Aktualizacja: 04.04.2019 07:00 Publikacja: 04.04.2019 07:00
Foto: www.sxc.hu
Dyrektywa o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym została przyjęta przez Parlament Europejski, a nie cichnie dyskusja, czy ugruntowuje wolność w sieci, czy ją cenzuuje. Warto to przemyśleć w związku z 24-miesięcznym terminem na transpozycję dyrektywy do polskiego porządku prawnego. Czas ten, zamiast na spory, spożytkujmy na stworzenie mechanizmów satysfakcjonujących wszystkich zainteresowanych.
Czytaj też:
Wydawcy i autorzy górą. PE za dyrektywą o prawach autorskich
Co się zmieni po przyjęciu dyrektywy ws. praw autorskich
Zwykły użytkownik będzie bezpieczny w internecie
Obalamy mity o dyrektywie autorskiej: płatne treści
Dyrektywa dotyczy korzystania w sieci z utworów, do których prawa majątkowe jeszcze nie wygasły. Nie dotyczy dzieł, które nie są już objęte tzw. monopolem autorskim, uprawniającym do decydowania o możliwości zapoznania się przez innych z utworem. Z nich po implementacji dyrektywy będzie można korzystać niezależnie od jej regulacji.
Jak zatem dyrektywa odnosi się do utworów objętych monopolem? Podmiot świadczący usługi związane z udostępnianiem w sieci utworów objętych prawami autorskimi lub pokrewnymi będzie zobowiązany informować użytkowników, że świadczy takie usługi. Będzie także musiał uzyskać zezwolenie od uprawnionych z tych praw autorskich i pokrewnych, szczególnie przez zawarcie umów licencyjnych. Zezwolenie powinno objąć korzystanie z utworów przez użytkowników serwisu, mające charakter niekomercyjny czy niegenerujący istotnych profitów. Zezwolenie operatora serwisu internetowego powinno się zatem rozciągać na większość aktów eksploatacji utworu w sieci za pośrednictwem tego serwisu, dokonywanych przez użytkowników, spełniających kryterium niekomercyjnego użytku.
Postanowienia z art. 17 dyrektywy, mają bardzo istotne znaczenie dla zwykłych, niekomercyjnych użytkowników serwisów internetowych. Umożliwiają dzielenie się za ich pośrednictwem treściami chronionymi prawem autorskim, a obowiązek zabezpieczenia uprawnień licencyjnych będzie miał operator serwisu. Uzyska je bezpośrednio od uprawnionych do korzystania z tych praw lub organizacji zbiorowego zarządzania.
Dyrektywa będzie mieć zapewne największe znaczenie dla operatorów serwisów internetowych, ich użytkowników, uprawnionych do korzystania z praw oraz organizacji zbiorowego zarządzania. Licencja udzielana na jej podstawie ma być możliwie szeroka. Ponieważ dyrektywa ma zabezpieczyć interesy ekonomiczne uprawnionych, licencja będzie zapewne także odpłatna. Kluczowa jest więc budowa mechanizmów kształtowania tej odpłatności.
Dyrektywa nakłada dość ogólne wymagania na wymienionych uczestników dialogu, co oceniam bardzo pozytywnie. Państwa członkowskie nie są tu związane żadnymi ramami prawnymi dla wprowadzanych przez nie mechanizmów kształtowania opłat. Jedynym wymogiem jest, aby umożliwić uzyskanie przez uprawnionych z praw odpowiedniego i proporcjonalnego wynagrodzenia. Dyskusja o tych mechanizmach w gronie zajmujących się wprowadzaniem nowoczesnych systemów rozliczeniowych, doprowadzi zapewne nie tylko do rozwoju nowych sposobów rozliczeń. Może też być impulsem dla korzystających na innych polach eksploatacji do domagania się wprowadzania bardziej zaawansowanych mechanizmów rozliczeniowych. Korzyści technologiczne uzyska więc nie tylko grono zainteresowanych organizacji, ale i liczna rzesza użytkowników. Barierą może być konieczność ponoszenia przez organizacje zbiorowego zarządzania kosztów tego unowocześnienia, które muszą zostać przeniesione na uprawnionych z praw. Chęć łączenia potencjałów organizacji przez powierzenie trudu unowocześniania jednej z nich, a także możliwość przeniesienia nowych doświadczeń na inne pola eksploatacji powinny skutecznie zachęcać uprawnionych z praw do kibicowania tym wysiłkom. W końcu to oni są ekonomicznymi beneficjentami tego projektu.
Zakres danych, jakie przypuszczalnie mogą być istotne dla strony uprawnionej z praw i operatorów serwisów internetowych oraz sposób ich analizowania i prezentowania wyników sprawiają, że wykształcone w związku z wdrożeniem dyrektywy mechanizmy będą ważne także dla innych uczestników rynku własności intelektualnej. Zatem także dla nich merytoryczna debata bezpośrednio zainteresowanych będzie istotna i może się przełożyć na stworzenie nowych modeli biznesowych, zwiększenie innowacyjności, postęp technologiczny i inne pożyteczne dla branży rozwiązania. Należy więc postulować, by debata na ten temat była jak najszersza i wielowątkowa. Treść dyrektywy wskazuje bowiem, że w sferze technologii komunikacji między sferami biznesu i uprawnionych z praw może dojść do wypracowania całkiem nowych standardów. W tym sensie dyrektywa to szansa dla wielu uczestników rynku, by zrewidować dotychczasowe praktyki i wdrożyć nowe rozwiązania. To umożliwia przyjrzenie się przepływom pieniądza i analizy zasadności niektórych wydatków. Wyniki takiego przeglądu mogą być bardzo ciekawe.
Brak wymaganego dyrektywą zezwolenia, udzielonego przez uprawnionych z praw lub organizację zbiorowego zarządzania spowoduje konieczność poniesienia przez operatora serwisu odpowiedzialności za nieuprawnione udostępnianie konkretnego utworu za jego pośrednictwem. Zwolni go z niej jednak podjęcie niezbędnych działań w celu uzyskania takiej zgody, zabezpieczenie serwisu przed udostępnianiem w nim utworów nieobjętych zgodą i podjęcie odpowiednich działań w przypadku otrzymania od uprawnionych powiadomienia o wykorzystaniu utworu nieobjętego zgodą. Mniejsi operatorzy, krócej obecni na rynku, mają być zobligowani tylko do spełnienia tego pierwszego warunku. Można więc przyjąć, że przypadki, gdzie operator nie zwolni się od odpowiedzialności, będą bardzo rzadkie. Z pewnością dyrektywa wymaga od operatorów przyjrzenia się obecnym procedurom i regulaminom.
Sama dyrektywa zawiera wiele regulacji umożliwiających korzystanie z utworów bez konieczności posiadania wynikających z niej zezwoleń lub ułatwiających ich uzyskanie na preferencyjnych zasadach. Nie wpływa istotnie na istniejącą dziś powszechną wolność udostępniania w sieci treści chronionych prawem autorskim. Ta nadal będzie powszechna, pod warunkiem że nie będzie dokonywana w celach zarobkowych. Dyrektywa może - choć nie musi - wiązać się z pewną odpłatnością użytkownika, z którą mamy już do czynienia w niektórych serwisach, np. tych, które umożliwiają słuchanie muzyki. Z obowiązkiem uiszczania opłat z tego tytułu ani ich wysokością nikt już nie polemizuje.
Regulacje przewidziane w dyrektywie wpływają natomiast na udostępnianie w sieci utworów w celach zarobkowych, potwierdzając i umacniając dotychczasowe normy krajowe i międzynarodowe, przewidujące konieczność odpłatnego nabywania uprawnień do korzystania w takim zakresie z cudzej twórczości. Porównując ją z coraz powszechniejszym świadczeniem usług krótkoterminowego wynajmu samochodów, możemy stwierdzić, że zgodnie z przyjętą regulacją wynajęcie samochodu w celu odwiezienia do szkoły własnego dziecka byłoby nieodpłatne. Nieodpłatne byłoby także wynajęcie samochodu w celu odwiezienia dzieci sąsiadów, o ile nie wiązałoby się z identyfikowalnym zarobkiem. Natomiast z tytułu odpłatnego wożenia do szkoły większej liczby dzieci prowadzącemu wypożyczalnię należałoby się wynagrodzenie. Zatem jeśli nie eksploatujemy cudzej własności intelektualnej dla zarobku, nie musimy obawiać się masowego i bezpośredniego ponoszenia z tego tytułu opłat.
Trudno odnieść wrażenie, że takie postawienie problemu może ograniczać czyjąś wolność. Konieczność płacenia za korzystanie dla zarobku z cudzej własności intelektualnej żadnej wolności nie ogranicza. Tym bardziej nie może prowadzić do cenzurowania internetu, i to niezależnie od tego, że dyrektywa wyłącza z zakresu nakładanych przez nią ograniczeń zamieszczane przez użytkowników: cytat, krytykę, opinię, karykaturę, parodię lub pastisz, a także że nie wymaga automatycznego monitorowania treści. Przeciwnie, „zwykli" użytkownicy zyskają na jej implementacji, bo na nieodpłatne publikowanie treści w sieci uzyskają zezwolenie poprzez licencję udzieloną operatorowi serwisu. Takie udostępnienie będzie zatem zawsze legalne. Wolność w sieci, przynajmniej co do praw autorskich, pozostanie nie tylko niezagrożona, ale umocni się i zyska nowe podstawy.
Dla każdego użytkownika internetu, korzystającego z niego w celach zarobkowych bądź niezarobkowych, znacznie bardziej interesujące od dyskusji na temat tego, czy dyrektywa jest, czy też nie jest próbą jego cenzurowania, powinno być raczej to, w jaki sposób uprawnieni do korzystania z praw, operatorzy serwisów internetowych i organizacje zbiorowego zarządzania zamierzają ukształtować warunki licencji na korzystanie z utworów w sieci, warunki przekazywania sobie informacji o utworach, a przede wszystkim, jakie będą z tego tytułu opłaty. Te właśnie potencjalnie mogą bowiem zostać pośrednio przeniesione na ostatecznych użytkowników.
W ich interesie leży zatem, aby debata nad tym, w jaki sposób dyrektywa ma być wdrożona do polskiego systemu prawnego, obfitowała w rzetelną argumentację, popartą prawdziwymi danymi. Materia jest nader skomplikowana, wymagająca dystansu i zrozumienia wzajemnych racji. Tylko taka debata może doprowadzić do ukształtowania prawa, a następnie praktyk rynkowych w sposób pożądany przez nas wszystkich. Ostatecznie bowiem wszyscy, niezależnie od tego, czy zawodowo jesteśmy związani ze stroną operatorów serwisów internetowych, stroną uprawnionych z praw, stroną organizacji zbiorowego zarządzania, czy też, co najczęstsze, z żadną z nich, jesteśmy użytkownikami sieci. Zatem wolność, ale na nieznanych jeszcze warunkach.
Autor jest radcą prawnym w kancelarii Gekko Taxens, gdzie odpowiada za praktykę z ochrony własności intelektualnej
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Dyrektywa o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym została przyjęta przez Parlament Europejski, a nie cichnie dyskusja, czy ugruntowuje wolność w sieci, czy ją cenzuuje. Warto to przemyśleć w związku z 24-miesięcznym terminem na transpozycję dyrektywy do polskiego porządku prawnego. Czas ten, zamiast na spory, spożytkujmy na stworzenie mechanizmów satysfakcjonujących wszystkich zainteresowanych.
Czytaj też:
W obrocie funkcjonują koty Schrödingera, czyli nieważne, ale skuteczne decyzje administracyjne. Przypominam o tym w związku z dyskusją o legalności pozbawienia stanowiska Dariusza Barskiego, do niedawna prokuratora krajowego.
Okazuje się, że Platforma Obywatelska całkiem serio straszyła „przywróceniem praworządności”. Teraz przywraca podsłuchy. Bo jak PiS podsłuchiwał polityków Platformy, to był zły uczynek. Jak Platforma będzie podsłuchiwała, to będzie dobry uczynek. Byłby, gdy podsłuchiwała polityków PiS. Ale chce podsłuchiwać wszystkich.
Na czele powołanych przez polityków komisji kodyfikacyjnych stanęli sędziowie w czynnej służbie. Budzi to istotne zastrzeżenia z punktu widzenia zapewnienia gwarancji bezstronności i niezawisłości sędziów od władzy politycznej. Skłania też do zastanowienia się nad kompatybilnością tego typu nominacji z konstytucyjną zasadą trójpodziału władzy.
Likwidacja Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA) jest kolejnym etapem realizacji obietnic wyborczych Donalda Tuska. To działanie ma na celu „sprzątanie” po państwie PiS.
Dlaczego fiskus w łamaniu prawa jest konsekwentny, kreatywny i bezkarny. Dlaczego w szczególności nie obawia się sądu administracyjnego, który zamiast chronić obywatela przez nadużywającym uprawnień fiskusem, dużo mocniej broni fiskusa przed obywatelem. Najwyższy już czas aby organy ścigania przestały traktować jako martwe przepisy o przestępstwach urzędniczych, bo takie przestępstwa popełniają urzędnicy wszystkich szczebli, a nie tylko kierownictwo ministerstwa spraw wewnętrznych.
Dramatyczna ocena prezydenta Francji dotycząca zagrożenia dla zjednoczonej Europy jest słuszna. Gorzej z jego wiarygodnością jako zbawcy Wspólnoty.
Wystąpienie ministra Radosława Sikorskiego w Sejmie to był bardzo ciekawy, niekiedy błyskotliwy wykład o nowej polityce zagranicznej. Osłabiony wątkami partyjnych rozliczeń.
Prezes PiS Jarosław Kaczyński skrytykował pomysł zmiany traktatów UE i rezygnacji z zasady jednomyślności. Według niego, byłoby to równoznaczne z utratą przez Polskę suwerenności. Były premier odniósł się do exposé szefa MSZ Radosława Sikorskiego.
Działania i zaniechania rządów mają większy wpływ na dzieci niż na jakąkolwiek inną grupę społeczną. Ochrona dzieci przed przemocą jest nie tylko naszym moralnym obowiązkiem, ale też strategiczną długoterminową inwestycją w nasze społeczeństwa – pisze wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Dubravka Šuica.
Bartłomiej Sienkiewicz: „Część polityków w moim wieku udaje się na coś w rodzaju cmentarzyska słoni, kiedy przychodzi ich czas. Ja na razie mam co robić, więc wykpiłem rozliczne plotki, że za chwilę mam się tam znaleźć. Po tym, co mam codziennie, na razie się tam nie wybieram”.
Były prezes TVP Jacek Kurski w wyborach do Parlamentu Europejskiego wystartuje z list PiS - wynika z informacji podanych przez "Fakt".
Prezydent Francji Emmanuel Macron przedstawił w czwartek swoją wizję bardziej asertywnej na globalnej scenie Unii Europejskiej.
Musiało minąć 20 lat członkostwa Polski w UE, aby nasz kraj przestał postrzegać Brukselę jako ciało obce, przed którym należy się chronić i zarysował własną wizję integracji europejskiej.
Według serwisu VisaGuide.World najlepszą do zwiedzania europejską stolicą jest w tym roku Lizbona. Za nią uplasowały się Amsterdam i Praga, a tuż za podium, na czwartym miejscu, znalazła się Warszawa.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Rosja zawetowała rezolucję RB ONZ zakazującą umieszczania broni atomowej w przestrzeni kosmicznej.
Prezydent Andrzej Duda ułaskawił dwóch agentów CBA, skazanych w sprawie afery gruntowej - ustaliło TVN24 . Wcześniej prezydent ułaskawił skazanych w tej samej aferze Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika.
Trwa nabór wniosków od mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw do programu, który umożliwi im zdobycie funduszy na zwiększenie konkurencyjności na rynku.
W I kwartale br. start-upy w Polsce otrzymały tylko 173 mln zł, najmniej od pięciu lat. Przeprowadzono zaledwie 30 transakcji, czyli ponad cztery razy mniej niż w I kwartale 2023 r.
Łączny koszt wdrożenia ustawy o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w którym założono m.in. przedłużenie obowiązywania ceny maksymalnej za energię elektryczną dla odbiorców energii w gospodarstwach domowych na II poł. br, wyniesie 8,1 mld zł, a nie — jak szacowano początkowo — 6,3 mld zł. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wprowadza korekty do swojego projektu.
Setki ochotników pomagało ratować ogromne stado wielorybów, które ugrzęzło przy plaży na zachodnim wybrzeżu Australii. Naukowcy do dziś nie wiedzą, co powoduje masowe wypływanie tych ssaków poza ich naturalne środowisko, co często kończy się śmiercią zwierząt.
Dramatyczna ocena prezydenta Francji dotycząca zagrożenia dla zjednoczonej Europy jest słuszna. Gorzej z jego wiarygodnością jako zbawcy Wspólnoty.
Aleksander Łukaszenko objął nowe stanowisko i po raz pierwszy w historii swoich rządów wyznaczył zastępcę. Groził przeciwnikom, a nawet ich krewnym.
Od zwycięstwa zaczęła WTA 1000 Mutua Madrid Open Iga Świątek. W drugiej rundzie turnieju pokonała 6:1, 6:4 Chinkę Xiyu Wang. Kolejny mecz zagra w sobotę z Soraną Cirsteą. A w piątek Magda Linette zmierzy się z Aryną Sabalenką.
Nieruchomość poddana zabiegom home stagingu może się sprzedać nawet 10 proc. powyżej średniej ceny rynkowej.
Polska to rynek nasycony galeriami, co nie oznacza, że nie mamy planów kolejnych inwestycji: rozbudowy, modernizacji i zakupów. Mamy listę obiektów, które nas interesują – mówi Marek Noetzel, chief operating officer w NEPI Rockcastle.
W powstających na głównych rynkach budynkach jest do wynajęcia prawie 389,2 tys. mkw. biur. Najwięcej w Warszawie.
Nie uzależniamy naszych ruchów biznesowych od wdrożenia programu „Na start” – mówi Andrzej Nizio, wiceprezes Marvipolu.
Historia amerykańskiej prezydentury pełna jest niespodziewanych porażek wyborczych, ale też zaskakujących zwycięstw. Jednak sukces Harry’ego Trumana z 2 listopada 1948 r. był chyba największym zaskoczeniem w historii USA. Można to nawet nazwać mianem „politycznego zmartwychwstania”.
Miejscem, gdzie mogą się zebrać i podyskutować naukowcy z różnych dziedzin, są obecnie akademie nauk. Tym razem opiszę, jak utworzono dwie z nich: francuską i rosyjską. O innych – w tym dwóch polskich: PAU i PAN – napiszę osobny felieton.
Famagusta to dziś maleńkie miasteczko na północnym Cyprze znane głównie z dwóch atrakcji…
8 kwietnia minęło 51 lat od śmierci Pabla Picassa, współtwórcy i jednego z najwybitniejszych przedstawicieli kubizmu w XX-wiecznej sztuce. Choć Picasso od 1904 r. mieszkał we Francji, to w swojej twórczości bezpośrednio odnosił się do rodzimej Hiszpanii – do jej tradycji, ale też bieżących wydarzeń, czego najlepszym przykładem jest „Guernica”.
Wśród wojennych mitów i zmyśleń potyczka w Itter jest najbardziej niedorzeczną historią spośród tych, które wydarzyły się naprawdę.
W Polsce buduje się głównie parki handlowe. Sklepy stacjonarne w galeriach wygrywają z e-commerce.
Jak podaje grecki dziennik „Kathimerini”, Francja zwróciła się do Grecji o wypożyczenie systemu obrony powietrznej Crotale na czas igrzysk olimpijskich w Paryżu.
Czy rzeczywiście dla Donalda Tuska tak ważna jest wygrana w wyborach do Parlamentu Europejskiego? Wygląda na to, że tak: potrzebuje nowego impulsu oraz impetu, bo entuzjazmu z 15 października zostało już niewiele. Z kolei Szymon Hołownia kieruje się zupełnie inną logiką.
Część wyborców, która stała w kolejkach do urn 15 października, może poczuć się rozczarowana – mówi dr Jacek Kucharczyk, socjolog, prezes Instytutu Spraw Publicznych.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
