Co roku wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagamy w przygotowaniu do testu. Dziś podpowiadamy, jak napisać odwołanie od oblanego egzaminu.
Podstawą jest uchwała
Jan Kowalski przystąpił do egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką. Egzamin ten składał się z zestawu 150 pytań testowych. Za każdą poprawną odpowiedź kandydat otrzymywał jeden punkt. Warunkiem sine qua non otrzymania pozytywnego wyniku z egzaminu było uzyskanie 100 punktów. Kandydat z przedmiotowego testu otrzymał 99 punktów. Oznaczało to negatywną ocenę – co stwierdziła uchwała komisji egzaminacyjnej. Po gruntownym przeanalizowaniu własnej pracy oraz wykazu prawidłowych odpowiedzi pan Jan powziął wątpliwość ws. poprawności jednego z pytań testu.
Czytaj więcej
W sobotę 25 września 2021 r. przeprowadzone zostały państwowe egzaminy wstępne na aplikacje adwokacką, radcowską, notarialną oraz komorniczą. Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało wstępne wyniki oraz zestawy pytań testowych.
Czytaj więcej
Na aplikację adwokacką, radcowską i notarialną dostało się 60 proc.zdających.
Mając to na uwadze, postanowił skorzystać z przysługującego mu prawa określonego w art. 75j ust. 3 i 4 ustawy z 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 615 ze zm.) i odwołać się od uchwały komisji. Poniżej projekt takiego odwołania:
Warszawa, 30 września 2021 r.
Jan Kowalski
ul. Liliowa 13 lok. 1
Znacznie więcej o biznesie, finansach oraz prawie
00-000 Warszawa
Do: Minister Sprawiedliwości
Al. Ujazdowskie 11
00-950 Warszawa
za pośrednictwem Komisji Egzaminacyjnej nr „X" ds. Aplikacji Adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie
Odwołanie od uchwały Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw Aplikacji Adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie
Ja, niżej podpisany, Jan Kowalski, na podstawie art. 75j ust. 4 ustawy z 26.05.1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 615 ze zm., dalej jako PrAdw) w zw. z art. 138 § 2 k.p.a. wnoszę o uchylenie w całości uchwały nr 123456/2/2020 z x.09.2020 r. Komisji Egzaminacyjnej nr „X" ds. Aplikacji Adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez ww. komisję, z jednoczesnym wskazaniem, że pytanie nr 84 tegorocznego egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką nie zawiera żadnej poprawnej odpowiedzi, a co za tym idzie, uwzględnienie przy ponownym sprawdzeniu mojego testu udzielonej przeze mnie odpowiedzi w przedmiotowym pytaniu jako odpowiedzi poprawnej. (...)
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 75i ust. 1 PrAdw egzamin wstępny polega na rozwiązaniu testu składającego się z zestawu 150 pytań zawierających po trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. W przypadku pytania nr 84 warunek ten nie został spełniony, gdyż żadna z przedstawionych odpowiedzi nie jest prawidłowa. Wykaz prawidłowych odpowiedzi do zestawu pytań testowych na egzamin wstępny na aplikację adwokacką i radcowską w 2015 r., opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, wskazuje odpowiedź C jako odpowiedź poprawną. W tymże wykazie jako podstawa prawna prawidłowości odpowiedzi wskazany został art. 49 k.r.o. Ustawodawca w art. 49 k.r.o. wymienia kategorie przedmiotów, które bezwzględnie nie mogą być objęte wspólnością majątkową małżonków w wyniku zawartej przez nich umowy. Nie ulega wątpliwości, że odpowiedzi A i B na przedmiotowe pytanie 84 są błędne, gdyż określają kategorie przedmiotów expressis verbis wskazanych – odpowiednio – w art. 49 § 1 pkt 1 i 5 k.r.o.
W żadnym wypadku nie można na pytanie 84, tj.: „Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, umowa majątkowa małżeńska może rozszerzyć wspólność majątkową na:”, wskazywać odpowiedzi C jako odpowiedzi poprawnej, tj.: „prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy”. Wnioskowanie a contrario, że skoro ustawodawca nie wskazał expressis verbis w art. 49 k.r.o. tej kategorii przedmiotów, to rozszerzenie takie jest dopuszczalne, jest rozumowaniem błędnym.
Przedmiotowa odpowiedź C ma charakter złożony. Oznacza to, że aby uznać ją za prawidłową, na każdą kategorię praw w niej wymienioną powinno być możliwe umowne rozszerzenie małżeńskiej wspólności majątkowej. Wziąwszy to pod uwagę, odpowiedź ta nie jest prawidłowa, gdyż wyklucza art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o.: „prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie”. Jedną z wymienionych kategorii w odpowiedzi C są prawa autorskie. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zajmuje się regulacją dotyczącą praw autorskich. Kwestia ta regulowana jest w ustawie z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm., dalej jako: PrAut).
Treść PrAut ma konstrukcję dualistyczną. Ustawodawca wprowadza odrębny status prawny dla dwóch grup praw autorskich: art. 16 PrAut – osobiste prawa autorskie, art. 17–22 PrAut – majątkowe prawa autorskie. Zgodzić się należy z tezą J. Barty i R. Markiewicza (J. Barta, R. Markiewicz [w:] J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E. Traple, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Łódź 2001, s. 194), że osobiste prawa autorskie: „mogą mieć dla twórcy także znaczenie ekonomiczne, choć pozostające niejako na dalszym planie”. W przypadku osobistych praw autorskich ustawodawca w art. 16 PrAut expressis verbis stanowi o ich niezbywalności.
Mając na uwadze przytoczoną regulację prawną, należy rozważyć niedopuszczalność rozszerzenia małżeńskiej wspólności majątkowej na prawa autorskie w kontekście art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o.
Prawa niezbywalne nie stanowią jednolitej kategorii. Doktryna definiuje je jako prawa, które nie mogą być przeniesione na inną osobę w drodze czynności prawnej, tak m.in. M. Olczyk (M. Olczyk [w:] Komentarz do ustawy z 17.6.2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, LEX/el. 2005, komentarz do art. 49 k.r.o.). Za prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, określone w art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o., należy uznać te, które są ściśle powiązane z osobą uprawnionego. Odnośnie do osobistych praw autorskich słusznie zauważają J. Barta i R. Markiewicz (J. Barta, R. Markiewicz, op. cit., s. 195), że: „Autorskie prawa osobiste są tak ściśle związane z osobą twórcy, że nie można się ich zrzec ani zbyć”.
Doktryna, wymieniając przykłady niezbywalnych praw, które mogą przysługiwać jednej osobie, wskazuje użytkowanie, służebności osobiste, prawo dożywocia – tak m.in. M. Olczyk (M. Olczyk, op. cit.). Niezbywalność każdego z tych praw jest expressis verbis wskazana przez ustawodawcę – odpowiednio art. 254, 300, 912 k.c. Ustawowy zakaz zbywalności dotyczy również osobistych praw autorskich (art. 16 PrAut).
Konstrukcja odpowiedzi C pytania nr 84 w żaden sposób nie pozwala rozstrzygnąć, jaki rodzaj praw autorskich miał na myśli autor pytania. Użyty przez autora zwrot „prawa autorskie” należy zatem definiować ustawowo. Ustawodawca w rozdziale 3 PrAut stanowi, że na treść prawa autorskiego składają się osobiste prawa autorskie oraz majątkowe prawa autorskie. Mając na uwadze powyższe, wykazane zostało, że przedmiotowa odpowiedź C zawiera kategorie praw, tj. osobiste prawa autorskie, na które ustawodawca w art. 49 § 1 pkt 3 k.r.o. wprowadza bezwzględny zakaz objęcia ich umowną majątkową wspólnością małżeńską, a co za tym idzie – odpowiedź C nie jest odpowiedzią prawidłową.
Autorzy pytań przy ich redagowaniu powinni zachować szczególną dbałość, by odpowiedź nie mogła budzić żadnej wątpliwości prawnej. Pouczenie kandydata na aplikację adwokacką, wchodzące w skład zestawu egzaminacyjnego, wskazywało, że: „prawidłowa jest odpowiedź, która w połączeniu z treścią pytania tworzy – w świetle obowiązującego prawa – zdanie prawdziwe”. W przypadku pytania 84 warunek ten nie został spełniony.
Podzielić należy pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażony w uzasadnieniu wyroku z 6.03.2008 r. (II GSK 414/07, Legalis), że: „Kandydat nie może ponosić dotkliwych konsekwencji niepoprawnego sformułowania pytania (...) kandydat może wybrać tylko jedną odpowiedź. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydat uzyskuje 1 punkt. Z tego unormowania wynika bezwzględny obowiązek zachowania szczególnej dbałości przy redagowaniu każdego zestawu pytań (...). Nie można też odmówić przyznania punktu za udzieloną odpowiedź, w której przekonująco wykazano, że pozytywnej odpowiedzi nie zawiera żadne z trzech pytań zestawu”.
Mając na uwadze te okoliczności, wnoszę jak w petitum.
Załączniki:
1) kserokopia uchwały nr 123456/2/2021 z x.9.202021 r. Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw Aplikacji Adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie;
2) kserokopia (arkusz odpowiedzi).
