szwedzi.
