Wspólna jaskinia łowców i rolników

W centralnej Europie łowcy i oracze żyli obok siebie ponad 2 tys. lat – wynika z badań prehistorycznych szkieletów - pisze Krzysztof Kowalski.

Aktualizacja: 14.10.2013 23:50 Publikacja: 14.10.2013 23:49

Wędrowne plemiona żyjące z polowania koegzystowały z najstarszymi osiadłymi ludami uprawiającymi ziemię dłużej, niż do tej pory sądzili badacze.

– Dotychczas znamy bardzo mało archeologicznych śladów pozostawionych przez myśliwych i zbieraczy z końca epoki kamienia. Dlatego większość badaczy przyjmowała, że łowieckie i zbierackie plemiona z Europy zniknęły ze sceny dziejowej bardzo szybko, wkrótce po tym, jak na tych terenach pojawili się rolnicy, czyli około 7500 lat temu. Nasze badania wskazują, że było inaczej. Łowcy przetrwali falę najstarszych rolniczych imigrantów, nie zostali przez nich wchłonięci, zniknęli dopiero około 5 tys. lat temu – wyjaśnia prof. Joachim Burger z Instytutu Antropologii Uniwersytetu Johannesa Gutenberga w Moguncji w Niemczech. Kierował on zespołem badającym jaskinię Blatterhohle w pobliżu miasta Hagen. Wiadomość o wynikach tych wykopalisk zamieszcza pismo „Science”.

Według wcześniejszych ustaleń jeszcze około 7500 lat temu mieszkańcy centralnej Europy byli myśliwymi. Wszyscy oni wywodzili się od pierwszych przedstawicieli homo sapiens, jacy pojawili się w tej części świata 45 tys. lat temu.

Ci myśliwi grzebani byli w różnych miejscach, między innymi w jaskini Blatterhohle. Ale najnowsze wykopaliska ujawniły, że było to miejsce pochówku także dla przybyszów, najstarszych rolników.

Naukowcy z Moguncji stwierdzili to na podstawie badań DNA kości odkopanych w jaskini. Ich wiek określono metodą radiowęglową C 14. Przeprowadzono także analizę kości pod względem zwartości izotopów innych pierwiastków.

Okazało się, że kości zawierają genetyczne ślady krzyżowania się kobiet z plemion myśliwych z mężczyznami – rolnikami. Relacji odwrotnych nie stwierdzono w materiale genetycznym.

– Ten wzorzec kulturowy znany jest z wielu innych badań nad współczesnymi pierwotnymi społecznościami ludzkimi. Kobiety z grup rolniczych uznają związek z łowcą-zbieraczem za społeczną degradację, być może dlatego, że wśród rolników rodzi się więcej dzieci, co jest szczególnie ważne dla ludzi żyjących w pierwotnych, surowych warunkach – mówi prof. Joachim Burger.

Analiza izotopów zawartych w kościach wykazała również, że łowcy, zanim całkowicie ustąpili pola rolnikom oraz ich kulturze, egzystowali dzięki specyficznej specjalizacji – głównym składnikiem ich pożywienia były ryby, małże oraz drobna zwierzyna – króliki, zające, ptactwo wodne.

Komentując wyniki niemieckich archeologów prof. Mark Thomas, genetyk z University College London powiedział: – Współcześni mieszkańcy centralnej Europy w ogromnej większości są potomkami zarówno łowców-zbieraczy, jak i rolników. Natomiast na razie nie wiemy, jaki jest wkład obu tych grup we wspólną pulę genetyczną.

Krzysztof Kowalski

Wędrowne plemiona żyjące z polowania koegzystowały z najstarszymi osiadłymi ludami uprawiającymi ziemię dłużej, niż do tej pory sądzili badacze.

– Dotychczas znamy bardzo mało archeologicznych śladów pozostawionych przez myśliwych i zbieraczy z końca epoki kamienia. Dlatego większość badaczy przyjmowała, że łowieckie i zbierackie plemiona z Europy zniknęły ze sceny dziejowej bardzo szybko, wkrótce po tym, jak na tych terenach pojawili się rolnicy, czyli około 7500 lat temu. Nasze badania wskazują, że było inaczej. Łowcy przetrwali falę najstarszych rolniczych imigrantów, nie zostali przez nich wchłonięci, zniknęli dopiero około 5 tys. lat temu – wyjaśnia prof. Joachim Burger z Instytutu Antropologii Uniwersytetu Johannesa Gutenberga w Moguncji w Niemczech. Kierował on zespołem badającym jaskinię Blatterhohle w pobliżu miasta Hagen. Wiadomość o wynikach tych wykopalisk zamieszcza pismo „Science”.

Archeologia
Naukowcy zbadali szkielet rzymskiego gladiatora. Przełomowe wyniki analiz
Archeologia
Naukowcy odkryli kolejne tajemnice denisowian. Co wiemy o kuzynach Homo sapiens?
Archeologia
Przełomowe odkrycie archeologów. „Kwestionuje nasze rozumienie historii ludzkości"
Archeologia
Jakie tajemnice kryje stary żydowski cmentarz na Bródnie?
Archeologia
Czy wiek Stonehenge na pewno jest dobrze określony? Zaskakujące odkrycie naukowców