Wyniki badań terenowych i analiz specjalistycznych ukazały się drukiem w postaci książki pod tytułem „W poszukiwaniu zaginionego miasta: 15 lat badań średniowiecznej lokacji Nieszawy". Monografię wydały wspólnie łódzki oddział Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich oraz Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego. Wersję elektroniczną książki będzie można pobrać wkrótce ze strony www.staranieszawa.pl.
Monografia zawiera opracowania tematyczne autorstwa badaczy rozpoznających stanowisko na przestrzeni minionej półtorej dekady. Przedstawiono wyniki badań nieinwazyjnych, w tym lotniczych i magnetycznych, oraz wyniki analiz historycznych i geomorfologicznych — w ten sposób poznano ówczesne warunki przyrodnicze. Tekstowi towarzyszą trójwymiarowe, cyfrowe rekonstrukcje artystyczne Nowej Nieszawy.
Nieszawa powstała w 1423 roku na polecenie króla Władysława Jagiełły. Dzięki korzystnemu położeniu nad Wisłą, przy granicznej przeprawie przez rzekę na trasie ważnego szlaku handlowego z Kujaw przez państwo krzyżackie nad Bałtyk, Nowa Nieszawa rozwijała się błyskawicznie — zabudowa miejska miała charakter drewniany lub szachulcowy, ważniejsze obiekty o charakterze reprezentacyjnym i kościoły wzniesiono z cegły.
Miasto założono celowo naprzeciwko Torunia należącego do zakonu krzyżackiego, by konkurowało z nim pod względem politycznym i ekonomicznym. Dynamicznego rozwoju Nowej Nieszawy nie powstrzymały naciski polityczne ani zbrojne najazdy ze strony Krzyżaków, jednak za swój sukces ośrodek miejski zapłacił ostatecznie zniszczeniem i translokacją. Bliskość pogranicza z zakonem krzyżackim spowodowała, że po 40 latach miasto w całości opuszczono i ulokowano kilkadziesiąt kilometrów dalej na południe.
Rozwój Nieszawy został zatrzymany najazdem Krzyżaków i mieszczan toruńskich w 1431 r., którzy splądrowali i zniszczyli miasto. W 1436 roku Polacy odzyskali majątki po zachodniej stronie Wisły. W 1454 r. doszło do zmiany sytuacji politycznej: po oddaniu się pod władzę polskiego króla, mieszczanie toruńscy, którzy domagali się zburzenia Nieszawy, otrzymali od Kazimierza Jagiellończyka zapewnienia zniszczenia konkurencyjnego ośrodka w ciągu trzech lat. Król grał na zwłokę, jednak jesienią 1462 r. likwidacja Nowej Nieszawy stała się faktem.
