O zatrudnieniu za granicą poinformuj ZUS

[b]Rz: Co od 1 maja zmieni się w ubezpieczeniu migrujących pracowników? [/b]

[b]Elżbieta Rożek:[/b] Ogólna zasada pozostaje: składki należy odprowadzać tam, gdzie pracownik wykonuje pracę. Za urzędników składki płaci się w państwie, które ich zatrudnia.

W praktyce liczą się wyjątki od tej zasady. Z Polski pracodawcy wysyłają za granicę najwięcej pracowników spośród państw UE, więc dla nas istotne jest delegowanie. Obecnie można występować o poświadczenie podlegania ubezpieczeniom w kraju wysyłającym na 12 miesięcy i potem znów na kolejne 12 miesięcy.

Od maja szef od razu będzie mógł delegować podwładnego na 24 miesiące. Oczywiście warunkiem jest to, aby łączył ich bezpośredni związek i żeby firma prowadziła w państwie, w którym opłaca składki za delegowanego, znaczącą część działalności. Chodzi o to, ilu pracowników zatrudnia, według jakiego prawa zawiera umowy, jakie ma obroty. Gdy 25 proc. tej działalności odbywa się w danym kraju, to możemy mówić, że to znacząca część. Oddelegowanym może być zarówno pracownik – wtedy warunkiem delegowania jest podleganie przez niego ubezpieczeniom w kraju wysyłającym przez co najmniej miesiąc przed oddelegowaniem, jak i osoba prowadząca działalność na własny rachunek – od niej wymaga się dwóch miesięcy ubezpieczenia. Pracodawca będzie mógł ponownie delegować tę samą osobę do tej samej pracy po przerwie wynoszącej co najmniej dwa miesiące.

[b]A co z tymi, którzy pracują w kilku państwach?[/b]

Tu też czeka nas zmiana. Według nowych zasad do opłacania składek w miejscu zamieszkania uprawniać będzie wykonywanie znaczącej, a nie jakiejkolwiek części swej pracy – przy ocenie liczyć się będą czas pracy i zarobki. Również miejsce zamieszkania będzie właściwe do opłacania składek, gdy dana osoba pracuje u dwóch pracodawców zagranicznych i żaden nie ma siedziby w jej miejscu zamieszkania.

Ważne jest to, że od 1 maja podejmujący zatrudnienie w dwóch państwach musi ten fakt zgłosić instytucji ubezpieczeniowej swego miejsca zamieszkania. A zatem Polak, który pracuje np. w Polsce i Niemczech albo w Czechach i Niemczech, musi zgłosić to do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dotychczas takiego obowiązku nie było. Zadaniem ZUS będzie ustalenie ustawodawstwa właściwego.

Dodajmy, że ci, którzy już pracują, mogą podlegać ustawodawstwu na dotychczasowych zasadach jeszcze przez dziesięć lat, jeżeli ich sytuacja pozostanie niezmieniona. Ale zarówno pracodawca, jak i pracownik muszą informować instytucje ubezpieczeniowe o wszelkich zmianach. Oznacza to bowiem wejście w nowe zasady koordynacji.

[b]A co z tymi, którzy nie będą zgadzać się z ustaleniami instytucji ubezpieczeniowych? [/b]

Mogą się odwołać do sądu powszechnego, a ten może złożyć pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sądy krajowe są związane interpretacjami tego Trybunału. Każdy może też w swojej sprawie złożyć skargę do Komisji Europejskiej.

[b]Pracodawcy narzekają na niejasność pojęć, którymi operują nowe rozporządzenia. [/b]