Rodzice niepełnosprawnych uczniów wygrywają spór z gminami o finansowanie nauki

Ustawodawca postanowił uciąć coroczne spory rodziców z samorządami o zasady finansowania nauki niepełnosprawnych uczniów.

Od 1 stycznia 2017 r. reguła – powtarzana dwukrotnie w ustawach okołobudżetowych na 2015 i 2016 r. – zostanie na stałe wpisana do ustawy o systemie oświaty. A od 1 września 2017 r. ma obowiązywać na mocy nowego prawa oświatowego, którego projekt minister edukacji narodowej zaprezentowała 16 września.

Zgodnie z nią samorządy mają obowiązek wydać na edukację niepełnosprawnych tyle, ile na ten cel otrzymały w subwencji oświatowej w danym roku. Chodzi o 6 mld zł rocznie.

Krok ku dobrej zmianie

– Ustawodawca ma prawo dać samorządom pieniądze i ma też prawo ustalić standardy ich wydatkowania – komentuje Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich. – Skoro postanowił, że część subwencji mamy wydawać w sposób celowany, to lepiej, by zamienił tę część subwencji na dotację celową – wskazuje.

Grzegorz Kubalski, wicedyrektor biura Związku Powiatów Polskich, przekonuje natomiast, że utrwalanie tego rozwiązania w prawie oświatowym jest zwycięstwem marketingu politycznego nad zdrowym rozsądkiem.

Większość rodziców niepełnosprawnych uczniów oraz wspierających ich organizacji pozarządowych to rozwiązanie cieszy.

– Oznacza to bowiem zabezpieczenie interesów dzieci z niepełnosprawnościami i koniec obaw, czy w kolejnym roku pieniądze na ich edukację będą zagwarantowane – mówi Paweł Kubicki ze Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom z Ukrytymi Niepełnosprawnościami im. Hansa Aspergera Nie-Grzeczne Dzieci. – Cały czas jednak oczekujemy na wprowadzenie rozwiązania systemowego, bo to przeniesione z ustaw okołobudżetowych do prawa oświatowego nadal jest tylko rozwiązaniem prowizorycznym – zaznacza Paweł Kubicki.

Obecnie bowiem wysokość środków na edukację zależy od zdiagnozowanej u dziecka niepełnosprawności, a nie od jego potrzeb. Efekt jest taki, że na edukację dziecka z niepełnosprawnością intelektualną przeznaczane są środki znacznie mniejsze niż np. takiego, u którego stwierdzono autyzm, chociaż potrzeby tego pierwszego mogą być o wiele większe.

– Dlatego wciąż czekamy na prawdziwą dobrą zmianę, która spowoduje, że pieniądze na edukację dzieci niepełnosprawnych będą podążały nie za etykietą, lecz za rzeczywistymi potrzebami – mówi Paweł Kubicki. – To jednak będzie wymagało zmiany całego systemu orzekania o niepełnosprawności.

Nie tędy droga

– Pomoc dla dzieci i młodzieży wymagającej specjalnej organizacji nauki i metod pracy od dawna jest zestandaryzowana – wskazuje Grzegorz Kubalski. – O zakresie należnych świadczeń decyduje orzeczenie poradni psychologiczno-pedagogicznej.

I dodaje, że jeżeli pojawiają się problemy z realizacją orzeczeń, to lekarstwem na to nie jest wprowadzanie przepisu zamieniającego „część subwencji oświatowej w dotację celową".