... czy dobro bliskich
Sądy podkreślają, że ulga podatkowa jest realizacją konstytucyjnej zasady uwzględniania dobra rodziny. Nie można jej ograniczać bez istotnego powodu. Sposób udokumentowania darowizny ma służyć zapobieganiu fikcyjnym umowom sporządzanym wyłącznie dla zmniejszenia obciążeń podatkowych, a nie stworzyć barierę dla zwolnienia (wyrok WSA w Lublinie, sygn. I SA/Lu 742/19).
W innym orzeczeniu stwierdzono, że wymóg udokumentowania darowizny należy traktować jako warunek natury technicznej. Kwestionowanie zwolnienia tylko dlatego, że pieniądze wpłaciła na konto obdarowana, a nie darczyńca, prowadzi do całkowicie oderwanego od realiów życia formalizmu dowodowego, kłócącego się z zasadą budowy zaufania do organów państwa (wyrok WSA w Białymstoku, sygn. I SA/Bk 266/17).
Przypomnijmy, że bez podatku można przekazać darowiznę dla małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie), pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy. Jeśli nie przekracza ona kwoty 9637 zł, nie trzeba jej nigdzie zgłaszać ani wykazywać fiskusowi. Nie musi być przelewana na rachunek, można ją dać w gotówce.
Formalności pojawiają się, jeśli darowizna przekracza 9637 zł. Wtedy musi być zgłoszona do urzędu skarbowego. Potrzebny jest do tego formularz SD-Z2. Na jego złożenie obdarowany ma sześć miesięcy od otrzymania darowizny. Uniknie tego, jeśli umowę zawarto w formie aktu notarialnego (jest obowiązkowy przy przeniesieniu własności nieruchomości). Dodatkowy warunek mamy przy darowiźnie pieniężnej. Jeśli przekracza 9637 zł, musi być potwierdzona przelewem. Przepisy mówią o udokumentowaniu dowodem przelania na konto lub przekazem pocztowym.
Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Piotr Maksymiuk, doradca podatkowy w kancelarii Baker McKenzie
Zwolnienie z podatku od darowizn zostało wprowadzone po to, aby chronić rodzinny majątek. Stało się to ponad 13 lat temu, ale mam wrażenie, że ratio legis tego przepisu ciągle jeszcze do urzędników nie dotarło. Konsekwentnie kwestionują bowiem prawo do zwolnienia, szukając dziur w sposobie przekazania pieniędzy. A przecież przelew środków z konta na konto nie zawsze, z uwagi na różne sytuacje życiowe, jest możliwy.
