Lex Tusk: co z tajemnicą zawodową doradców podatkowych

Komisja ds. rosyjskich wpływów nie musi respektować tajemnicy doradcy podatkowego. Tak wynika z ustawy.

Publikacja: 01.06.2023 02:00

Donald Tusk w Sejmie

Donald Tusk w Sejmie

Foto: Twitter/Dariusz Joński

Powołana ustawą zwaną „lex Tusk” komisja ds. badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo Polski otrzymała szerokie uprawnienia, w tym do przesłuchiwania świadków. Twórcy ustawy przewidzieli, że Komisja będzie mogła wzywać także przedstawicieli zawodów zaufania publicznego, których członkowie co do zasady muszą dochować tajemnicy zawodowej. Dlatego w ustawie określono procedurę zwalniania z tej tajemnicy przez sąd.

Jednak nie przewidziano takiej sądowej procedury dla doradców podatkowych. A przecież Komisja ma się zajmować także polsko-rosyjskimi sprawami gospodarczymi. Trudno dziś sporządzić kontrakt handlowy bez analizy jego skutków fiskalnych, a to jest właśnie domena doradców podatkowych.

Czytaj więcej

Decyzje od ręki, spory na lata. Oto możliwy kalendarz prac komisji z Lex Tusk

Przepisy dotyczące ochrony tajemnicy zawodowej zawarto w art. 31 i 32 ustawy. Przewidują one, że zeznań przed komisją mogą odmówić osoby obowiązane do zachowania tajemnicy prawnie chronionej. Jednak Komisja będzie mogła sama zwolnić takie osoby z obowiązku zachowania tajemnicy. Wyjątek uczyniono tylko dla duchownych i ich tajemnicy spowiedzi. Kolejny przepis mówi o przypadkach, w których Komisja może wnioskować o zwolnienie z tej tajemnicy przez sąd. W art. 31 ust. 1 wymieniono tu konkretnie: notariuszy, adwokatów, radców prawnych, lekarzy i dziennikarzy. Ani słowa o doradcach podatkowych.

Tymczasem ustawa o doradztwie podatkowym wyraźnie określa, że w tym zawodzie obowiązuje tajemnica co do faktów i informacji pozyskanych w trakcie pracy. Co więcej, zakazano przesłuchiwania doradców podatkowych jako świadków co do faktów i informacji, na które rozciąga się tajemnica zawodowa. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy doradca jest ustawowo zwolniony z tego obowiązku.

Czytaj więcej

Fakty i mity o "lex Tusk". Czy kontrowersyjna ustawa wpłynie na wynik wyborów

Dlaczego tajemnica zawodowa doradców podatkowych została potraktowana inaczej niż w przypadku prawników?

– Wydaje się, że wynika to z niezrozumienia istoty naszego zawodu – przypuszcza Andrzej Ladziński, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych (KRDP). Zauważa on, że doradca podatkowy uczestniczy w planowaniu transakcji klienta, a także je opiniuje. Podczas tej pracy pozyskuje poufną wiedzę tak samo, jak przedstawiciele innych zawodów prawniczych.

– Mając na względzie istotne podobieństwo charakteru wykonywanych czynności doradczych i pozyskiwanych przy tej okazji informacji, ochrona tajemnicy zawodowej doradców podatkowych powinna podlegać takim samym regułom, jak w przypadku innych prawniczych zawodów zaufania publicznego – uważa Ladziński.

Prof. Adam Mariański, były szef KRDP, sugeruje, że te niechlujnie napisane przepisy można odczytywać na korzyść doradców podatkowych.

– Ustawodawca miał świadomość, że zawody zaufania publicznego mają swoją tajemnicę zawodową. Dlatego sformułował osobny przepis art. 32 ustawy, odnoszący się do tych zawodów i przewidujący zgodę sądu na zwolnienie z tej tajemnicy – zauważa Mariański. Jego zdaniem art. 31 ustawy, pozwalający Komisji na zwalnianie z tajemnicy prawnie chronionej, nie dotyczy tych zawodów.

Czytaj więcej

Lex Tusk - co zawiera i dlaczego jest groźna

– Dlatego tajemnica doradcy podatkowego jest bezwzględnie chroniona i na potrzeby działania Komisji nikt nie może z niej zwalniać – konkluduje ekspert.

Chociaż w ustawie uregulowano sprawy tajemnicy innych zawodów, to jednak ich przedstawiciele i tak uważają te przepisy za nadmiernie ingerujące w tę sferę. Naczelna Rada Adwokacka apelowała do prezydenta o weto m.in. ze względu na „ingerencję w sferę chronioną tajemnicami o wiele szerzej, niż ma to miejsce w postępowaniu karnym”.

Z kolei Krajowa Rada Radców Prawnych zwracała uwagę, że radca może zeznawać w procesie karnym jako świadek i dzielić się wiedzą objętą tajemnicą zawodową, ale tylko na rozprawie niejawnej. Tymczasem Komisja może, ale nie musi, zarządzić tajność rozpraw w takich przypadkach.

Powołana ustawą zwaną „lex Tusk” komisja ds. badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo Polski otrzymała szerokie uprawnienia, w tym do przesłuchiwania świadków. Twórcy ustawy przewidzieli, że Komisja będzie mogła wzywać także przedstawicieli zawodów zaufania publicznego, których członkowie co do zasady muszą dochować tajemnicy zawodowej. Dlatego w ustawie określono procedurę zwalniania z tej tajemnicy przez sąd.

Jednak nie przewidziano takiej sądowej procedury dla doradców podatkowych. A przecież Komisja ma się zajmować także polsko-rosyjskimi sprawami gospodarczymi. Trudno dziś sporządzić kontrakt handlowy bez analizy jego skutków fiskalnych, a to jest właśnie domena doradców podatkowych.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Jest nowy wyrok TSUE w polskiej sprawie. Upraszcza procesy frankowiczów
Materiał Promocyjny
Zwinny, wyrazisty i dynamiczny. SUV, który bryluje na europejskich salonach
Prawo karne
Marian Banaś składa doniesienie do prokuratury na Elżbietę Witek
Prawo dla Ciebie
Od dzisiaj możemy obniżyć rachunek za prąd. Trzeba spełnić jeden warunek
Prawo karne
Jest wyrok Sądu Najwyższego ws. symulacji zabójstwa abp. Jędraszewskiego
Materiał Promocyjny
THE FUTURE OF FINANCE
Praca, Emerytury i renty
Ogłoszono listę 10 najbogatszych emerytów w Polsce
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej