Niemcy podzielone jak dawniej

Jako jedna z pierwszych wpadła na ten pomysł kanclerz Angela Merkel, proponując dalsze transfery finansowe na wschód. SPD mówi wyraźnie, że nie może być mowy o zakończeniu w 2019 roku pomocy dla wschodu, jak to przewiduje dawno uchwalona ustawa. Jest wiele innych pomysłów. Wszystkie zmierzają do zagwarantowania Niemcom ze wschodu takiego poziomu dobrobytu jak na zachodzie. Towarzyszy temu nadzieja, że mieszkańcy wschodu postarają się nie sprawiać więcej politycznych niespodzianek.

Prawdą jest, że wschodni Niemcy zarabiają nadal mniej niż ich rodacy na zachodzie. W roku ubiegłym lekarz na zachodzie zarabiał średnio nieco ponad 4 tys. euro, na Wschodzie 3,5 tys., prawnik – odpowiednio 4,4 tys. i 3,7 tys., murarz – 2,3 i 1,8 tys., ale już fryzjer – tyle samo (ok. 1,4 tys.). Na wschodzie trudno o wysokie płace także dlatego, że żaden z wielkich niemieckich koncernów nie przeniósł swej centrali na wschód.

Co więcej, jak obliczyła niedawno „Mitteldeutsche Zeitung", na stanowiskach dyrektorskich w ministerstwach federalnych Niemcy ze wschodu stanowią grupę 4 proc. Tymczasem w pięciu wschodnich landach mieszka 17 proc. ludności zjednoczonych Niemiec. To zdaniem wschodnioniemieckiej gazety jeden z wielu dowodów dyskryminacji.

Berliński „Tagesspiegel" zwraca uwagę, że wiele lat po zjednoczeniu na zachodzie nie budzi już ono większych emocji, podczas gdy na wschodzie kojarzy się nadal z utratą pracy i koniecznością zasadniczej zmiany sposobu życia. Ponad dwa miliony osób wyemigrowało, w większości zmuszonych brakiem pracy. Pozostali ci, którzy nierzadko jeszcze dzisiaj mile wspominają NRD.

Dlatego 46 proc. mieszkańców obszarów pomiędzy Odrą a Łabą twierdzi, że jest zadowolonych z kształtu demokracji. Na zachodzie jest to 62 proc. Socjologowie zwracają uwagę na wiele innych różnic mających wpływ na postrzeganie rzeczywistości. Na wschodzie jest znacznie mniej wegetarian niż na zachodzie, więcej otyłych obywateli, zdecydowanie więcej agnostyków oraz więcej zwolenników aborcji. Znacznie większe są tam obawy przed obcymi, chociaż cudzoziemcy stanowili w 2015 roku 4 proc. społeczeństwa w porównaniu z 12 proc . na zachodzie.

To tam jednak powstała Pegida, czyli Patriotyczni Europejczycy przeciwko Islamizacji Zachodu. Sukces tej organizacji gromadzącej na demonstracjach w Dreźnie nawet dziesiątki tysięcy uczestników stał się wzorcem dla AfD poszukującej nowej tożsamości po fiasku programu sprzeciwu wobec programu pomocy finansowej dla Grecji. Na wschodzie powstała organizacja o nazwie Nationalsozialistischen Untergrund (Podziemie Narodowo-Socjalistyczne, NSU), która zamordowała w całych Niemczech dziesięć osób, w większości Turków. To w Saksonii święciła sukcesy NPD, zdobywając w ubiegłej dekadzie niemal 10 proc. głosów. Wschód to nadal bastion postkomunistycznego ugrupowanie Die Linke. To wszystko świadczy o odrębności wschodnich Niemiec. AfD jest tego kolejnym dowodem. Z drugiej strony trzy czwarte wyborców AfD oddało głosy na tę partię nie z powodów ideologicznych, lecz jako wyraz protestu przeciwko wszystkiemu, czego nie akceptują w RFN.