Odpowiedzialność konsumencka do poprawki

Ponad połowa Polaków nie oczekuje od firm aktywności w zakresie działań na rzecz środowiska naturalnego i społecznego – tak wynika z badań przeprowadzonych na potrzeby projektu Nienieodpowiedzialni. 86% nie pamięta żadnego skandalu związanego z działaniem firm, a 80% nie brało nigdy udziału w bojkocie konsumenckim.

Publikacja: 13.11.2019 13:00

Odpowiedzialność konsumencka do poprawki

Foto: Fotolia

Powodem niepodejmowania tego typu działań jest przede wszystkim brak wiary w ich skuteczność, konformizm, a także obojętność i brak solidarności.

W mediach nie brakuje doniesień o skandalach związanych z działalnością dużych marek. Codziennie do konsumentów docierają kolejne informacje o tym, że firmy dopuszczają się nieuczciwych praktyk, nie przestrzegają praw pracowników, szkodzą środowisku. Fundacja Nienieodpowiedzialni wraz z butikiem badawczym Maison&Partners oraz Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego sprawdziła, jak na tego typu doniesienia reagują Polacy.

Czytaj także: Zakupy w internecie: jak przechytrzyć nieuczciwy e-sklep

Deklaracje bez pokrycia

Polscy konsumenci deklarują, że istotne są dla nich takie aspekty, jak odpowiednie warunki pracy i płacy, uczciwe i etyczne zachowanie, ochrona środowiska czy dobre warunki chowu zwierząt. Jednocześnie zapytani o to, czy oczekują od firm aktywności w zakresie działań na rzecz środowiska naturalnego i społecznego w 37% przyznają, że zadaniem firmy jest zarabianie pieniędzy, co najwyżej „nieszkodzenie", 22% mówi wprost, że liczą się jedynie zyski. Jedynie 1/3 deklaruje, że zawsze sprawdza, czy działania firmy, której produkty kupuje, nie szkodzą środowisku, a 58%, że zwraca uwagę na ich skład.

- Postanowiliśmy ponownie sprawdzić, jak wygląda nasza odpowiedzialność konsumencka. Niestety powtórzyły się wyniki sprzed 2 lat, kiedy to okazało się, że to, co deklarujemy, nie ma pokrycia w konkretnych działaniach. Z jednej strony mówimy o tym, jak ważne dla nas są kwestie etyczne czy środowiskowe, a z drugiej nie wymagamy szanowania ich przez biznes. W ramach naszego projektu chcemy zwiększać świadomość problemu oraz wywoływać dyskusję na ten temat - mówi Magdalena Mitraszewska z Fundacji Nienieodpowiedzialni, pomysłodawcy badań.

Bojkot konsumencki dla wielu z nas jest pojęciem obcym

W badaniu zapytano respondentów, jakie firmy kojarzą w kontekście bojkotów konsumenckich. Aż 86% nie było w stanie przypomnieć sobie ani jednego tego typu skandalu. Po wskazaniu konkretnych przykładów nieuczciwych praktyk znanych firm, nadal w ok. 80% badani nie kojarzyli żadnej z głośnych afer.

- Konsumenci nie zdają sobie sprawy z tego, że mają skuteczne narzędzie do piętnowania nieetycznych praktyk, a jest nim po prostu bojkot. Niestety z badania wynika, że tylko 39% z nas zna pojęcie bojkotu konsumenckiego, a tylko 17% kiedykolwiek brało w nim udział. Dla większości wiązało się to z zaprzestaniem korzystania z produktów danej marki. Niestety, nadal są to tylko deklaracje. Respondenci proszeni o wskazanie konkretnych firm, których dotyczył ten bojkot, w 34% nie potrafili udzielić odpowiedzi. Można więc przypuszczać, że i w tym przypadku mamy do czynienia jedynie z deklaracjami bez pokrycia – dodaje Magdalena Mitraszewska.

Nie wierzymy, że możemy coś zmienić

Badanie miało również na celu sprawdzenie, dlaczego nie buntujemy się jako konsumenci. Okazuje się, że aż 51% nie wierzy, że może coś zmienić, 54% natomiast uważa, że konsument nie ma szans w walce z koncernami. Niestety dla 40% nie jest ważne, skąd pochodzi produkt, jeśli jego jakość i cena są odpowiednie, a 45% przekonuje wręcz, że bojkot to darmowa reklama dla firmy.

W badaniu poruszono także aspekt buntów pracowniczych, sprzeciwu wobec praktyk stosowanych w swoim miejscu pracy. Respondenci zapytani o to, dlaczego pracownicy nie buntują się przeciw niewłaściwym działaniom pracodawcy, wskazywali najczęściej, że z obawy o utratę pracy, a 68% nie wierzy, że bunt cokolwiek zmieni.

Badanie zostało przeprowadzone na potrzeby VII Konferencji Nienieodpowiedzialni, której pomysłodawcą była ANG Spółdzielnia. Organizatorzy cyklicznie sprawdzają w ten sposób odpowiedzialność konsumencką Polaków.

Badanie CAWI zostało przeprowadzone na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie losowo-kwotowej 1049 dorosłych Polaków.

Powodem niepodejmowania tego typu działań jest przede wszystkim brak wiary w ich skuteczność, konformizm, a także obojętność i brak solidarności.

W mediach nie brakuje doniesień o skandalach związanych z działalnością dużych marek. Codziennie do konsumentów docierają kolejne informacje o tym, że firmy dopuszczają się nieuczciwych praktyk, nie przestrzegają praw pracowników, szkodzą środowisku. Fundacja Nienieodpowiedzialni wraz z butikiem badawczym Maison&Partners oraz Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego sprawdziła, jak na tego typu doniesienia reagują Polacy.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona