Podwyżki stóp przynoszą efekty. O kredyt Polakom coraz trudniej

Banki spodziewają się w III kwartale spadku popytu w zasadzie na wszystkie kategorie kredytów – wynika z badań ankietowych prowadzonych cyklicznie przez NBP.

To duże negatywne zaskoczenie. O ile bowiem mniejsze zainteresowanie kredytami hipotecznymi było już widać od jakiegoś czasu, o tyle obecnie prawdziwe tąpnięcie jest oczekiwane także w przypadku kredytów konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych oraz kredytów długoterminowych dla firm zarówno tych małych, jak i dużych.

Restrykcyjne podejście

Spadkowi popytu towarzyszy dodatkowo zaostrzenie polityki kredytowej ze strony banków na III kwartał. I również niemal we wszystkich kategoriach. Banki wyjaśniają, że warunki udzielania kredytów mieszkaniowych pogarszają się m.in. ze względu na wzrost stawek WIBOR (choć trzeba dodać, że marże bankowe ulegają obniżeniu), dla pożyczek zaś na cele konsumpcyjne szczególnie mocno wzrosły marże ogółem oraz marże na kredyty obarczone podwyższonym ryzykiem (choć z drugiej zwiększa się maksymalną kwotę, jaką można pożyczyć).

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Fatalny obraz gospodarki. Wyniki ankiety kredytowej NBP

Wyniki ankiety kredytowej NBP malują fatalny obraz gospodarki: rynek nieruchomości stanął, przeds...

Przy kredytach zaś dla przedsiębiorstwa uzasadnieniem bardziej restrykcyjnego podejścia są przede wszystkim decyzje RPP w zakresie polityki pieniężnej oraz wzrost ryzyka branży.

Koszty odstraszają

– W zasadzie można podać dwie fundamentalne przyczyny zarówno spadku popytu, jak i zaostrzenia warunków udzielania kredytów – komentuje Adam Antoniak, ekonomista ING Banku Polskiego.

Po pierwsze, to oczywisty efekt podwyżek stóp procentowych. – W oczywisty sposób przekłada się to na zwiększenie kosztów finansowania, co oznacza, że wiele osób i podmiotów ma znacznie mniejszą zdolność kredytową, a inni nie chcą pożyczać po tak wysokich kosztach – zaznacza Antoniak. W odniesieniu do kredytów hipotecznych swoją rolę odgrywają tu też wymogi KNF, nakazujące, by przy badaniu zdolności kredytowej swoich klientów, do obecnego poziomu oprocentowania banki dodawały jeszcze 5 pkt proc. buforu bezpieczeństwa.

– Drugi element to pogarszająca się koniunktura gospodarcza – dodaje Jakub Borowski, główny ekonomista Credit Agricole Bank Polska. Nadchodzi spowolnienie gospodarcze, które wraz z kryzysem energetycznym szczególnie mocno może odbić się na przedsiębiorstwach przetwórstwa przemysłowego, budowlanych czy eksportowych. Ale też na portfelach gospodarstw domowych, co oznacza większe ryzyko ze spłatą kredytów ze strony konsumentów.

Czytaj więcej:

Finanse

Czy przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z wakacji kredytowych

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębi...

Pro

Pożądany efekt

Wyniki badań sektora jasno wskazują, że o kredyt będzie znacznie trudniej niż dotychczas zarówno konsumentom, jak i przedsiębiorcom. Ale to niejedyna zła informacja. – W sumie oznacza to wyhamowanie akcji kredytowej, co niesie też osłabienie popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego i spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego – zaznacza Adam Antoniak.

– Wyniki badań sektora kredytowego malują polską gospodarkę w ciemnych barwach – oceniają też ekonomiści Banku Pekao SA. – Zwłaszcza jeśli chodzi o perspektywy inwestycji prywatnych, nie tylko tych mieszkaniowych, ale też przedsiębiorstw. Tak głębokiego braku potrzeb w zakresie kredytowania inwestycji nie widziano od wiosny 2020 r. – zauważają.

– Można spodziewać się dalszego schłodzenie popytu nie tylko na mieszkania, ale ogółem popytu w gospodarce – mówi nam również Marta Petka-Zagajewska, kierownik zespołu ekonomistów w PKO BP. – Ale jest to pożądany i oczekiwany efekt podnoszenie stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej – dodaje.

Ryzyka recesji

Jak podkreślają ekonomiści, zaostrzenie polityki monetarnej w Polsce (stopy procentowe wzrosły do 6,5 proc. obecnie z 0,1 proc. we wrześniu zeszłego roku) spełnia więc swoją zadanie. Czyli takiego ograniczenia skłonności do wydatków w gospodarce, by inflacja wyhamowała, choć tego negatywnym efektem jest też spowolnienie gospodarcze.

– To cały ciąg zdarzeń, który poprzez wyższe stopy prowadzi do niższego popytu i niższej dynamiki PKB, ale pozwala walczyć z inflacją – wyjaśnia Petka-Zagajewska.

Pytanie jednak, czy coś w tym „zaplanowanym” procesie może pójść nie tak, jakie jest ryzyko, że np. zamiast miękkiego lądowania nasza gospodarka wpadnie w głęboką recesję?

Czytaj więcej

Banki

Trudniejszy dostęp do kredytów w krajach strefy euro

Banki w krajach strefy euro utrudniły w II kwartale dostęp do kredytów, będą to robić nadal, bo z...