Prawo karne: zły skład sądu dyskwalifikuje wyrok

Kiedy sąd ma wątpliwości, czy chodzi o zbrodnię, czy występek, powinien wyznaczyć większy skład – twierdzi prokuratura.

Aktualizacja: 09.01.2018 08:29 Publikacja: 09.01.2018 07:07

Prawo karne: zły skład sądu dyskwalifikuje wyrok

Foto: Fotolia.com

Do Sądu Okręgowego w Gdańsku trafiły akty oskarżenia przeciw siedmiu oskarżonym o udział w grupie przestępczej handlującej narkotykami. Prokurator wskazywał, że przedmiotem jej działalności było popełnienie przestępstw wprowadzania do obrotu znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci amfetaminy oraz środków odurzających w postaci kokainy oraz innych narkotyków.

SO postanowił połączyć wszystkie sprawy w jeden proces. Przewodniczący wydziału, do którego trafiły do rozpoznania, wyznaczył jednego sędziego i dwóch ławników (skład trzyosobowy).

W tym składzie przeprowadzono rozprawę główną. Przed wydaniem zarządzenia nie pouczono stron o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu, przewodniczący nie wyjaśnił też, dlaczego wyznaczył taki, a nie inny skład. Dopiero na rozprawie w kwietniu 2016 r. SO dwukrotnie pouczył strony o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej, jednak wskazana kwalifikacja nie obejmowała przepisów przewidujących zbrodnie.

W wyniku śmierci jednego z oskarżonych jego sprawę umorzono w 2015 r. Wobec pozostałych podsądnych zapadły wyroki kar kilku lat więzienia.

Od wyroków apelowali obrońcy. Zarzucali sądowi: błąd w ustaleniach faktycznych, obrazę prawa materialnego oraz że zapadłe wyroki są dotknięte bezwzględną przyczyną odwoławczą. Powód? W sprawie orzekał sąd w składzie: sędzia i dwóch ławników, a powinien jeden sędzia, bo w grę wchodziły występki, a nie zbrodnie.

W odpowiedzi na apelacje prokurator Prokuratury Okręgowej w S. podnosił, że jakkolwiek w chwili wpływu aktu oskarżenia kwalifikacja prawna czynów w nim opisanych wskazywała na dopuszczenie się przez oskarżonych występków, to jednak na podstawie wstępnej oceny materiału dowodowego SO słusznie przyjął, że przedmiotem postępowania mogą być również czyny stanowiące zbrodnie. Tym samym, zdaniem prokuratora, skoro taka możliwość istniała, to sąd słusznie wyznaczył skład trzyosobowy.

I jak uzasadniał SO, niewłaściwy skład jest bezwzględną przyczyną uchylenia wyroku bez względu na to, czy w sprawie orzekał skład szerszy, niż powinien, czy też węższy.

Jak uzasadniła prokuratura, SO powziął wątpliwości i o ich rozwianie poprosił Sąd Najwyższy. Ten miał odpowiedzieć: czy rozpoznanie po 1 lipca 2015 r. przez SO sprawy o występek w składzie jednego sędziego i dwóch ławników nastąpiło w nienależytej obsadzie sądu, jeśli dziś zgodnie z art. 28 procedury karnej możliwe jest rozpatrzenie sprawy o występek w takim składzie z uwagi na szczególną zawiłość tej sprawy lub jej uwagę. Data graniczna – 1 lipca 2015 r. – jest dniem wejścia w życie dużych zmian w procedurze karnej, m.in. procesu kontradyktoryjnego.

Opowiedzenie się za pierwszym wariantem prowadziłoby do wniosku, że rozpoznawanie sprawy w składzie sprzecznym z dotychczasowymi przepisami procesowymi stanowiłoby nienależytą obsadę sądu zarówno na gruncie przepisów dotychczasowych, jak i nowych.

W drugim, węższym, wariancie interpretacyjnym chodzi o upoważnienie sądu orzekającego w sprawie do jej rozpoznania i orzekania w dotychczasowym składzie, mimo że ustawa wprowadziła zmianę składu. Nie mógłby zatem odnosić się do sytuacji, gdy sąd orzeka w składzie nieodpowiadającym przepisom dotychczasowym.

sygnatura akt: I KZP 16/17

Do Sądu Okręgowego w Gdańsku trafiły akty oskarżenia przeciw siedmiu oskarżonym o udział w grupie przestępczej handlującej narkotykami. Prokurator wskazywał, że przedmiotem jej działalności było popełnienie przestępstw wprowadzania do obrotu znacznych ilości substancji psychotropowych w postaci amfetaminy oraz środków odurzających w postaci kokainy oraz innych narkotyków.

SO postanowił połączyć wszystkie sprawy w jeden proces. Przewodniczący wydziału, do którego trafiły do rozpoznania, wyznaczył jednego sędziego i dwóch ławników (skład trzyosobowy).

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP