Komornik naliczy VAT od nieruchomości

Jeśli egzekutor nie pozna historii majątku dłużnika, nie zastosuje zwolnienia z podatku przy jego sprzedaży.

Publikacja: 21.08.2019 08:56

Komornik naliczy VAT od nieruchomości

Foto: 123RF

Ważna zmiana dla komorników. 1 września wchodzi w życie przepis pozwalający im opodatkować sprzedaż egzekucyjną, jeśli nie mają informacji o wcześniejszych losach majątku dłużnika i nie wiedzą, czy są spełnione warunki zwolnienia z VAT.

Czytaj także: TSUE: VAT za usługi komornika znajduje się w opłacie

– Rozliczenie VAT to duży problem dla komorników, zwłaszcza przy egzekucji z nieruchomości – mówi Grzegorz Gębka, doradca podatkowy w kancelarii GTA. – Warunki zastosowania zwolnienia z VAT są bardzo skomplikowane. Wymagają znajomości historii nieruchomości, a dłużnicy często nie chcą współpracować z egzekutorem.

Kiedy zasiedlenie, jakie ulepszenia

Jak podaje Krajowa Rada Komornicza, egzekucji z nieruchomości jest około 200 tys. rocznie. Z ustawy o VAT wynika, że o zwolnieniu z podatku decyduje m.in. to, kiedy została po raz pierwszy zasiedlona (oddana do użytkowania), a także w jakim zakresie była ulepszana. Okoliczności te niełatwo ustalić.

Gdy dłużnik nie chce pomóc

– Zdarzało się, że komornik przejmował działkę, na której stało kilkanaście budynków, część starych, część nowych. Jeśli nie miał kontaktu z dłużnikiem, niemożliwe było ustalenie, jak prawidłowo rozliczyć ich sprzedaż na licytacji. Komornicy obawiają się stosować zwolnienie, bo to oni odpowiadają za rozliczenie podatku. Jeśli fiskus uzna, że transakcja powinna być opodatkowana, komornik musi zapłacić VAT z własnej kieszeni – tłumaczy Grzegorz Gębka.

– Z drugiej strony nieprawidłowe naliczenie podatku powodowało problemy u nabywcy, skarbówka odmawiała mu bowiem odliczenia VAT z faktury. Skutkowało to tym, że kupujący często występowali z roszczeniem o zwrot podatku do komornika – dodaje ekspert.

Co się zmieni 1 września? Zgodnie z nowym przepisem, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika nie potwierdziły spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów zwolnień od podatku, przyjmuje się, że te warunki nie są spełnione.

– Mówiąc prościej, jeśli przy egzekucji nie da się ustalić, co się działo wcześniej z majątkiem dłużnika, trzeba opodatkować jego sprzedaż – tłumaczy Grzegorz Gębka. – Ta zasada uprości życie komornikom. Aczkolwiek można mieć wątpliwości, czy jest zgodna z prawem unijnym, o opodatkowaniu powinny bowiem decydować obiektywne okoliczności, a nie to, czy ktoś coś w danej sprawie ustalił.

Nowelizacja wprowadzająca omawianą zmianę została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 13 sierpnia pod pozycją 1520.

Płatnik rozlicza transakcję

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 18 ustawy o VAT komornik jest płatnikiem podatku od sprzedaży towarów dłużnika, dokonywanej w trybie egzekucji. Jest więc zobowiązany do zapłaty należnego od dłużnika podatku. Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości UE (sygn. C-499/13) taka konstrukcja nie narusza unijnej dyrektywy, jeżeli działający z należytą starannością komornik może ten obowiązek faktycznie spełnić.

Daninę ciężko odzyskać

O tym, jakie mogą być skutki nieprawidłowego opodatkowania sprzedaży egzekucyjnej, pisaliśmy w „Rzeczpospolitej" z 22 kwietnia. Omawialiśmy sprawę, w której przedsiębiorca kupił na licytacji nieruchomość. Zapłacił za nią 3,5 mln zł, w tym ponad 650 tys. zł podatku. Zamierzał go odliczyć, ale okazało się, że sprzedaż nieruchomości powinna być zwolniona z VAT. Odliczenie więc nie przysługuje. Przedsiębiorca chciał odzyskać podatek, ale fiskus odmówił. Sąd przyznał rację skarbówce, podkreślając, że uprawnionymi do zwrotu nadpłaty są podatnicy i płatnicy. A nie nabywca towaru (sygn. I FSK 596/17).

Rafał Fronczek prezes Krajowej Rady Komorniczej

Komornik w trakcie egzekucji musi ustalić wiele okoliczności dotyczących dłużnika. Jest to konieczne do wykonania obowiązków płatnika podatku. Niestety, w wielu sytuacjach nie ma możliwości dokonania takich ustaleń. A skutkiem przyjęcia wadliwego stanu faktycznego jest niepobranie albo zaniżenie należnego podatku. Odpowiada za to komornik. Problemy z ustaleniem zasad podatkowego rozliczenia powodują też często przewlekłość postępowań egzekucyjnych. Dlatego od dawna sygnalizowaliśmy potrzebę zmian w przepisach regulujących obowiązki komornika jako płatnika VAT. Nowelizacja jest niewielka, ale ma bardzo duże znaczenie. Umożliwia wyjście z impasu – jeżeli komornik nie będzie miał możliwości uzyskania od dłużnika informacji niezbędnych do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania zwolnienia z VAT, będzie zobowiązany przy sprzedaży uwzględnić ten podatek.

Ważna zmiana dla komorników. 1 września wchodzi w życie przepis pozwalający im opodatkować sprzedaż egzekucyjną, jeśli nie mają informacji o wcześniejszych losach majątku dłużnika i nie wiedzą, czy są spełnione warunki zwolnienia z VAT.

Czytaj także: TSUE: VAT za usługi komornika znajduje się w opłacie

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO