Był to pierwszy etap wiodący do inteligencji prezentowanej przez współczesnych ludzi. Do takiego wniosku doszli pracujący razem naukowcy amerykańscy z Uniwersytetów Indiany i Iowa oraz Uniwersytetu Wschodniej Anglii w Norwich.
Do jakiego stopnia narzędzia kamienne hominidów, prehistorycznych przedstawicieli gatunku Homo, świadczą o poziomie ich rozwoju umysłowego? Najstarsze narzędzia wytwarzane przez praprzodków są prymitywne – zwykłe kamienie rozłupane tak, by uzyskać jedną ostrą krawędź, którą można było rozcinać mięso i oskrobywać skórę. Takie narzędzia wyrabiano już ponad 3 mln lat temu.
Przewrót umysłowy
Jednak w pewnym momencie pojawiły się narzędzia, których wytworzenie wymagały dużo więcej pracy. Archeolodzy nazywają je pięściakami: mieszczą się w dłoni zaciśniętej w pięść, mają migdałowaty kształt, dwa ostre brzegi i szpic, są dużo bardziej efektywne od poprzednich narzędzi. W archeologii utarło się nazywać je „scyzorykami szwajcarskimi epoki kamienia" przydatnymi do rozbijania kości, rozcinania tuszy zwierzęcej, obrabiania gałęzi, wykopywania z ziemi kłączy. Nowe narzędzia pojawiły się w Afryce, potem trafiły do Europy i Azji. Służyły ludziom przez ponad milion lat. Najstarsze pięściaki odkryto w Kokiselei niedaleko jeziora Turkana w Kenii; liczą ponad 1,76 mln lat.
Aby taka produkcja mogła mieć miejsce, ówcześni praludzie musieli dysponować dość wysoko rozwiniętą inteligencją. Ewolucja w sposobie wytwarzania narzędzi jest odzwierciedleniem zmiany, jaka zaszła w myśleniu – twierdzą amerykańscy i brytyjscy naukowcy. Starsze, prymitywne narzędzia wychodziły spod rąk ludzi Homo habilis (człowiek zręczny); nowsze, doskonalsze, były dziełem Homo erectus (człowiek wyprostowany). Artykuł o tym zamieszcza pismo „Nature Human Behaviour".
– Jest to znaczące odkrycie, ponieważ panuje przekonanie, że nasz obecny, współczesny sposób myślenia pojawił się stosunkowo niedawno w ewolucyjnej historii ludzkości. Tymczasem należy uznać, że przejście od małpiego sposobu myślenia do myślenia typu ludzkiego nastąpiło zdumiewająco wcześnie – wyjaśnia dr Shelby Putt, badaczka z Instytutu Epoki Kamienia Uniwersytetu Indiany.
