Analitycy i komentatorzy powszechnie zgadzają się z oceną, że pandemia spowoduje trwałe zmiany w otaczającej nas rzeczywistości i relacjach społecznych. Podkreśla się, że po drugiej wojnie światowej ani Europa, ani Polska nie doświadczały porównywalnego w skutkach zdarzenia. Od zakończenia wojny żadne zagrożenie nie sparaliżowało całej gospodarki i społecznego życia w stopniu choćby zbliżonym.
Pandemia nie pozostanie też bez wpływu na funkcjonowanie samorządu i zawodu radcy prawnego. Wystarczy spojrzeć na ulice, przeczytać informacje prasowe, porozmawiać z kolegami, by przekonać się, jak w ciągu kilku tygodni koronawirus wpłynął na nasze codzienne życie, zwyczaje, a także na otaczający nas rynek usług prawniczych.
Okręgowa Izba Radców Prawnych w Warszawie jest izbą szczególną. Jesteśmy największym samorządem prawniczych zawodów zaufania publicznego w Polsce. Dziś zrzeszamy niemal 13 tys. radców prawnych i 2 tys. aplikantów. Stołeczny i, szerzej, mazowiecki rynek jest najbardziej wymagający i jednocześnie najbardziej konkurencyjny w kraju. Dlatego skutki obecnej sytuacji na warszawskim rynku są barometrem dla całego zawodu.
Nasz samorząd stanął przed zupełnie nowymi wyzwaniami. Nade wszystko musimy zapewnić ciągłość jego funkcjonowania, a także pomoc radcom prawnym, aplikantom i seniorom. Trzeba mieć świadomość, że stan epidemii przeminie i wówczas staniemy przed kolejnym wyzwaniem – powrotem do normalności. Dlatego staramy się zachować typowe funkcje samorządu przy zdecydowanie rozszerzonych działaniach natury pomocowej.
Czytaj też:
Otoczyliśmy opieką seniorów. Akcja „Pomóż seniorom zostać w domu!" gwarantuje, że każdy, kto potrzebuje wsparcia czy pomocy przy codziennych sprawunkach, może liczyć na naszą pomoc. Pozostajemy w kontakcie z innymi grupami zawodowymi tworzącymi wymiar sprawiedliwości, przede wszystkim z prezesami sądów – tak by właściwie monitorować i rzetelnie informować naszych członków o kwestiach związanych z pracą instytucji i sądów, w szczególności o komunikacji z nimi, odwoływaniu rozpraw, wnoszeniu pism procesowych. Wymiar sprawiedliwości ograniczył swoje działania, ale nie zaprzestał ich całkowicie. Rozmawiamy o tym, jak w najszerszym możliwym zakresie wznowić jego działalność. Państwo nie może funkcjonować bez wymiaru sprawiedliwości i sądów, a obywatele – bez pełnomocników.
W obecnej sytuacji bieżące i kompleksowe informowanie to podstawa naszego działania. Dbamy o to, by łatwo można było zapoznać się z aktualnymi komunikatami z sądów i urzędów, zmianami legislacyjnymi i informacjami prasowymi o tych zmianach. Umożliwiamy pozyskanie radcom prawnym i aplikantom wiedzy o działaniach samorządu radcowskiego na poziomie okręgowym i krajowym.
Co oczywiste, zawieszone zostały wszelkie zajęcia w tradycyjnej formie w aplikacji radcowskiej czy też doskonaleniu zawodowym radców prawnych. Nie oznacza to ich odwołania. Jako jedni z pierwszych w kraju uruchomiliśmy wykłady online dla aplikantów, tak by przyszli radcowie nie mieli przerwy w nauce i by mogli ją kontynuować zgodnie z programem aplikacji i zakończyć w terminie. To jest ważne zobowiązanie samorządu.
Uruchomiliśmy także streaming wykładów w doskonaleniu zawodowym. To nowe narzędzie pozwoli na kontynuowanie przygotowywania radców prawnych do zmian rynkowych. A tych już niebawem będzie zapewne wiele. Pandemia i nam wyznacza bowiem nowe standardy postępowania, nowe standardy edukacji. Wirtualne biuro samorządu, wykłady online, ćwiczenia, a może nawet wirtualne egzaminy mogą okazać się koniecznością. Nawet jeśli problem Covid-19 zostanie niebawem przezwyciężony, nauka płynąca z pandemii wyraźnie wskazuje na konieczność przenoszenia dużej części aktywności do sieci. Tylko po to, by na przyszłość wypracować takie metody postępowania, które będą nie tylko efektywne, ale nade wszystko przyjazne dla odbiorców.
Dużym wyzwaniem jest powtórna organizacja egzaminu zawodowego. Ten zaplanowany na marzec został, co zrozumiałe, odwołany. Nikt nie mógł ryzykować zdrowia i życia tysięcy osób. Trudno dziś jednoznacznie wskazywać, jaki nowy termin jest najbardziej prawdopodobny. Mam nadzieję, że stan niepewności kandydatów nie potrwa długo. Zarówno Ministerstwo Sprawiedliwości, jak i władze samorządu szukają dobrych rozwiązań, by maksymalnie zniwelować skutki zaistniałej sytuacji dla przyszłych radców prawych.
Każde nowe wyzwanie musi budzić stosowne reakcje. Reagujemy zatem. Dostosowujemy funkcjonowanie samorządu i zawodu do otaczających nas warunków. Nie mam wątpliwości, że już niebawem rozpoczniemy poważną dyskusję o zasadach wykonywania zawodu radcy prawnego – przenoszeniu części aktywności do internetu, korzystaniu z komunikatorów w kontaktach z klientem oraz bezpieczeństwie danych przechowywanych w chmurze.
Przyszłość przyniesie nam zapewne jeszcze niejedną epidemię. Profesjonalni prawnicy nie mogą wówczas przechodzić w stan uśpienia. Musimy skutecznie wykonywać nasze obowiązki w każdych warunkach. Deklarujemy pomoc w zmianach, które są niezbędne, by zmodernizować wewnętrzne przepisy i na przyszłość być przygotowanym na tego typu wyzwania. Oferujemy wsparcie zarówno szkoleniowe, jak i merytoryczne. Pokażemy, jak kancelaria czy radca prawny mogą z powodzeniem funkcjonować w sieciowym otoczeniu.
Razem będziemy gotowi.
Autor jest dziekanem Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie
