Bursztyn bywa droższy od złota

– Z problemem niedoboru bursztynu stykają się wszyscy. I litewscy i rosyjscy, i polscy przedsiębiorcy wykorzystują teraz zgromadzone wcześniej zapasy – cytuje agencja Delfi Gerdusa Guntoriusa, prezesa litewskiej firmy Amber trip. Handel skończył się we wrześniu ub. roku, po zmianie kierownictwa kombinatu w Kaliningradzie.

Informacje o zaprzestaniu eksportu przez Kaliningradzki Kombinat Bursztynowy w Jantarnym potwierdza „Rz" Michał Kosior, wiceprezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Bursztynników w Polsce. Organizacja skupia 250 producentów wyrobów wykorzystujących bursztyn nie tylko z Polski, ale i ze świata.

Kaliningradzki dyktat

Kopalnia bursztynu w Jantarnym produkowała ok. 300 ton surowca rocznie, z czego 30–45 ton to bursztyn nadający się do obróbki jubilerskiej, czyli tej, którą zainteresowani są odbiorcy z Polski i Litwy. – Wciąż jest to zakład państwowy, ale spod zarządu jednego z ministerstw przeszedł pod państwową firmę Rostek. Ta wstrzymała eksport, a wobec rosyjskich klientów stosuje swój audyt i sama decyduje, ile komu sprzeda bursztynu – mówi Michał Kosior.

Zdaniem Gerdusa Guntoriusa zmiany w zarządzie kaliningradzkiego kombinatu były związane z działaniami jego przedniego szefa. – Całym surowcem zarządzał jeden człowiek, nazywany bursztynowym baronem Wiktor Bogdan, który jest teraz poszukiwany na całym świecie przez rosyjskie władze – mówi Guntorius. – Nowym władzom kombinatu w Jantarnym nie podoba się, że Bogdan sprzedawał i Polakom, i Litwinom, a swoich pomijał. Eksport bursztynu do Polski i na Litwę był ogromny i to martwi nowych zarządców – dodaje.

Na Litwie w bursztynowej branży pracuje około 10 tys. osób. W Polsce tyle osób pracowało w ok. tysiącu firm działających w branży do kryzysu w 2009 r, teraz jest ich mniej. – Wiele małych firm zostało zlikwidowanych – mówi Michał Kosior. Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników w Polsce skupia 250 producentów wyrobów wykorzystujących bursztyn nie tylko z Polski, ale i ze świata.

Według danych Stowarzyszenia w 2010 r. wartość polskiej biżuterii z wykorzystaniem bursztynu i kamieni wynosiła ok. 200 mln euro. Główne rynki eksportowe to Unia Europejska, gdzie trafia 42 proc. biżuterii bursztynowej, oraz USA, Kanada i Chiny.

To właśnie Państwo Środka, które jest nie tylko odbiorcą, ale też producentem biżuterii z bursztynu, napędza od kilku lat koniunkturę na surowiec. – Osobiście znam trzech Chińczyków – właścicieli zakładów wykorzystujących bursztyn. W każdym z nich pracuje ok. tysiąca osób, więc można sobie wyobrazić skalę chińskiego zapotrzebowania – opowiada Gerdus Guntorius.

A ponieważ wyschło ważne dla branży źródło surowca, mocno wzrosły jego ceny. Jak mówi Michał Kosior, w 2010 r. kilogram bryłek bursztynu o wadze 50-100 gramów kosztował ok. 550 dol. W ciągu  czterech lat cena wzrosła i teraz wynosi nawet 7-10 razy więcej. – Możemy mówić, że dziś wyroby z bursztynu są droższe od złota, bo hurtowa cena grama bardzo dobrej jakościowo kulki z bursztynu o średnicy 30-40mm to 40 do 60 dolarów, podczas gdy gram złota kosztuje 40 dol. – wylicza wiceprezes Stowarzyszenia Bursztynników.

Lubelskie złoże czeka

Polscy producenci mają jeszcze zapasy wyrobów i teraz wyprzedają je klientom. – Zapasy zrobiliśmy, ale nie za duże, bo nas na to nie stać. Ponieważ nie mamy skąd kupować bursztynu, przygotowaliśmy plan B. Zmieniamy też profil produkcji, więcej robimy kolekcji srebrnej biżuterii z kamieniami półszlachetnymi i szlachetnymi – opowiada Marta Siemiotko, menedżer ds. marketingu w firmie NAC Amber z Gdańska.

Krystyna Weremjewicz, szefowa marketingu w firmie Art 7, też przyznaje, że ceny surowca gwałtownie rosną. – Tylko w grudniu, kiedy jeszcze kupowaliśmy od polskiego pośrednika, cena podskoczyła o 70 proc. – opowiada. Firma działa na bursztynowym rynku 30 lat, zatrudnia dziesięć osób. Ponad 70 proc. produkcji eksportuje do Chin, resztę sprzedaje w Wlk. Brytanii i w Polsce.

– Od filmu Jurasic Park na punkcie bursztynu zwariowała Ameryka, potem dużo sprzedawaliśmy w Europie, szczególnie Francji i Niemczech. Teraz dominują Chiny. Ich apetyt jest ogromny, więc liczę, że wreszcie Polska uruchomi własne złoża bursztynu – zaznacza Weremjewicz.