Nowe projekty kluczowe w Infrastrukturze i środowisku

Projekty kluczowe w programie „Infrastruktura i środowisko" to strategiczne, największe przedsięwzięcia infrastrukturalne, które nie muszą brać udziału w konkursach o unijne dotacje. Ich lista (podstawowa i rezerwowa) jest aktualizowana co pół roku. Inwestycje mogą zostać usunięte, jeśli nie są planowo realizowane. Mogą się też pojawić nowe. Podczas ostatniej aktualizacji w sierpniu 2010 r. usunięto jeden projekt i dodano 15 nowych.

Jak się dowiedziała „Rz", obecna weryfikacja będzie szersza. Ministerstwa zaangażowane w program chciały dopisać tylko jeden projekt do listy podstawowej, ale m.in. samorządy i PKP chciały dodania kolejnych 37.

Ostatecznie na listę podstawową wejdą trzy projekty – dwa nowe i jeden z listy rezerwowej. Aż 15 inwestycji (drogowych) spadnie na listę rezerwową, a trzy zostaną w ogóle wykreślone.

Dwa nowe projekty to budowa zajezdni tramwajowej Franowo w Poznaniu i projekt pod nazwą Meteo-risk – przedsięwzięcie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej polegające na budowie platformy informatycznej, na której zbierane będą dane dotyczące pogody i jej prognoz do późniejszego wykorzystania przez administrację. Dotacja z UE wyniesie ok. 10 mln zł, a w przypadku inwestycji Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu – już 50 mln zł.

91,8 mld zł dołoży Bruksela do realizacji projektów kluczowych wartych 195,2 mld zł

Jak się dowiedziała „Rz", wiąże się to z obniżeniem o 50 mln zł dofinansowania innego poznańskiego projektu (miasta-organizatorzy meczów Euro 2012 otrzymały specjalne pule na projekty związane z imprezą, stąd możliwość przesunięcia środków).

Na listę podstawową z rezerwowej trafi budowa spalarni odpadów w Koninie. Ma ona już decyzję środowiskową i resort rozwoju przewiduje szybkie podpisanie umowy o jej dofinansowanie.

Z list znikną dwie inwestycje środowiskowe: Rudy Śląskiej (miasto zrezygnowało samo) i gminy Baranów, oraz jedna transportowa realizowana przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. To budowa drogi krajowej nr 10 Dobrzejewice – Blinno, de facto zakończona, ale niezgodnie ze standardami programu.

Dla użytkowników dróg bardziej bolesne jest jednak przesunięcie na listę rezerwową 15 innych inwestycji drogowych. W konsekwencji może to oznaczać, że nie zostaną już zrealizowane w perspektywie finansowej 2007 – 2013. Oficjalny powód przesunięcia to niewystarczający stan przygotowania tych inwestycji.

Jednak usunięcie projektów związane jest z uchwaleniem rządowego programu budowy dróg na lata 2011 – 2015. Cięcia na planowane dotąd inwestycje drogowe wynikają z przyjęcia w programie nowej listy dróg, których realizacja rozpocznie się do 2013 r.

– Kończą się pieniądze i po prostu obcięto finansowanie na te projekty – mówi jednak Jerzy Kwieciński, ekspert BCC, były wiceminister rozwoju. Dodaje, że może dobrze się stało, gdyż pieniędzy nie powinno zabraknąć przede wszystkim na budowę dróg ekspresowych S3 (Szczecin – Gorzów Wlkp.) i S17 (Lublin – Warszawa).

– Zmiany na liście nie są tak drastyczne, jak mogłyby być, bo największym problemem w sektorze transportu nie są projekty drogowe, ale kolejowe. W ich przypadku na razie nic się nie zmienia – wskazuje Kwieciński.

To jednak tylko kwestia czasu. PKP PLK na zlecenie rządu zakończyły właśnie aktualizację swojego planu inwestycyjnego. Te projekty warte ponad 4 mld zł, których zakończenie nie jest możliwe do 2014 r., tak by rozliczyć je z Komisją Europejską, nie będą realizowane w tej perspektywie. Na nowej liście projektów kluczowych wciąż jednak są.

– W tym zakresie nie będzie żadnych zmian, dopóki nie zakończymy konsultacji z Komisją Europejską – mówi „Rz" Adam Zdziebło, wiceminister rozwoju regionalnego. – Mamy nadzieję, że w marcu uzyskamy opinię przedstawicieli Komisji na temat przedstawionych zmian dotyczących kolei – dodaje. Wówczas listę czeka kolejna zmiana.

Jesteśmy na półmetku okresu 2007 – 2013 i aktualizacja listy kluczowych inwestycji powinna polegać na weryfikacji projektów już tam wpisanych, np. pod kątem zmiany montażu finansowego, a nie dopisywaniu kolejnych. Dlatego dodajemy tylko dwa nowe. Spore zmiany zajdą w sektorze transportu. Przychylając się do propozycji Ministerstwa Infrastruktury, na listę rezerwową przesuwamy 15 projektów drogowych. Ich przesunięcie nie oznacza jednak, że nie zostaną zrealizowane. Wciąż będą miały szansę powrotu na listę podstawową.    —osa

Uzasadnieniem do ścięcia inwestycji kolejowych było niewykorzystywanie przez PKP Polskie Linie Kolejowe dostępnych środków z unijnego budżetu. Taka sytuacja miała miejsce aż do drugiej połowy ubiegłego roku i to dlatego spółka musi zrezygnować z realizacji w tej perspektywie finansowej m.in. modernizacji torów z Sochaczewa do Swarzędza i z Siedlec do Terespola. Teraz spółka odpowiedzialna za budowę torów zaczyna nadrabiać zaległości. – Ostatnio podpisaliśmy umowę na dofinansowanie inwestycji kwotą ponad 2 mld zł – mówi Anna Siejda, dyrektor Centrum Unijnych Projektów Transportowych. – Tym samym PKP PLK podpisały 13 umów na dofinansowanie swoich inwestycji i wykorzystały 31 proc. dostępnych środków – dodaje. CUPT ocenia trzy kolejne projekty kolejowe warte kilka miliardów złotych. Chodzi o modernizację torów między Zabrzem a Krakowem oraz budowę lokalnych centrów sterowania w Gdyni i Malborku. Po zakończeniu oceny spółka będzie mogła wystąpić o podpisanie umowy o dofinansowanie. Prawie wszystkie dostępne środki unijne rozdysponowali drogowcy. Podpisali umowy na budowę dróg krajowych warte 29 mld zł – to 95,5 proc. dostępnych środków. Pula na drogi poza siecią TEN-T (Transeuropejska Sieć Transportowa) jest wykorzystana w 36,3 proc. Podpisane umowy są warte 3,8 mld zł.    —ais