Za niepodległością opowiedziało się 98 proc. spośród 181067 osób, które wzięły udział w referendum. Za rozszerzeniem autonomii zagłosowało jedynie 3043 uczestników referendum.

W latach 1989-1997 na wyspie trwały walki między separatystami a armią Papui-Nowej Gwinei, w których zginęło 20 tys. osób. Walki ustały w 1998 roku, ale formalny rozejm zawarto dopiero w 2001 roku, po interwencji rządu Australii.

Wyspa Bougainville leży w archipelagu Wysp Salomona na Oceanie Spokojnym. To największa wyspa tego archipelagu. Nazwę nadano jej na cześć francuskiego żeglarza Louisa Antoine’a de Bougainville’a, który w 1768 r. dokonał ponownego odkrycia wyspy - wcześniej, w 1568 r., odkryli ją hiszpańscy żeglarze, ale wyspa przez dwa wieki nie wzbudzała zainteresowania Europejczyków.

W latach 1899-1918 wyspa wchodziła w skład niemieckiej Nowej Gwinei. Od 1918 do 1975 roku była administrowana przez Australię.

Przed ogłoszeniem wyników referendum wiceprezydent Bougainville Raymond Masono powiedział, że spodziewa się, iż przeważająca większość głosujących opowiedziała się za niepodległością. Jego zdaniem Bougainville nie jest gotowe na niepodległość, ponieważ instytucje prowincji nie są odpowiednio ugruntowane. - Przewidujemy długi okres przejściowy - stwierdził Masono w rozmowie z agencją Reutera. Ocenił, że proces transformacji może potrwać dekadę.

Głosy w referendum mogło oddać ponad 200 tys. mieszkańców prowincji. Mogli wybierać między niepodległością a zwiększeniem autonomii i pozostaniem częścią Papui-Nowej Gwinei.

Plebiscyt został przeprowadzony na mocy rozejmu, zawartego 2001 r. między domagającymi się niepodległości separatystami z Rewolucyjnej Armii Bougainville (BRA) a siłami rządowymi. W wyniku trwających niespełna dekadę starć zginęło 20 tys. osób. Rozejm gwarantował Bougainville status autonomicznej prowincji i nakładał obowiązek przeprowadzenia referendum niepodległościowego.

Władze Papui-Nowej Gwinei i Bougainville mają teraz zasiąść do rozmów dotyczących wdrożenia decyzji wyborców.

Na wyspie Bougainville znajdują się złoża złota i miedzi. Położona na wyspie nieczynna już kopalnia Panguna była głównym źródłem dochodów Papui-Nowej Gwinei, a sprawa podziału zysków z wydobycia była jednym z powodów wybuchu wojny domowej.