Premier zapowiedział w sobotę, że od 28 listopada wszystkie sklepy w galeriach handlowych mogą ponownie działać, choć w ścisłym reżimie sanitarnym, co oznacza ograniczenia w liczbie osób mogących robić zakupy. Utrzymane zostają też godziny dla seniorów.
Inflacja idzie w górę
– To szansa na generowanie przychodów w najgorętszym handlowo momencie roku, a tym samym droga do wyrównywania gigantycznych strat, które ponieśliśmy i nadal ponosimy z powodu pandemii. Tym samym to dla nas wszystkich szansa na utrzymacie tysięcy miejsc pracy – komentuje zarząd Związku Polskich Pracodawców Handlu i Usług (ZPPHiU).
– Możliwość prowadzenia działalności handlowej w grudniu uchroni wiele podmiotów przed bankructwem i pozwoli zachować tysiące miejsc pracy. IV kwartał dla branży galerii handlowych jest najważniejszy: stanowi ponad 30 proc. całorocznych obrotów – mówi Agata Samcik, rzecznik Polskiej Rady Centrów Handlowych. – Najwyższe obroty sektor co roku notuje w grudniu: są one w tym miesiącu aż o ponad 50 proc. wyższe wobec średniej miesięcznej od stycznia do listopada – dodaje.
Otwarcie galerii to dobra informacja, ale z powodu pandemii rok i tak jest trudny dla sieci. Poza podstawowymi kategoriami FMCG w innych sektorach handlu spodziewane są spadki sprzedaży, nawet o 20–30 proc. w stosunku do 2019 r. Najmocniej straci odzież i obuwie, jubilerzy.
Mimo to od nowego roku rząd planuje nałożenie wielu nowych obciążeń na firmy handlowe – od podatku od sprzedaży detalicznej i cukrowego, po tzw. opłatę mocową za prąd, podwyższenie danin środowiskowych (np. opłaty za retencję wody w nieruchomościach). Jest plan podatku za brak recyklingu tworzyw sztucznych. Ma też wejść w życie nowy system gospodarki odpadami, np. kaucje na opakowania, co oznaczać będzie dla sklepów spore koszty.
Według ekspertów z SGH w efekcie wielu nowych obciążeń sklepy będą wprowadzać mniej towarów do promocji i będą unikać tak głębokich redukcji cen jak obecnie. Przełoży się to na wzrost inflacji. Według Eurostatu w październiku ceny w Polsce rosły niemal 13-krotnie szybciej niż średnio w całej UE. To 3,8 proc. rocznie wobec 0,3 proc. W wielu krajach ceny z powodu kryzysu spadają.
Nowe koszty sklepów
Paliwa inflacji może dodać od stycznia podatek od sprzedaży detalicznej. Sięgnie 0,8 proc. dla przychodów sieci 17–170 mln zł miesięcznie i do 1,4 proc. – wyższych.
– Podatek od sprzedaży detalicznej był projektowany w innej rzeczywistości. Z uwagi na kryzys będący następstwem pandemii mamy do czynienia z problemem podwyższonej inflacji, zmianą struktury popytu w handlu, a także znaczącym obniżeniem rentowności sklepów wielkopowierzchniowych – mówi dr Artur Bartoszewicz z SGH.
Podatek od sprzedaży to nie wszystko. – W okresie pandemii firmy zrzeszone w organizacji odnotowały spadek obrotów na poziomie 3,5 mld zł. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom handlu i konsumentom poniosły wydatki ponad 350 mln zł – mówi Renata Juszkiewicz, prezes Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji, zrzeszającej największe sieci handlowe. To głównie one będą obciążone nowym podatkiem, który ma przynieść budżetowi 1,5 mld zł, choć ze względu na kryzys będzie to raczej mniej.
– Podatek od sprzedaży detalicznej uderzy głównie w duże sieci i na pewno przyczyni się do poprawy konkurencyjności małych podmiotów na rynku. Niemniej mamy do czynienia z szeregiem innych obostrzeń i dodatkowych obowiązków, z którymi się zmagamy – mówi Jan Domański, rzecznik grupy Eurocash, operatora sieci Lewiatan i Groszek. – Główny problem, jaki obecnie mamy, dotyczy tzw. opłaty cukrowej i opłaty od małych pojemności alkoholu, które zostały wprowadzone praktycznie bez konsultacji i co najtrudniejsze – nie ma możliwości uzyskania wiążącej interpretacji, jak dany przepis stosować – dodaje.
Podatek cukrowy ma przynieść 2 mld zł, ale nie wprost do budżetu tylko też np. na profilaktykę chorób. – Tylko co druga osoba uważa, że wprowadzenie podatku cukrowego przyczyni się do poprawy stanu budżetu. Według 55 proc. koszty poniosą zarówno konsumenci, jak i producenci – mówi Barbara Krug, partner zarządzający w agencji Zymetria, autorze badań dotyczących nowego podatku.
Stracona walka o niedziele
Złagodzenie rygorów i otwarcie sklepów we wszystkie dni pomogłoby im biznesowo i zmniejszyło ryzyko zakażeń, rozluźniając kolejki. Rząd nie chce o tym słyszeć. Od miesięcy branża handlowa apeluje, aby przynajmniej czasowo zawiesić stosowanie ustawy o zakazie handlu w niedzielę. W grudniu pomogłoby to zniwelować część strat spowodowanych zamknięciem sklepów. Nie bez znaczenia jest też aspekt bezpieczeństwa, więcej dni pracujących to rozłożenie ruchu i łatwiejsze utrzymanie dystansu. Rząd kilkakrotnie sygnalizował, że rozważa zastosowanie takiego wariantu – w ramach Rady Dialogu Społecznego powstał nawet projekt zawieszenia zakazu i zagwarantowania pracownikom dwóch wolnych niedziel w miesiącu. O tym nie chce jednak słyszeć NSZZ Solidarność, pomysłodawca niedzielnego zakazu, co oznacza, że rząd też tematu nie podejmie.
Maciej Ptaszyński wiceprezes Polska Izba Handlu
Zwiększanie obciążeń administracyjnych stanowi jedno z poważniejszych zagrożeń dla MŚP – ilość przepisów wymagających analizowania i wdrażania, ciągłe zwiększanie skali obowiązków sprawozdawczych prowadzi do dezorganizacji pracy, wzrostu kosztów i spowalniania rozwoju. Koszty związane z pandemią są duże, choćby wsparcie przy zakupie środków dezynfekcyjnych byłoby ogromną ulgą. Zbędnym obciążeniem wydaje się być obowiązek płacenia VAT od darowizn produktów przemysłowych, w rezultacie bardziej opłaca się towar wyrzucić, niż oddać.
