Na niedopuszczalność stosowania wspomnianego różnicowania stawek podatku przy wskazanych budowlach (niestanowiących własności gminy a zajętych na potrzeby związane z odprowadzaniem ścieków mieszkańców gminy) wskazało Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie (uchwała z dnia 4 stycznia 2017 r., znak 11/2017), które unieważniło takowy zapis.
Uzasadnienie korekty deklaracji
Bardzo często wśród zapytań pojawia się kwestia dopuszczalności umieszczania w uchwałach podatkowych (wzorach formularzy do składania informacji i deklaracji w sprawie podatku od nieruchomości) –wymogu składania przez podatnika wraz z korektą deklaracji również jej uzasadnienia. Takie zapisy nie mogą jednak znaleźć się w uchwale gminy. Właściwość rady gminy odnośnie stanowienia w sprawie określenia wzorów informacji i deklaracji dotyczących podatku od nieruchomości została uregulowana w art. 6 ust. 13 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Przepis ten stanowi, że rada gminy określa, w drodze uchwały, wzory formularzy, o których mowa w ust. 6 i w ust. 9 pkt 1; w formularzach zawarte będą dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania niezbędne do wymiaru i poboru podatku od nieruchomości. Na mocy art. 1 pkt 74 lit. a ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r. poz. 1649, ze zm.) z dniem 1 stycznia 2016 r. zmianie uległy zapisy art. 81 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2015 r. poz. 613, ze zm.). Wspomniana zmiana polegała m.in. na nadaniu nowego brzmienia § 2 art. 81 o treści: Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji. Do owej zmiany, treść była inna: Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty, z zastrzeżeniem § 3. Z powyższego wynika, że od 1 stycznia 2016 r. przepisy Ordynacji podatkowej nie nakładają na podatnika obowiązku pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty deklaracji. Jest to więc istotna zmiana przepisów podatkowych, która dotyczy również podatników podatku od nieruchomości. Należy więc podzielić stanowisko prezentowane w orzecznictwie nadzorczym regionalnych izb obrachunkowych, że rady gmin nie mają ustawowego umocowania do nakładania ww. obowiązków na podatników. (por. np. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 28 grudnia 2016 r. znak 25/1437/ 2016). Zatem, brak jest podstaw prawnych do wprowadzania we wzorach deklaracji na podatek zapisu o wymogu złożenia uzasadnienia do jej korekty.
Zwolnienie z podatku od nieruchomości
Gminy często mają również problemy z wprowadzeniem zwolnień w podatku od nieruchomości. Przykładowo, pojawiły się zapytania o zgodność z prawem zapisów zwalniających m.in. budynki związane z prowadzeniem przetwórstwa owoców czy warzyw w 20 proc. Takie zapisy mogą budzić poważne wątpliwości. Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ust. 1 oraz w art. 10 ust. 1 ustawy z 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw. Natomiast art. 217 Konstytucji stanowi, że nakładanie podatków, innych danin publicznych, określenie podmiotu opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Jak z kolei wskazano w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z dnia 26 stycznia 2017 r. (znak 6/2017): Zwolnienie od podatku jest całkowitym wyłączeniem określonego podmiotu lub przedmiotu z obowiązku zapłacenia podatku. – „Uchwały podatkowe samorządu terytorialnego" Leonard Etel, Temida 2, Białystok 2004 r. s. 140. Jak wskazano wyżej, w badanej uchwale zwolnienie dotyczyło 30proc. podatku od nieruchomości od gruntu, budynku i budowli związanych (....) a zatem dotyczy tylko części stawki podatku od gruntów, budynków i budowli (.....) w wysokości 30 proc. i wskazuje na ulgę w podatku od nieruchomości. Dalej podkreślono w ww. uchwale, że ulga podatkowa może występować w formie odliczenia od podstawy opodatkowania lub podatku oraz obniżki stawki podatkowej. Ostatecznie zaakcentowano, że ulga i zwolnienie o podatku, to zgoła odmienne instytucje. Z powyższego wynika więc, że wspomniane zapisy w uchwale podatkowej, a dotyczące stosowania preferencji (np. 20 proc.), nie mają cech zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zatem, brak jest podstaw prawnych do wprowadzenia takiego zapisu do uchwały przez gminę, rozumianego jako zwolnienie w podatku od nieruchomości.
podstawa prawna: Ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 716 ze zm.)
podstawa prawna: Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 446 ze zm.)
Na co zwracać uwagę
Rada gminy w procesie stanowienia uchwał podatkowych, musi przestrzegać przede wszystkim ustawowego zakresu upoważnienia. Żadne inne względy pozaprawne, nie mogą uzasadniać zawierania zapisów niemających umocowania w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Należy bowiem pamiętać, że uchwały podatkowe podlegają nadzorowi regionalnym izbom obrachunkowym. Podmioty te mogą zaś weryfikować ich postanowienia, poprzez stwierdzanie ich nieważności.
