Wyrok TSUE o stanie spoczynku sędziów: powrót na sale rozpraw czy rekompensaty

Pozostaje pytanie, jak ma wyglądać rekompensata, a problem może dotyczyć ponad 110 sędziów.

– Zasada nieusuwalności sędziów oznacza możliwość sprawowania urzędu do ukończenia obowiązkowego wieku przechodzenia w stan spoczynku lub upływu kadencji dla danej funkcji. Są wyjątki, ale muszą je usprawiedliwiać nadrzędne i prawnie uzasadnione względy – to sedno wtorkowego wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE.

Sprawa ze skargi Komisji Europejskiej dotyczyła noweli prawa o ustroju sądów powszechnych z lipca 2017 r., zgodnie z którą wiek przejścia w stan spoczynku dla sędziów sądów powszechnych został obniżony z 67 lat do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

– Połączenie obniżenia wieku emerytalnego (w tym przymusowe zmniejszenie dla kobiet, co się odbijało na ich uposażeniu) z przyznaniem ministrowi sprawiedliwości prawa do przedłużenia prawa orzekania narusza zasadę nieusuwalności sędziów – wskazał w uzasadnieniu wyroku TSUE.

Czytaj także:

Iustitia po wyroku TSUE: oczekujemy wypłaty odszkodowań

TSUE: polskie przepisy o wieku emerytalnym sędziów i prokuratorów niezgodne z prawem Unii

Dodajmy, że zarzuty KE władze polskie uwzględniły w noweli prawa o ustroju sądów powszechnych z kwietnia 2018 r., ustanawiając wiek emerytalny sędziów na 65 lat, z możliwością wcześniejszego przejścia na emeryturę przez kobiety. W ocenie władz wyrok TSUE ma teraz wartość historyczną. Innego zdania jest Komisja Europejska.

– Wyrównanie wieku emerytalnego sędziów przyjęliśmy z zadowoleniem, nie poprawiło ono jednak sytuacji sędziów, którzy byli zwolnieni z orzekania na podstawie zakwestionowanych przepisów – powiedziała rzeczniczka Komisji Europejskiej Mina Andrejewa.

Komisja nie wskazała, na czym miałaby polegać naprawa sytuacji tych sędziów: na przywróceniu ich do orzekania czy zadośćuczynieniu finansowym. Oczekuje, że władze polskie przekażą jej informację, jak zamierzają się dostosować do orzeczenia.

Tymczasem Iustitia, jedno ze stowarzyszeń sędziowskich, zaapelowała do władz o dobrowolne wypłaty odszkodowań sędziom, których przeniesiono na wcześniejszy stan spoczynku.