W sierpniu 2011 r. Komisja zwróciła uwagę na sytuację prawną osób objętych przymusową hospitalizacją w szpitalach psychiatrycznych różnym instytucjom publicznym, w tym Rzecznikowi Praw Obywatelskich, oraz mediom.
Zdaniem adwokatów obecne przepisy budzą wątpliwości pod kątem praw i wolności obywatelskich osób, objętych postępowaniem przewidzianym w trybie przepisów ustawy o ochronie zdrowia publicznego, w zakresie braku zapewnienia im pomocy profesjonalnego pełnomocnika z urzędu, gdy w postępowaniu sądowym zapada decyzja o przymusowym pozbawieniu ich wolności.
Art. 48 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego dotyczy postępowania o przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, który daje sędziemu jedynie możliwość przyznania osobie chorej psychicznie adwokata z urzędu. - Udział profesjonalnego pełnomocnika powinien być obligatoryjny, ponieważ tylko w takiej sytuacji zostanie zapewniona realna ochrona praw osoby chorej psychicznie - uważają adwokaci.
Reakcją, na podjęte rok temu działania Komisji, było wystąpienie generalne Rzecznika Praw Obywatelskich skierowane do ministra zdrowia i ministra sprawiedliwości, wskazujące na potrzebę podjęcia zmian legislacyjnych dotyczących poprawy sytuacji prawnej osób objętych przymusową hospitalizacją w szpitalach psychiatrycznych.
Rzecznik Praw Obywatelskich podziela opinię o potrzebie wprowadzenia regulacji przewidującej obowiązkową pomoc prawną dla osoby będącej stroną postępowania w przedmiocie przymusowego przyjęcia do szpitala psychiatrycznego. Zwraca też uwagę na postępowanie dotyczące nakazania wypisania ze szpitala psychiatrycznego oraz postępowania w sprawie umieszczenia, bez zgody, w domu pomocy społecznej, w których sąd opiekuńczy orzeka po przeprowadzeniu rozprawy.
