Obecnie są to prawo budowlane z 1994 roku i ustawa o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa z 2000 roku.
Główny inspektor w piśmie z 4 czerwca 2019 r., wystosowanym do wojewodów i wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego, przypomina, kto i na jakich zasadach może dziś wykonywać tzw. samodzielną funkcję techniczną w budownictwie.
Nie było to działanie przypadkowe. Zostało pośrednio wywołane pojawiającymi się „wątpliwościami dotyczącymi możliwości wykonywania samodzielnych funkcji technicznych".
Bezpośrednią przyczyną, niewymienioną explicite, stało kontrowersyjne stanowisko Zachodniopomorskiej Okręgowej Rady Izby Architektów z 14 maja 2019 r., w którym architekci zrzeszeni w regionalnym samorządzie uznali publicznie, że na podstawie ustawy z 1994 roku należy wymagać od wszystkich autorów projektów architektonicznych bycia wpisanym na listę członków Izby Architektów.
Polska Izba Inżynierów Budownictwa oprotestowała ten postulat, zarzucając, że jest bezprawny, a przy tym dąży do ograniczenia inżynierom dostępu do zawodu.
– Stanowisko zaprezentowane przez Zachodniopomorską Okręgową Radę Izby Architektów wprowadza organy administracji architektoniczno-budowlanej oraz opinię publiczną w błąd – mówi Andrzej Falkowski, przewodniczący Komisji Prawno-Regulaminowej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.
– Ponieważ mylnie stwierdza się w nim, iż obowiązujące przepisy stanowią o obowiązkowej przynależności do samorządu zawodowego architektów wszystkich osób, które posiadają uprawnienia w specjalności architektonicznej, oraz że o uprawnieniu do sporządzania projektów budowlanych w zakresie architektury decyduje przynależność wyłącznie do samorządu zawodowego architektów. To nieprawda,gdyż zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa - Izba inżynierów budownictwa zrzesza między innymi osoby, które posiadają uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej do projektowania w ograniczonym zakresie, uzyskane przed dniem 1 stycznia 1995 r.
– uważa Andrzej Falkowski.
– W rzeczywistości osoby posiadające takie uprawnienia nie potrzebują wpisu na listę Izby Architektów RP do wykonywania zawodu w ramach posiadanych uprawnień, wystarczająca jest w tym wypadku przynależność do samorządu zawodowego inżynierów budownictwa – stwierdza Falkowski.
W stanowisku Zachodniopomorskiej Izby można przeczytać m.in., że obserwuje ona „zjawisko braku należytej weryfikacji przez niektóre organy administracji budowlanej, w procesie udzielania pozwoleń na budowę, obligatoryjnej przynależności do samorządu zawodowego architektów osób, które sporządzają projekty architektoniczne i zagospodarowania".
Krajowa Izba Architektów RP wystosowała w związku z zaistniałą sytuacją – 17 czerwca 2019 roku – pismo do Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, w którym zgodnie podziela stanowisko głównego inspektora nadzoru budowlanego i przychyla się do wielu uwag Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa. Jednocześnie krajowe władze architektów zaniepokojone postawą kolegów ze Szczecina, którzy próbowali na podstawie własnych interpretacji wprowadzić zasady ograniczające kompetencje inżynierów budownictwa, podjęły działania zmierzające do „wyeliminowania przypadków błędnej interpretacji przepisów przez izby okręgowe".
Przepisy regulujące status architekta w Polsce mogą się wkrótce bardzo zmienić. Rząd pracuje nad ustawami mającymi uregulować zawód architekta i inżyniera budownictwa za pomocą osobnych dokumentów.
