Ludzkie organy w świńskim ciele

Kontrowersyjny eksperyment ma otworzyć drogę do produkcji narządów do transplantacji.

Aktualizacja: 07.06.2016 10:43 Publikacja: 06.06.2016 18:30

Zarodki zwierząt poddano modyfikacji genetycznej.

Zarodki zwierząt poddano modyfikacji genetycznej.

Foto: 123RF

Dzięki manipulacjom genetycznym możliwe będzie wyhodowanie w organizmie świni ludzkich organów – takich jak trzustka, wątroba, serce, nerki, płuca czy nawet rogówka. To przynajmniej obiecują naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego, którzy już rozpoczęli testy. Embrionom świni wstrzyknęli ludzkie komórki macierzyste, tworząc w ten sposób międzygatunkową chimerę.

Po co? Wszystko przez niedostatek organów do przeszczepów. Ludzkich dawców jest mało, a próby wszczepiania organów od zwierząt nie przyniosły pożądanych rezultatów. Ksenotransplantacje ciągle są na etapie badań – ze względu na problemy z odrzucaniem tkanek przez organizm biorcy oraz ryzyko przeniesienia chorób zwierzęcych.

Pomysł Amerykanów ma te bariery ominąć. Zespół Pabla Rossa wykorzystał do tego najnowszą zdobycz inżynierii genetycznej – technikę CRISPR pozwalającą precyzyjnie usunąć część genomu zwierzęcia. Naukowcy wycięli w ten sposób ze świńskich zarodków geny odpowiadające za wytworzenie się trzustki. Następnie ludzkie dorosłe komórki cofnęli do etapu komórek macierzystych (to tzw. indukowane komórki macierzyste – iPSC). Teoretycznie mają one zdolność wytworzenia dowolnej tkanki ciała. Tak spreparowane komórki wstrzyknięto płodom zwierząt.

Pomysł naukowców jest taki: skoro nie ma „przepisu" na świńską trzustkę, ludzkie komórki macierzyste wypełnią tę lukę i wyprodukują „czysty" ludzki organ. – Mamy nadzieję, że embrion rozwinie się normalnie, ale trzustka będzie się składać prawie całkowicie z ludzkich komórek, które będzie można wykorzystać do transplantacji – mówi sieci BBC Pablo Ross.

Chimery będą w ciele matki przez 28 dni. Później ciąża zostanie przerwana, a tkanki poddane analizie.

Zespół Pabla Rossa już wcześniej próbował zaprząc komórki macierzyste do produkcji organów w ciele świń. Nie wycięto jednak wówczas własnych genów zwierząt, a ludzkie komórki „konkurowały" ze świńskimi.

Podobne testy prowadzi również prof. Walter Low z Uniwersytetu Minnesoty. Jego zespół chciałby tak produkować wątroby oraz komórki produkujące dopaminę do leczenia pacjentów z parkinsonem. W tym przypadku zarodki żyły do 62 dni (połowę okresu ciąży). Jednak naukowcy nie są pewni, które geny należy wyciąć, aby zrobić miejsce dla ludzkich organów.

Skoro tkanki wyprodukowane w ciałach zwierząt mają posłużyć ratowaniu życia ludzi, to skąd kontrowersje? Nie chodzi wyłącznie o cierpienia zwierząt poddawanych eksperymentom lub trzymanych w „farmach organów", lecz o kapryśną naturę komórek macierzystych. Nie jest pewne, czy wstrzyknięte do płodu ludzkie komórki macierzyste zajmą się właśnie produkcją trzustki lub wątroby, a nie... mózgu. Z tego powodu amerykańska National Institutes of Health we wrześniu ubiegłego roku ogłosiła, że nie będzie finansować badań nad ludzko-świńskimi chimerami.

– Ryzyko, że w wyniku takich działań powstanie ludzki mózg, jest bardzo niskie, ale będziemy to badać – deklaruje Pablo Ross. Tak samo uważa prof. Walter Low. – Za każdym razem będziemy uważnie patrzeć, co się dzieje w mózgu, i jeśli uznamy, że jest zbyt ludzki, nie pozwolimy chimerze się urodzić – zapowiada.

Dzięki manipulacjom genetycznym możliwe będzie wyhodowanie w organizmie świni ludzkich organów – takich jak trzustka, wątroba, serce, nerki, płuca czy nawet rogówka. To przynajmniej obiecują naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego, którzy już rozpoczęli testy. Embrionom świni wstrzyknęli ludzkie komórki macierzyste, tworząc w ten sposób międzygatunkową chimerę.

Po co? Wszystko przez niedostatek organów do przeszczepów. Ludzkich dawców jest mało, a próby wszczepiania organów od zwierząt nie przyniosły pożądanych rezultatów. Ksenotransplantacje ciągle są na etapie badań – ze względu na problemy z odrzucaniem tkanek przez organizm biorcy oraz ryzyko przeniesienia chorób zwierzęcych.

Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”