Dożynki czy letnie festyny to coroczna atrakcja, którą dla swoich mieszkańców organizuje prawie każda gmina w Polsce. Takie imprezy wiążą się jednak ze sporymi wydatkami i pewnie niejeden samorząd liczy na to, że da się je trochę zniwelować poprzez odliczenie VAT. Niestety, nie jest to możliwe. Potwierdził to w czwartek Naczelny Sąd Administracyjny.
Gwiazdy i atrakcje
Sprawa dotyczyła gminy z województwa dolnośląskiego. We wniosku o interpretację wyjaśniła, że jest zarejestrowanym podatnikiem VAT i corocznie organizuje imprezy gminne, w szczególności dni gminy czy dożynki. Są to przedsięwzięcia o charakterze kulturalno-rozrywkowym, w ramach których organizowane są m.in. przeglądy orkiestr dętych, występy artystyczne, zawody sportowe. Podczas imprez organizowane są też różne konkursy i wręczane są drobne nagrody promujące gminę.
W imprezach udział biorą przede wszystkim mieszkańcy gminy i gmin sąsiednich, ale także przedstawiciele samorządów partnerskich, organizacji pozarządowych, lokalnych przedsiębiorców.
Gmina tłumaczyła, że imprezy nie są biletowane. W celu pozyskania środków podpisuje jednak umowy sponsoringowe, na podstawie których świadczy szeroko rozumiane usługi reklamowe. Ponadto, gmina udostępnia odpłatnie zewnętrznym firmom miejsca pod stoiska handlowe – głównie gastronomiczne.
We wniosku podkreślono, że odbywa się to na podstawie umów cywilnoprawnych. A świadczenia są dokumentowane fakturami VAT. Gmina chciała potwierdzenia, że w związku z organizacją imprez ma prawo do pełnego odliczenia VAT od wydatków m.in. na wynagrodzenie dla zespołów i gwiazd, wynajem sceny oraz nagłośnienia czy obsługę energetyczną i zapewnienie zaplecza sanitarnego.
Fiskus odmówił jej jednak prawa do odliczenia VAT. Podwód był prosty. Uznał, że wydatki, o które pytają samorządowcy, są związane wyłącznie z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu VAT. W ocenie urzędników podatek naliczony z tytułu ponoszonych wydatków dotyczących organizacji imprez w żadnej części nie będzie bowiem związany ze sferą działalności gospodarczej gminy, czyli z czynnościami opodatkowanymi. A to w świetle ustawy o VAT oznacza, że prawa do odliczenia nie ma. Jak podkreślił fiskus, związek z czynnościami opodatkowanymi w chwili dokonywania zakupów towarów i usług związanych z organizacją imprez nie jest ani uchwytny, ani oczywisty przede wszystkim dlatego, że są to wydatki na wykonanie zadań własnych, mających na celu zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty.
Czytaj także:
Gmina nie dała za wygraną. Zaskarżyła interpretację i do swoich racji udało jej się przekonać Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Co prawda WSA zgodził się, że zasadniczo organizowane przez gminę imprezy stanowią wykonanie ich zadań własnych, które pozostają poza sferą opodatkowania VAT, w jego ocenie jednak, gdy gmina podejmuje też działania wynikające z umów cywilnoprawnych – w spornej sprawie umów ze sponsorami o świadczenie usług reklamowych oraz umów dzierżawy powierzchni pod stoiska handlowe – to wykonuje czynności opodatkowane VAT i występuje w charakterze podatnika.
W rezultacie, chociaż zorganizowanie imprezy jako zadanie własne nie podlega opodatkowaniu VAT, to gmina, świadcząc na tej samej imprezie usługi wynikające z umów cywilnoprawnych, działa w charakterze podatnika z wszystkimi tego konsekwencjami. WSA nie miał więc wątpliwości, że jeżeli gmina świadczy usługi opodatkowane VAT, to zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT przysługuje jej odliczenie związanego z nimi podatku naliczonego.
Związku jednak brak
Inaczej sprawę ocenił jednak NSA. Przypomniał, że zasadniczo prawo do odliczenia dają wydatki związane z czynnościami opodatkowanymi. Przy czym związek ten może być też pośredni. W ocenie NSA jednak w spornej sprawie nie ma nie tylko bezpośredniego związku z czynnościami opodatkowanymi, ale nawet pośredniego.
Jak podkreślał sędzia NSA Arkadiusz Cudak, trudno uznać, że celem gminy organizującej festyn czy dożynki jest zwiększenie zysków z najmu. W tej sytuacji fiskus słusznie odmówi prawa do odliczenia.
Wyrok jest prawomocny.
Sygnatura akt: I FSK 1092/15
Michał Wojtas doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL
Z wyrokiem NSA, który odmówił gminie prawa do odliczenia VAT od wydatków na imprezy gminne, trudno się zgodzić. To kolejne orzeczenie, które pokazuje, że odliczanie VAT przez gminy to wciąż pole minowe. Mimo upływu tylu lat minister finansów nie wydał objaśnień, jak rozdzielić czynności gminy podejmowane jako organ władzy z czynnościami opodatkowanymi. Niemniej dziwi, że w spornej sprawie NSA nie dopatrzył się choćby pośredniego związku ze sprzedażą opodatkowaną gminy. Podczas festynu były zawierane umowy cywilnoprawne na wynajem powierzchni, umowy sponsoringowe. Bez tych wpływów impreza gminna miałaby innych charakter. Gdyby gmina zrezygnowała z czynności opodatkowanych, dysponowałaby mniejszym budżetem. Związek wydatków na imprezę z czynnościami opodatkowanymi istnieje i jest łatwo dostrzegalny. Dyskusyjny może być jedynie zakres tego związku.
