Jan Maciejewski: Gdy biuro niszczy twórcę

Gombrowicz, Eliot, Kafka. Pisarze, którzy zamiast o dusze troszczyli się o nasze portfele. A przynajmniej na tym – krócej lub dłużej – opierało się ich utrzymanie. W swoich najlepszych latach spędzali całe dni nad rzędami liczb i stosami papierów. Tym, co ważne, zajmowali się po godzinach.

Publikacja: 06.07.2018 19:00

Witold Gombrowicz

Witold Gombrowicz

Foto: Fotorzepa/ Bohdan Paczkowski

Gombrowicz spędził w Banco Polaco prawie osiem lat. Spędził, bo jego pobyt tam trudno nazwać pracą. Zamykał się na całe godziny w toalecie, gdzie pracował nad „Trans-Atlantykiem". Na i w tak już zmaltretowanych tym zwyczajem współpracowników rzucał pestkami z pomarańczy. „Jestem urzędniczkiem, zarżniętym siedmioma godzinami urzędolenia, zdławionym we własnych przedsięwzięciach pisarskich" – pisał w „Dzienniku".

Thomas Eliot obchodził się ze swoją posadą w Lloyds Bank z większą wstrzemięźliwością niż Gombrowicz z pracą w Banco Polaco. Za kilka lat za biurkiem poeta zapłacił też „jedynie" depresją. Ale obaj – Gombrowicz i Eliot – uciekli w końcu zza biurka. I to uciekli, z pomocą wydawców i czytelników, w literaturę. A Kafka, który za życia nie tylko nie wydał, ale nawet nie skończył żadnej ze swoich powieści, mógł uciekać tylko w chorobę. I pewnie dlatego o gruźlicy pisał jak o wyczekiwanej kochance, z którą łączy go miłość aż po grób. Przecież tylko ona była w stanie wyrwać go z objęć posady w firmie ubezpieczeniowej.

Teraz 4 zł za tydzień dostępu do rp.pl!

Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Plus Minus
Armenia spogląda w stronę Zachodu. Czy ma szanse otrzymać taką pomoc, jakiej oczekuje
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Plus Minus
Bogusław Chrabota: Iran i Izrael to filary cywilizacji
Plus Minus
Wolontariusze World Central Kitchen mimo tragedii, nie zamierzają uciekać przed wojną
Plus Minus
Afera w środowisku LGBTQ+: Pliki WPATH ujawniają niewygodną prawdę
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Plus Minus
„Civil War” Alexa Garlanda to filmowa przestroga dla USA przed wojną domową