Epidemia utrudniła uzyskanie alimentów

Epidemia utrudniła sądowe uzyskanie świadczenia. Stąd pytania o przyspieszenie jego zasądzania.

Aktualizacja: 10.07.2020 06:29 Publikacja: 09.07.2020 22:59

Epidemia utrudniła uzyskanie alimentów

Foto: Adobe Stock

O zgłaszanych wcześniej problemach takich jak alimenty natychmiastowe przypomina ostatnio rzecznik praw obywatelskich. Jedno z podobnych pytań skierował do Sądu Najwyższego poznański Sąd Okręgowy. Brzmi ono: czy sprawa o alimenty dla dziecka od jego rodzica może być rozpatrywana w trybie uproszczonym?

A może uproszczenia

Postępowanie uproszczone jest stosowane w procesach, których tzw. wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 tys. zł, a przy świadczeniach okresowych, jak np. czynsz, liczy się należność za rok. Większość alimentów ten formalny wymóg zatem spełnia.

Czytaj także: Komornicy zyskają nowe możliwości w ściganiu długów od alimenciarzy

Pytanie i problem z nim związany jest efektem dużej noweli kodeksu postępowania cywilnego obowiązującej od 7 listopada 2019 r. Miała odciążyć nieco sędziów i usprawnić rozpoznawanie spraw, a jednym z narzędzi było rozszerzenie właśnie postępowania uproszczonego. Nie jest jednak rozstrzygnięte, czy także w sprawach alimentacyjnych, które należą do najliczniejszych.

Ta kwestia pojawiła się w sprawie Lucyny B., w imieniu której jej matka uzyskała wyrok sądu rejonowego zasądzający od ojca dziecka 400 zł alimentów miesięcznie. Matka domagała się 800 zł, więc złożyła odwołanie. Sąd okręgowy powziął wątpliwości, czy sprawę może prowadzić w trybie uproszczonym, mimo że mieściła się w limicie wartości sporu, gdyż żądanie za rok wynosiło 9,6 tys. zł.

Procedura cywilna art. 5051 milczy o alimentach w tym kontekście, a mówi, że uproszczona ścieżka dotyczy dochodzenia „świadczeń" bez wskazywania źródła ich powstania. Nie ma też alimentów wśród spraw, w których uproszczonej procedury nie można stosować. Wprawdzie wymienia się tam sprawy ze stosunków rodzice–dzieci, ale SO w osobie sędziego Tomasza Żaka przychyla się do stanowiska, że nie ma przeszkody, by alimenty zasądzać w tym prostszym i szybszym trybie. Tym bardziej że wolą ustawodawcy było objęcie nim jak największej liczby prostszych spraw o mniejsze kwoty.

Wypłata natychmiast

– W sprawie o alimenty sędzia ma na stole PiT i zaświadczenia o zarobkach rodziców, a jeśli mają braki, to także ich zeznania. Zostaje mu w zasadzie dokonanie obliczeń, tym łatwiejszych, że każdego tygodnia rozstrzyga kilka albo nawet kilkanaście takich spraw – wskazuje adwokatka Anisa Gnacikowska. – Postępowanie uproszczone pozwala przeprowadzić niezbędne dowody, a ponieważ problem powolności sądów mamy od lat, wszelkie starania ustawodawcy czy sądów, by ten stan poprawić, są jak najbardziej oczekiwane.

Bodnar do Ziobry

Tymczasem RPO przypomina ministrowi sprawiedliwości, że problem alimentów byłby dziś mniejszy, gdybyśmy stosowali, jak w niektórych krajach, tablice alimentacyjne do szybkiego ustalenia ich wysokości. Przydałyby się zwłaszcza w czasie epidemii. Przypomniał także o lansowanym jeszcze niedawno przez MS projekcie alimentów natychmiastowych, orzekanych przez sąd ryczałtowo w superszybkiej ścieżce, ale wygasłym wraz z poprzednią kadencją Sejmu.

Wygląda na to, że projekt powróci, gdyż MS deklaruje, że pracuje nad nowelizacją kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która ma wprowadzić m.in. alimenty natychmiastowe.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

prof. Jarosław Świeczkowski, były prezes Krajowej Rady Komorniczej

Postępowania uproszczonego nie powinno się stosować do alimentów, gdyż jest to szczególne świadczenie, dotykające żywotnych spraw ludzi i rodziny. W typowych sprawach uproszczonych żądana kwota zwykle jest niesporna, wynika z faktury. Stąd ograniczenia dowodowe w pierwszej i drugiej instancji. Przy alimentach trzeba zbadać sytuację majątkową obu małżonków, a nieraz i zdrowotną. Ponadto te elementy mogą się zmieniać w trakcie postępowania, a uproszczone postępowanie takich zmian nie przewiduje. Było ono przewidziane do rozpatrywania najprostszych spraw, jak zapłata za dostarczony towar czy wynajem lokalu. Czynsz jest jednak określony w umowie, a alimenty musi ustalić sąd, ważąc różne racje.

O zgłaszanych wcześniej problemach takich jak alimenty natychmiastowe przypomina ostatnio rzecznik praw obywatelskich. Jedno z podobnych pytań skierował do Sądu Najwyższego poznański Sąd Okręgowy. Brzmi ono: czy sprawa o alimenty dla dziecka od jego rodzica może być rozpatrywana w trybie uproszczonym?

A może uproszczenia

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara