Higienistki miały pracować bez nadzoru, ale może się to zmienić

Od 26 marca 2024 r. obowiązuje ustawa z 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych, która reguluje kilkanaście zawodów medycznych, w tym m.in. asystentek stomatologicznych, higienistek, optometrystów czy techników medycznych. Wskutek wejścia w życie ustawy pracownicy otrzymali swoje tytuły zawodowe, które są rejestrowane, uporządkowane zostały kwestie dotyczące tych zawodów oraz zmieniła się ich ranga.

Nowe uprawnienia higienistek zapewnia ustawa

Higienistki stomatologiczne uzyskały nowe uprawnienia. Teraz wykonywanie tego zawodu medycznego polega na wykonywaniu czynności zawodowych w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia jamy ustnej oraz współuczestniczeniu w procesie leczenia. Jak interpretuje ten zapis Natalia Piotrowska radca prawny w Polskim Towarzystwie Stomatologicznym, współuczestniczenie oznacza wykonywanie czynności na równi z resztą zespołu, czyli m.in. z lekarzem. Ekspertka dodaje, że w ustawowej definicji brakuje zapisu „pod nadzorem”, co dodatkowo podkreśla fakt, że taka była intencja ustawodawcy, aby nadzoru nie było.

Tymczasem wątpliwości budzi załącznik nr 3 do projektu rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie szczegółowego wykazu czynności zawodowych osób wykonujących niektóre zawody medyczne.

— Higienistki liczyły, że nie będą pod nadzorem, że samodzielnie będą mogły wykonywać wiele czynności, ale tak się nie stało — zauważa István Tánczos, prezes Związku Pracodawców Stomatologii.

Czytaj więcej

Praca

Wielka regulacja zawodów medycznych. Są protesty

Aż 17 zawodów ma zostać objętych regulacją w ramach ustawy o niektórych zawodach medycznych. Część z nich protestuje, m.in. dietetycy.

Higienistki. Nowe uprawienia, ale pod nadzorem?

W projekcie jest bowiem określone, że higienistka ma wykonywać na zlecenie i pod nadzorem lekarza dentysty zabiegi profilaktyczno-lecznicze utrzymujące efekty leczenia, takie jak: usuwanie złogów twardych i miękkich, lakowanie, diagnostyka próchnicy oraz piaskowanie uzębienia czy też ma uzgadniać z lekarzem dentystą treści zaleceń przedzabiegowych i pozabiegowych. Dr Natalia Piotrowska podkreśla, że ustawa miała nadawać higienistkom więcej uprawnień, a tym samym miały ponosić większą odpowiedzialność, ale zapisy zawarte w projekcie rozporządzenia to zaburzają.

— Akt wykonawczy wydawany przez ministra właściwego do spraw zdrowia musi się mieścić w granicach przepisów ustawowych. Nie może być tak, że akt normatywny wydawany przez ministerstwo będzie zmieniał w jakikolwiek sposób to, co uchwaliła władza ustawodawcza — uważa dr Natalia Piotrowska.

W projekcie rozporządzenia nie wspomniano m.in. o możliwości wykonywania przez higienistki wybielania, które obecnie wykonują. W ocenie higienistki Małgorzaty Banach wybielanie mieści się w granicach profilaktyki, chociaż zastrzega, że zapisy w projekcie nie są jednoznaczne.

Z kolei według higienistki Justyny Gęsickiej, jeśli nie zabroniono w przepisach wykonywania przez higienistki wybielania, to należy uznać, że można je wykonywać.

Prezes István Tánczos podkreśla natomiast, że dotychczas higienistki wiele czynności wykonywały samodzielnie, ponieważ nierealne jest, aby lekarz stał przy nich przez cały czas. Z nowo przygotowanych zmian wynika natomiast, że jeśli higienistka otworzy swój gabinet, to nadal będzie musiała zatrudnić lekarza, który obejmie ją nadzorem.

— Higienistki powinny być samodzielne w kwestii profilaktyki, z wyjątkiem diagnozowania stanów przedrakowych występujących na błonie śluzowej — ocenia István Tánczos.

Higienistka Małgorzata Banach podkreśla, że od wielu lat pracuje w zawodzie i nie przeszkadza jej, że ma nad nią nadzór lekarz dentysta. Wręcz przeciwnie, cieszy się, że w pracy tworzą zespół.

Sprawa higienistek. Problematyczny nadzór

Z kolei higienistka Justyna Gęsicka uważa, że w ustawie nie zostało uregulowane, co dokładnie należy rozumieć przez nadzór lekarza.

— Czy oznacza to, że stomatolog ma być w gabinecie, czy to oznacza, że ma bezpośrednio kontrolować, czy może ma mieć świadomość, że higienistka dany zabieg wykonuje, i poniekąd dzielić odpowiedzialność z higienistką. Nie jest to sprecyzowane — zwraca uwagę Justyna Gęsicka.

István Tánczos zauważa, że w obecnym kształcie projektu rozporządzenia higienistka nie ma możliwości wykonywania sterylizacji narzędzi. Takie czynności może wykonywać technik sterylizacji medycznej, który także na mocy wspomnianej ustawy doczekał się uregulowania.

Biuro Komunikacji Ministerstwa Zdrowia przekazało „Rzeczpospolitej”, że projekt rozporządzenia jest na etapie analizy uwag zgłoszonych w ramach konsultacji zewnętrznych, a ze względu na to, że wpłynęło około tysiąca uwag, proces ten wymaga czasu i dodatkowych uzgodnień.

Etap legislacyjny: uzgodnienia