Gorzkie skutki słodyczy

Rozmowa z ?prof. Leszkiem Czupryniakiem?, prezesem Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego

Publikacja: 14.07.2014 03:31

Rz: Polscy gimnazjaliści są w gorszej kondycji niż wielu emerytów. Doganiamy Amerykanów?

Prof. Leszek Czupryniak: Jeśli nie zmienimy ich nawyków żywieniowych, za pięć–dziesięć lat będziemy mieć gimnazjalistów chorych na cukrzycę typu 2, typową dla 40–50-latków, która w USA coraz częściej dotyka dzieci w grupie etnicznej latynoskiej i afroamerykańskiej. W Polsce kilkulatków z cukrzycą typu 2 można na razie policzyć na palcach jednej ręki, ale coraz więcej uczniów jest otyłych. Nadwaga w takim wieku powoduje wzrost ciśnienia, co przeciąża serce i układ krążenia. ?Te dzieci są o krok od cukrzycy, mają nierzadko stan przedcukrzycowy.

Jak wielu z nich grozi cukrzyca?

Kilkanaście procent przebadanych w ramach programu „PoZdro", który objął ponad 1000 uczniów gimnazjów w Gdyni, miało nietolerancję glukozy lub wysoki poziom insuliny. Ich organizm wykształcił insulinooporność. Polega ona na tym, że obładowane tłuszczem komórki nie chcą spalać cukru, a organizm próbuje zmusić je do utylizacji glukozy, produkując ogromne ilości insuliny. Pre-diabetes dzieli jeden krok do cukrzycy.

Czy można ten proces zahamować?

Tak, ale w praktyce tylko przez zmianę stylu życia. Wczesna prewencja jest nie do przecenienia, ale system ochrony zdrowia poświęca jej niewiele uwagi. U nas jest on skoncentrowany na ratowaniu życia w stanach ostrych, doskonale rozwinięta jest np. kardiologia inwazyjna, zajmująca się ratowaniem ofiar zawałów. To bardzo dobrze, ale równie ważne jest zapobieganie tym zawałom, a są one częstym powikłaniem cukrzycy. Programy prewencyjne dla uczniów są mniej spektakularne.

Co można zrobić dla tyjących dzieci?

Przekonać, że sport może być atrakcyjny, i wygospodarować czas na zajęcia fizyczne. Dziś szkoła coraz częściej wymaga ślęczenia nad książkami, a i rodzice oczekują od dzieci głównie postępów w nauce. ?I nawet jeśli mają trochę wolnego, są zbyt zmęczone, żeby uganiać się za piłką. Dzieci, które kiedyś głównie biegały po podwórku, teraz siedzą ?na Facebooku.

Trudno je będzie do niego ?zniechęcić.

Ale łatwiej, niż zmieniać ?nawyki u ludzi 40–50-letnich, u których dziś cukrzyca typu 2 rozpoznawana jest najczęściej. O wiele trudniej przekonać ich do zmiany nawyków, które kształtowali 30–40 lat. Jest szansa, że kilku- czy kilkunastolatek zmieni je szybciej. Program „PoZdro" skierowano do gimnazjalistów, bo to okres, kiedy dzieci zaczynają dysponować swoimi pieniędzmi i podejmują decyzje żywieniowe. Chcemy wykorzystać ten okres, żeby pokazać im, że mogą wpływać na swój wygląd i zdrowie. Badania dowodzą, że komórki tłuszczowe, które powstają w dzieciństwie, pozostają do końca życia. Możemy je odchudzić, ale zachowają potencjał wypełniania się tłuszczem.

Uczą państwo dzieci, że mają się ruszać ?i nie mogą się obżerać?

Nie chodzi o obżeranie, ale jedzenie rzeczy wysokokalorycznych, tych, które są – niestety – najsmaczniejsze i dają najwięcej przyjemności, jak czipsy, słodycze, fast foody. Dziecko nie musi się nimi obżerać. Wystarczy, że zje kilka cukierków, batoników czy żelków, i tyje. Batony to tłuszcz i cukier. Mnóstwo cukru zawierają też słodkie napoje, nawet soki owocowe – a to wszystko widać wokół na reklamach. Nikt nie reklamuje warzyw, chudego mięsa. A właśnie nimi powinny odżywiać się dzieci.

Rz: Polscy gimnazjaliści są w gorszej kondycji niż wielu emerytów. Doganiamy Amerykanów?

Prof. Leszek Czupryniak: Jeśli nie zmienimy ich nawyków żywieniowych, za pięć–dziesięć lat będziemy mieć gimnazjalistów chorych na cukrzycę typu 2, typową dla 40–50-latków, która w USA coraz częściej dotyka dzieci w grupie etnicznej latynoskiej i afroamerykańskiej. W Polsce kilkulatków z cukrzycą typu 2 można na razie policzyć na palcach jednej ręki, ale coraz więcej uczniów jest otyłych. Nadwaga w takim wieku powoduje wzrost ciśnienia, co przeciąża serce i układ krążenia. ?Te dzieci są o krok od cukrzycy, mają nierzadko stan przedcukrzycowy.

Pozostało 80% artykułu
Obszary medyczne
Masz to jak w banku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Obszary medyczne
Współpraca, determinacja, ludzie i ciężka praca
Zdrowie
"Czarodziejska różdżka" Leszczyny. Bez wotum nieufności wobec minister zdrowia
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Zdrowie
Co dalej z regulacją saszetek nikotynowych?