Spółka z o.o. prowadziła restaurację na Starym Mieście w Olsztynie. Kiedy radni tego miasta podjęli uchwałę dotyczącą zezwoleń na sprzedaż alkoholu okazało się, że grozi jej zamknięcie lokalu. Jej restauracja znalazła się zbyt blisko kościoła parafii ewangielicko-augsburskiej. Postanowiła więc zawalczyć o swoje w sądzie i wygrała.
Czytaj też:
Nielegalna uchwała
Rada Miasta Olsztyna podjęła uchwałę w sprawie ustalenia maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie miasta. Przeciwko temu zaprotestowała spółka. Wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie.
Twierdziła, że będzie zmuszona zamknąć lokal, ponieważ nie spełnia przesłanek zaskarżonej uchwały. Chodziło o usytuowanie punktu sprzedaży alkoholu w odległości nie mniejszej niż 50 m od budynku kultu religijnego.
Zarzuciła, że uchwała nie zawiera pisemnego uzasadnienia, a w związku z tym brak jest jakiegokolwiek merytorycznego wyjaśnienia, dlaczego ustalono odległość nie mniejszą niż 50 m od obiektów chronionych do punktów sprzedaży.
Zdaniem spółki w uchwale brakowało także wskazania podstawy zastosowania zakazu sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w godzinach nocnych pomiędzy 22 a 6 na terenie całego miasta.
Rada nie wyjaśniła również, jakimi względami kierowała się ustalając określoną liczę punktów sprzedaży alkoholu, jaka była przesłanka zasad ich usytuowania, a także nie podała możliwych skutków społecznych, gospodarczych i finansowych podjętej uchwały.
Spółka podniosła również, że ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie wymienia enumeratywnie budynków kultu religijnego jako miejsc, w których zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych. Brak jest także zagrożenia, że usytuowanie punktu sprzedaży alkoholu w zasadzie w dowolnej odległości od kościoła spowoduje zakłócenie bezpieczeństwa porządku publicznego, czy będzie oddziaływało demoralizująco na społeczeństwo.
Radni mogą decydować
W odpowiedzi na skargę prezydent Olsztyna wniósł o jej odrzucenie z uwagi na brak interesu prawnego skarżącej spółki, a z ostrożności procesowej – o jej oddalenie jako bezzasadnej.
Według niego spółka nie legitymuje się interesem prawnym do zaskarżenia uchwały, ponieważ nie kształtuje ona żadnych jej praw i obowiązków i nie wpływa na przysługujące jej obecnie zezwolenie na sprzedaż alkoholu.
Uprawnienie do sprzedaży alkoholu wynikające z posiadanego obecnie zezwolenia nie zostało w żaden sposób ograniczone przez podjętą uchwałę. Z chwilą zaś upływu terminu zezwolenia spółka traci prawnie określone uprawnienie, które przekształca się w interes czysto faktyczny – tj. chęć kontynuowania sprzedaży alkoholu wymagającą złożenia kolejnego wniosku.
Skarżąca spółka nie posiada jednak indywidualnej promesy urzędu miasta, że dostanie kolejne zezwolenie, a przepisy nie gwarantują wnioskodawcom takiej promesy. Spółka miałaby interes prawny do zaskarżenia uchwały jedynie wtedy, gdyby uchwała ograniczała jej uprawnienie do sprzedaży alkoholu na podstawie posiadanego aktualnie zezwolenia.
Uchwała została wydana na podstawie i w granicach upoważnienia ustawowego zawartego w art. 12 ust. 1-4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Upoważnienie ustawowe nie wymaga, aby zasady usytuowania miejsc sprzedaży alkoholu w sposób bezrefleksyjny korespondowały z wskazanymi w ustawie miejscami, w których zakazana jest sprzedaż alkoholu.
Celem ustalenia zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych jest wyłącznie szczególna ochrona pewnych miejsc lub obiektów przed zagrożeniem, jakie może stwarzać alkohol. Radni mogą także wskazywać inne punkty np. miejsca kultu religijnego jako zasługujące na stosowną ochronę.
Nielegalne 50 metrów
WSA w Olsztynie stwierdził nieważność jednego z zapisów uchwały. Mianowicie usytuowania punktu sprzedaży alkoholu w odległości nie mniejszej niż 50 m od budynku kultu religijnego.
Zdaniem sądu spółka posiadała interes prawny do zaskarżenia uchwały. Posiada bowiem zezwoleniem na sprzedaż oraz podawanie napojów alkoholowych zawierających do 4,5 proc. alkoholu oraz piwa przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży. Obowiązuje ono do 1 lipca 2020 r. Niewątpliwie więc w zakresie swojej działalności gospodarczej podlega zarówno przepisom ustawy o wychowaniu w trzeźwości jak i zaskarżonej uchwale, która także reguluje zasady tej działalności. Ponadto zapis uchwały dotyczący obowiązku zachowania co najmniej 50 m odległości pomiędzy punktem sprzedaży i podawania napojów alkoholowych a budynkiem kultu religijnego ma wpływ na uprawnienie spółki.
Zaskarżona uchwała nie zawiera uzasadnienia wskazującego na przyczyny wprowadzenia ograniczenia co do lokalizacji miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych w odniesieniu do miejsc kultu religijnego. Poza lakonicznym stwierdzeniem, że ograniczenie takie wprowadzono, brak jest zarówno odwołania do założeń gminnego programu, jak też jakiekolwiek wskazanie powodów dla wprowadzenia tego rodzaju ograniczenia.
Uzasadnienie uchwały bowiem zawiera wyjaśnienie podstaw przyjęcia określonych rozwiązań w uchwale nie w odniesieniu do abstrakcyjnych pojęć, lecz w odniesieniu do konkretnych przyczyn, dla których regulacja została przyjęta. Należy przy tym wskazać, że miejsca kultu religijnego nie zostały wymienione w ustawie o wychowaniu w trzeźwości jako te, które z mocy samej ustawy podlegają ochronie. Skoro zaś zostało to pozostawione w gestii gminy, to rada podejmuje w tym zakresie decyzję w ramach uznania, a tym samym winna wskazać konkretne przesłanki uzasadniające przyjętą regulację.
Natomiast sąd nie podzielił zarzutu skargi dotyczącego nieprecyzyjnego – zdaniem skarżącej spółki – określenia sposobu pomiaru odległości między punktem sprzedaży i podawaniem napojów alkoholowych a obiektem chronionym. W ocenie sądu przepis ten w sposób jasny i wyraźny określa zasady pomiaru, a kwestionowanie braku definicji pojęć, które są używane powszechnie i raczej nie nasuwają wątpliwości, jest bezzasadne. Natomiast wskazać należy, że wszystkie przepisy prawa podlegają interpretacji i w tym kontekście – niezależnie od przyjętych uregulowań – mogą pojawić się rozbieżności przy ich wykładni.
WSA odnosząc się zaś do zarzutu dotyczącego zakazu sprzedaży w godzinach od 22 do 6 rano wyjaśnił, że zakaz dotyczy wyłącznie miejsc sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. W związku z tym regulacja ta w ogóle nie ma zastosowania do działalności prowadzonej przez skarżącą spółkę, a tym samym nie może odnosić się do jej interesu prawnego.
Sygnatura akt: II SA/Ol 742/18
