Nie ma jednej zbiorczej wystawy, która by wyczerpująco opowiedziała o historii Zakładu Naukowego im. Ossolińskich, bo też i nie ma tak wielkiej powierzchni muzealnej, na której można by opowiedzieć o instytucji, w której losach odbija się historia Polski. Zamiast tego Ossolineum we współpracy z instytucjami ukraińskimi we Lwowie zaplanowało kilka wystaw rozłożonych w czasie i przestrzeni.

Największą z nich będzie wystawa jubileuszowa we Wrocławiu zatytułowana „200 lat Ossolineum 1817–2017". Otworzy się 5 czerwca i potrwa do końca listopada. – Opowiada historię Ossolineum od narodzin idei założenia biblioteki publicznej dla społeczności polskiej we Lwowie aż po współczesność – opowiada dr Łukasz Koniarek, jeden z kuratorów. – Spora część wrocławian nie uświadamia sobie, że to instytucja przeniesiona ze Lwowa. Jej dzieje przypominają losy repatriantów, którzy przyjechali na Dolny Śląsk w poszukiwaniu nowej ojczyzny – mówi kurator.

Na potrzeby ekspozycji zagospodarowany zostanie gmach Zakładu Naukowego przy ul. Szewskiej 37. Na pierwszym poziomie w Auli pokazana zostanie lwowska historia Ossolineum. Schody stanowią symboliczne przejście przez okres wojny, zakończony przeniesieniem Ossolineum do Wrocławia i przewiezieniem części zbiorów, a trzy pomieszczenia w Sali pod Kopułą pokazują Ossolineum po wojnie. – Podzieliliśmy ten okres na czas pionierski z latami stalinowskimi włącznie – mówi dr Koniarek. – W drugiej sali prezentujemy okres przynależności Ossolineum do PAN, czas, który nazywamy złotym okresem, bo wtedy Ossolineum zdobyło rozpoznawalną markę wydawniczą – mówi kurator. Ostatnia, trzecia sala opisuje współczesne wydarzenia.

Równolegle będzie prezentowana wystawa plenerowa w ogrodzie barokowym, prezentująca zbiory z działu dokumentów życia społecznego m.in. afisze, fotografie oraz plakaty. Druga plenerowa wystawa będzie jeździć po różnych miastach polskich i zagranicznych. Ma się składać na nią 16 plansz opowiadających o historii i znaczeniu Ossolineum.

Drugim ośrodkiem wystawowym będzie Lwów, gdzie pokazane zostaną dwie ekspozycje. Pierwsza w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. W. Stefanyka, prezentująca historię i zbiory Ossolineum z okresu lwowskiego, czyli od założenia do końca drugiej wojny światowej. Potrwa od czerwca do października 2017 r. Druga będzie miała miejsce w Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. B.G. Woźnickiego. Zostaną tam pokazane zbiory sztuki, głównie malarstwa, z Muzeum Książąt Lubomirskich. Wystawa będzie czynna od września, a w styczniu przyjedzie na pół roku do Wrocławia.

Od 1989 r. stosunki z instytucjami lwowskimi bardzo się zmieniły. Widać to po ich zaangażowaniu w obchody 200-lecia Ossolineum, a także po eksponatach, które przyjadą na wystawę jubileuszową do Wrocławia. – Coś, co było wcześniej absolutnie niemożliwe, dzisiaj jest całkowicie osiągalne – tłumaczy dr Łukasz Koniarek. – Wypożyczyliśmy obiekty, m.in. z Muzeum Historii Religii oraz Muzeum Historycznego we Lwowie. Te obiekty znajdowały się na stanie inwentarzowym Muzeum Książąt Lubomirskich, ale po 1945 r. rozproszono je po różnych instytucjach lwowskich. W związku z tym niektóre z nich będzie można zobaczyć właściwie pierwszy raz od 1940 r.