Sąd: kiedy obowiązki zawodowe usprawiedliwiają aplikanta

Jeżeli doszło do zmiany harmonogramu zajęć w czasie trwającej aplikacji, nie może to wywoływać negatywnych skutków wobec aplikantów, którzy pracując zawodowo z wyprzedzeniem zobowiązani są planować rozkład pracy i zajęć aplikacyjnych – stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Aktualizacja: 24.05.2017 14:26 Publikacja: 24.05.2017 11:05

Sąd: kiedy obowiązki zawodowe usprawiedliwiają aplikanta

Foto: 123RF

Wyrok dotyczył Marcina M. (imię fikcyjne), który nie zaliczył II roku aplikacji radcowskiej z powodu oblania kolokwium z prawa karnego, postępowania karnego, prawa karnego skarbowego, postępowania karnoskarbowego, kodeksu wykroczeń, postępowania w sprawach o wykroczenia. Powtarzając drugi rok szkoleniowy ponownie nie uzyskał zaliczenia z uwagi na przekroczenie dopuszczalnej liczby nieobecności.

Aplikant uzasadniając swoje nieobecności pracą zawodową, złożył wniosek o zaliczenie roku szkoleniowego. Wniosek ten został negatywnie zaopiniowany przez kierownika szkolenia, a następnie po złożeniu przez zainteresowanego dodatkowych wyjaśnień negatywnie rozpoznany przez Radę OIRP. Powołano się na paragraf 7 Regulaminu odbywania aplikacji radcowskiej, zgodnie z którym praca zawodowa wykonywana przez aplikanta nie może zwalniać z wypełnienia obowiązków aplikanta ani naruszać wymogów wynikających z zasad etyki zawodowej.

Marcin M. kolejny raz nie zaliczył więc roku szkoleniowego, a w związku z tym nie ukończył aplikacji radcowskiej w terminie przewidzianym przez ustawodawcę. Rada OIRP skreśliła go z listy aplikantów.

Tę uchwałę utrzymała Krajowa Rada Radców Prawnych, wskazując, że żadne z postanowień Regulaminu odbywania aplikacji nie wskazuje na okoliczności usprawiedliwiające nieukończenie aplikacji radcowskiej w ustawowo określonym terminie. Nie sposób uznać za taką okoliczność w szczególności powtarzanie roku spowodowane jego niezaliczeniem związanym z uzyskaniem negatywnej oceny z kolokwium.

W skardze do sądu administracyjnego skreślony aplikant zwracał uwagę na dwie sprawy.

Po pierwsze, zauważył, że w ocenie Krajowej Rady żadne z postanowień regulaminu odbywania aplikacji nie wskazuje na okoliczności usprawiedliwiające nieukończenie aplikacji radcowskiej w ustawowo określonym terminie. Zdaniem Krajowej Rady nie można uznać za usprawiedliwiającą okoliczność w szczególności powtarzanie roku spowodowane jego nieliczeniem związanym z uzyskaniem negatywnej oceny z kolokwium. Takie twierdzenie zdaniem Marcina M. należało uznać za pozbawione podstaw. Wskazał bowiem, iż uzasadnienie uchwały Rady OIRP zawiera stwierdzenie, iż "działające na korzyść aplikanta przyczyny usprawiedliwiające niezakończenie aplikacji w terminie określa natomiast uchwalony przez Krajową Radę Radców Prawnych Regulamin odbywania aplikacji radcowskiej (uchwała Nr 90/VII/2009 z dnia 17 października 2009 r.)", a ponadto, że "regulamin odbywania aplikacji radcowskiej wskazuje na dwie okoliczności, które usprawiedliwiają zakończenie aplikacji z przekroczeniem ustawowego terminu trzech lat. Po pierwsze, zgodnie z § 28 ust. 4 regulaminu odbywania aplikacji w okresie trwania aplikacji aplikant może powtarzać tylko jeden rok szkoleniowy". A zatem w związku z faktem, że w toku odbywania aplikacji radcowskiej powtarzał II roku aplikacji, niezakończenie aplikacji w terminie trzech lat wynika z usprawiedliwionej przyczyny przewidzianej Regulaminem odbywania aplikacji.

Druga sprawa dotyczyła nieobecności. Marcin M. wskazywał, że obowiązujący na 2 kwietnia 2015 r. harmonogram zajęć szkoleniowych dla grupy, do której był przypisany, tj. na dzień, w którym faktycznie wykorzystał dopuszczalny limit nieobecności na zajęciach w wymiarze 18 godzin szkoleniowym, przewidywał jeszcze 3 dni zajęć, w tym w dwa kolejne czwartki w godzinach od 15 do 20 oraz w dniu 14 maja 2015 r. w godzinach od 15 do 20. Natomiast w dniu 10 kwietnia 2015 r. Rada udostępniła aplikantom, zmieniony harmonogram zajęć szkoleniowych, który przewidywał, że ostatnie zajęcia, tj. w dniu 14 maja 2015 r. odbędą się w godzinach od 8 do 13. Jak tłumaczył Marcin M., z uwagi na konieczność wykonania zadań służbowych na polecenie przełożonego w dniu 14 maja 2015 r. nie miał możliwości wzięcia udziału w zajęciach szkoleniowych, co skutkowało przekroczeniem limitu nieobecności.

Jak podkreślił, obowiązujący w roku 2015 regulamin odbywania aplikacji nie przewidywał upoważnienia dla Rady do dokonywania zmian w rocznym planie szkolenia w trakcie trwania roku szkoleniowego.

Rozpatrujący skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przyznał aplikantowi rację, i uchylił obie uchwały.

W ocenie sądu sama okoliczność tj. powtarzanie roku nie może stanowić okoliczności usprawiedliwiającej niezakończenie aplikacji w terminie ustawowym, a jednocześnie okoliczności uzasadniającej skreślenie skarżącego z listy aplikantów. Już sam fakt, że organ zgodził się na powtarzanie roku oznaczało, że skarżący nie ukończy aplikacji w ustawowym terminie trzech lat, tj. do dnia 31 grudnia 2015 r.

Sąd zwrócił uwagę, że zasadniczym problemem w opisywanej sprawie, którym w ogóle nie zajęły się orzekające organy samorządu radcowskiego jest kwestia czy Marcin M. usprawiedliwił przyczyny przekroczenia dopuszczalnego limitu nieobecności w roku szkoleniowym.

W uzasadnieniu wskazano, iż zgodnie z wyjaśnieniami aplikanta zajęcia w ramach jego grupy co do zasady (zgodnie z ustalonym z góry harmonogramem szkoleniowym) odbywały się między godzinami 15 a 20. W dniu 14 maja 2015 r. wyjątkowo zajęcia odbyły się w godzinach przedpołudniowych tj. w godzinach pracy skarżącego. Skarżący wyjaśnił, że tego dnia uczestniczył w bardzo ważnym zadaniu, powierzonym mu przez pracodawcę w ramach prac zespołu inspekcyjnego, które, zgodnie z oświadczeniem przełożonego, mógł wykonać wyłącznie osobiście bez możliwości zastąpienia skarżącego przez innego członka zespołu.

- Jeżeli jak twierdzi skarżący rzeczywiście doszło do zmiany harmonogramu zajęć w czasie trwającej aplikacji, nie może to zdaniem sądu wywoływać negatywnych skutków wobec aplikantów, którzy pracując zawodowo z wyprzedzeniem zobowiązani są planować rozkład pracy i zajęć aplikacyjnych – stwierdził WSA.

Zdaniem Sądu takie okoliczności jako decydujące dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy nie zostały przez orzekające w sprawie organy w ogóle wyjaśnione, wobec zaskarżona uchwała została wydana z pogwałceniem zasady prawdy materialnej.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 30 marca 2017 r. (sygn. akt VI SA/Wa 1843/16)

Wyrok dotyczył Marcina M. (imię fikcyjne), który nie zaliczył II roku aplikacji radcowskiej z powodu oblania kolokwium z prawa karnego, postępowania karnego, prawa karnego skarbowego, postępowania karnoskarbowego, kodeksu wykroczeń, postępowania w sprawach o wykroczenia. Powtarzając drugi rok szkoleniowy ponownie nie uzyskał zaliczenia z uwagi na przekroczenie dopuszczalnej liczby nieobecności.

Aplikant uzasadniając swoje nieobecności pracą zawodową, złożył wniosek o zaliczenie roku szkoleniowego. Wniosek ten został negatywnie zaopiniowany przez kierownika szkolenia, a następnie po złożeniu przez zainteresowanego dodatkowych wyjaśnień negatywnie rozpoznany przez Radę OIRP. Powołano się na paragraf 7 Regulaminu odbywania aplikacji radcowskiej, zgodnie z którym praca zawodowa wykonywana przez aplikanta nie może zwalniać z wypełnienia obowiązków aplikanta ani naruszać wymogów wynikających z zasad etyki zawodowej.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów