Polpharma stawia na innowacyjność i bezpieczeństwo lekowe Polski

Materiał powstał we współpracy z Grupą Polpharma

Produkcja leków to nigdy nie był dla mnie zwykły biznes, lecz misja pomagania ludziom. To również moja pasja i fascynująca dziedzina, która pozwala wciąż się rozwijać i uczyć czegoś nowego. Dziś, gdy Polska i świat stanęły przed wielkim wyzwaniem, związanym z epidemią, Polpharma za swój priorytet uznaje zapewnienie bezpieczeństwa lekowego Polaków – mówi Jerzy Starak, właściciel i twórca sukcesu Polpharmy. Jego firma jest największym polskim producentem leków i jednym z wiodących graczy na rynku farmaceutycznym w Europie Środkowo-Wschodniej.

Skala i obszar działalności Grupy Polpharma, która wytwarza ok. 400 mln opakowań leków rocznie i oferuje ok. 750 produktów we wszystkich ważnych klasach terapeutycznych, nabrały szczególnego znaczenia po wybuchu pandemii.

– Zdajemy sobie sprawę, że w naszych rękach leży zapewnienie bezpieczeństwa lekowego Polakom – podkreśla Sebastian Szymanek, dyrektor generalny Polpharmy w Polsce. Jak dodaje, w czasie pandemii, a zwłaszcza na jej początku, pięć krajowych zakładów firmy pracowało siedem dni w tygodniu na trzy zmiany, by uniknąć braku potrzebnych leków. – Zaburzenia w ich produkcji byłyby bardzo odczuwalne – co ósme opakowanie leku w polskich aptekach, a co trzecie w szpitalach pochodzi właśnie z Polpharmy – zaznacza Sebastian Szymanek.

Biznes ważny społecznie

Sama wielkość produkcji to jednak nie wszystko; liczy się również jej wartość dla pacjentów. A ta w przypadku Polpharmy jest szczególna. Jak przypomina Szymanek, firma jest jedynym w Polsce producentem aż 42 ważnych społecznie produktów (w tym leków ratujących życie), dla których nie ma odpowiedników na polskim rynku. Wśród nich są m.in. morfina, adrenalina czy acenocumarol.

Polpharma jest także największym w Polsce producentem aktywnych składników do produkcji gotowych form leków tzw. API. Wytwarza 42 zaawansowane technologicznie substancje farmaceutyczne będąc światowym liderem w produkcji części z nich – np. ma 73 proc. udziału w globalnej sprzedaży baklofenu i 42 proc. światowego rynku risendronianu sodu. Produkowane przez Polpharmę API z powodzeniem konkurują na wysoko rozwiniętych rynkach Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych czy Japonii. Mają też znaczący udział w eksporcie firmy, który w 2019 r. zapewnił jej ponad 30 proc. przychodów.

– Ostatni rok, kiedy mieliśmy do czynienia z zaburzeniami w globalnych łańcuchach dostaw, potwierdził, że wytwarzanie leków i substancji w Polsce ma ogromne znaczenie dla uniezależnienia od zewnętrznych dostaw i powinno być strategicznym priorytetem dla państwa – zaznacza Sebastian Szymanek.

Zwraca też uwagę na wpływ przemysłu farmaceutycznego na gospodarkę poprzez inwestycje i innowacje. Nie bez powodu farmacja jest jednym z najbardziej innowacyjnych sektorów na świecie – co potwierdza też przykład Polpharmy. Firma jest jednym z największych polskich inwestorów w badania i rozwój; w latach 2000–2019 wydała na B+R w kraju prawie 2,3 mld zł, a w tym roku planuje przeznaczyć na ten cel ok. 235 mln zł.

Kluczowe innowacje

– W naszej działalności koncentrujemy się m.in. na trudnych formach leków, a także rozwijamy produkty w zaawansowanych obszarach wymagających wysokich kompetencji – mówi Bożenna Kozakiewicz, dyrektor ds. rozwoju biznesu w Grupie Polpharma. Firma specjalizuje się w lekach okulistycznych, neurologicznych, pulmonologicznych, kardiologicznych i gastroenterologicznych.

W każdej z tych dziedzin kluczowe są innowacje, nad którymi pracują w Polsce trzy duże ośrodki badań i rozwoju Polpharmy – w Starogardzie Gdańskim, Warszawie i Sieradzu. Zatrudnionych w nich jest ponad 300 pracowników, a 76 osób w firmie ma tytuł doktora. Efekty ich pracy potwierdza aktywność patentowa. W ostatnich trzech latach Polpharma zgłosiła 28 wynalazków, miała 64 zgłoszenia patentowe i uzyskała 18 patentów.

Wśród innowacyjnych produktów firmy są m.in. długo działające leki do iniekcji (które wstrzykuje się raz na miesiąc lub dwa) i nowatorskie kombinacje produktów, jak np. wygodny lek na nadciśnienie, który łączy w jednej tabletce dwie substancje wcześniej przepisywane jako oddzielne farmaceutyki. Firma mocno stawia też na rozwój produktów przyjaznych dla pacjenta i środowiska. Jednym z nich jest seria produktów okulistycznych bez konserwantów (co zmniejsza ryzyko podrażnień), które dzięki nowym rozwiązaniom technologicznym są dostępne – bez uszczerbku dla ich jakości – w opakowaniach wielodawkowych. Na tym nie koniec, bo 270 kolejnych produktów jest w fazie rozwoju.

Miliardy na inwestycje

Nowatorskie, zaawansowane technologicznie leki i substancje farmaceutyczne wymagają odpowiedniej bazy produkcyjnej. Grupa Polpharma, której początki sięgają 1935 r., ma dzisiaj w Polsce pięć nowoczesnych fabryk (zatrudnia w nich 4,7 tys. osób), a kolejne dwie za granicą – w Rosji i Kazachstanie.

Kamieniem milowym w rozwoju firmy była jej prywatyzacja w 2000 r. przy wykorzystaniu krajowego kapitału. Jerzy Starak wspomina, że gdy kupował Polpharmę wielu doradców namawiało go, żeby zamknął nierentowną produkcję substancji farmaceutycznych, którą cała Europa przenosiła wtedy do fabryk w Azji.

– Cieszę się, że intuicja mnie nie zawiodła i zdecydowałem się na modernizację i rozwój tej części Polpharmy. Rzeczywistość pokazała, że własna produkcja substancji jest kluczem do bezpieczeństwa lekowego, a w dziedzinie API mamy kompetencje, specjalistów i odpowiednią infrastrukturę – podkreśla właściciel Polpharmy, która od 2000 r. zainwestowała w Polsce ponad 2,5 mld zł w środki trwałe.

Firma rozwijała bazę produkcyjną i logistyczną, rosnąc również dzięki akwizycjom. Przed ośmioma laty kupiła Polfę Warszawa, a rok wcześniej dołączyła do niej firma Santo w Kazachstanie.

Budowanie bezpieczeństwa lekowego to także m.in. stałe poszerzanie możliwości produkcyjnych w Polsce. Wśród najnowszych inwestycji grupy jest ukończona w tym roku budowa nowego oddziału produkcyjnego dla Niesterylnych Form Płynnych (syropy, zawiesiny, roztwory – w tym leki pediatryczne) w fabryce w Sieradzu. Zwiększył on ponaddwukrotnie możliwości wytwórcze Polpharmy w tej dziedzinie – docelowo do ok. 100 mln opakowań rocznie.

W sieradzkim zakładzie wybudowano też nowe laboratorium B+R, które ma pracować nad zaawansowanymi technologicznie lekami wziewnymi. Ich wdrożenie umożliwi szerszy dostęp do innowacyjnej terapii pacjentom cierpiącym na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Budżet całej inwestycji, włączając laboratorium R&D, wyniósł 150 mln zł.

Cyfrowa transformacja

Łącznie w latach 2020–2024 Polpharma przeznaczy na inwestycje w środki trwałe 1,2 mld zł. Część tej kwoty firma zainwestuje w rozwijane od kilku lat cyfrowe rozwiązania z zakresu Przemysłu 4.0.

– Już teraz wykorzystujemy m.in. technologię internetu rzeczy do monitorowania procesów wytwarzania leków i szybkiego wychwytywania wszelkich anomalii lub technologię rozszerzonej rzeczywistości do szkolenia pracowników – wylicza Tomasz Staszelis, dyrektor ds. cyfryzacji Polpharmy.

Firma stawia również na cyfrową transformację swojego biznesu – wychodząc poza dostarczanie leków, chce zapewniać kompleksowe, innowacyjne rozwiązania dla pacjentów, wspierając ich kompleksowo w profilaktyce i leczeniu, na przykład dzięki połączeniu farmaceutyku i dodatkowych usług.

Czas na biotechnologię

Swoją misję pomagania ludziom Jerzy Starak realizuje dzisiaj na dwa sposoby. – Dzięki Polpharmie, która jest filarem polskiego systemu ochrony zdrowia i dostarcza nowoczesne produkty na najczęściej występujące choroby, oraz drugiej spółce, Polpharma Biologics, która działa w innowacyjnym sektorze biotechnologii, by pomagać pacjentom na całym świecie w terapii ciężkich schorzeń, jak np. stwardnienie rozsiane – wyjaśnia biznesmen.

Polpharma Biologics rozwijała się początkowo jako oddział Polpharmy. Przed ponad rokiem Jerzy Starak zdecydował się jednak wydzielić działalność biotechnologiczną do oddzielnej spółki, która zajęła się rozwojem i wytwarzaniem leków biopodobnych oraz innowacyjnych leków biologicznych. Dotychczas zainwestował w tę dziedzinę ok. 1,5 mld zł.

W Gdańskim Parku Naukowo-Technologicznym stworzył jeden z najnowocześniejszych ośrodków B+R w Europie specjalizujących się w lekach biologicznych. Teraz biznesmen buduje największą w tej części Europy fabrykę leków biologicznych w Duchnicach, która będzie prowadzić produkcję kontraktową na rzecz Polpharma Biologics oraz międzynarodowych firm biotechnologicznych.

Z tą inwestycją wiąże się kolejny pionierski projekt, tym razem edukacyjny, w 2018 roku wystartowała BIO Akademia – największy program kształcenia praktycznego w polskim sektorze biotechnologicznym, przygotowany z myślą o edukacji obecnych i przyszłych pracowników Polpharma Biologics, w tym fabryki w Duchnicach. W ciągu najbliższych kilku lat BIO Akademię ukończy ok. 600 specjalistów.

To niejedyny projekt Jerzego Staraka, który ma na celu rozwój polskich kadr i gospodarki opartej na wiedzy. Aktywnie działa tutaj Polpharma, która prowadzi wspólny kierunek studiów z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym – przemysł farmaceutyczny i kosmetyczny – i uczestniczy w programie doktoratów wdrożeniowych (11 doktorantów) we współpracy z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym i Uniwersytetem Warszawskim.

Poprzez działającą już od 19 lat Naukową Fundację Polpharmy firma wspiera też naukę. Co roku ogłasza konkurs na najlepsze projekty badawcze w dziedzinie nauk farmaceutycznych i medycznych. W przeprowadzonych dotychczas 18 edycjach konkursu granty o łącznej kwocie niemal 23 mln zł otrzymało 75 zespołów badaczy z ośrodków akademickich i instytutów naukowych.