Pracują w nim historycy, psycholodzy, socjolodzy, literaturoznawcy
i antropolodzy kultury. Centrum publikuje wyniki badań, dokumenty źródłowe oraz przekłady zachodnich opracowań, jak również organizuje seminaria i konferencje naukowe. Od 2005 roku wydaje także rocznik „Zagłada Żydów. Studia i Materiały". Z Centrum współpracuje także szereg naukowców i młodych badaczy Holokaustu.
Kierownikiem Centrum jest prof. Barbara Engelking, psycholog i socjolog, autorka bazy danych warszawskiego getta. Bada doświadczenie Holokaustu w relacjach ocalałych Żydów.
Dr Jacek Leociak jest historykiem literatury, od kilkunastu lat zajmuje się Zagładą w kontekście teoretyczno-literackim i antropologicznym.
Basil Kerski
Jest dyrektorem Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku oraz redaktorem naczelnym dwujęzycznego polsko-niemieckiego kwartalnika „Dialog", który porusza kwestie stosunków polsko-niemieckich: politycznych, gospodarczych, kulturalnych i historycznych. Urodził się w Gdańsku, jednak przez 30 lat mieszkał w zachodnim Berlinie. W licznych komentarzach i esejach sięga głęboko w historię obu narodów. Publikuje m.in. w „Neue Zürcher Zeitung", „Der Tagesspiegel", „Berliner Zeitung", „Süddeutsche Zeitung", „Die Welt", „New Eastern Europe".
W latach 1998–2010 był honorowym dyrektorem Federalnego Związku Towarzystw Niemiecko-Polskich. Pracował w niemiecko-amerykańskim Aspen Institute w Berlinie, a także w Instytucie Badawczym Niemieckiego Stowarzyszenia Polityki Zagranicznej oraz w niemieckim Bundestagu. W roku 2011 wygrał konkurs na szefa Europejskiego Centrum Solidarności, po tym jak były szef ECS, ojciec Maciej Zięba podał się do dymisji.
Do Nagrody im. Jerzego Giedroycia był już nominowany 4 razy, w latach 2009, 2010, 2011 i 2012.
Aleksander Kwaśniewski
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1995–2005. Wprowadził Polskę do paktu północnoatlantyckiego i uczestniczył w kampanii na rzecz akcesji Polski do Unii Europejskiej zakończonej zwycięstwem w referendum z czerwca 2003 roku. Dokonał ratyfikacji traktatu o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.
Na prośbę ustępującego prezydenta Leonida Kuczmy został mediatorem podczas tzw. pomarańczowej rewolucji na Ukrainie pod koniec 2004 roku. Brał aktywny udział w rozmowach pomiędzy Wiktorem Juszczenką i Wiktorem Janukowiczem.
W czerwcu 2012 roku wraz z byłym przewodniczącym Parlamentu Europejskiego, Irlandczykiem Patem Coxem, otrzymał od Parlamentu Europejskiego specjalną misję monitorowania sytuacji na Ukrainie, w szczególności spraw aresztowania Julii Tymoszenko, Jurija Łucenki i Walerija Iwaszczenki.
Rozwiązanie tych spraw to jeden z warunków, który Unia Europejska stawia Ukrainie przed podpisaniem umowy stowarzyszeniowej z Kijowem.
Jan Malicki
Jest historykiem i publicystą. Był współzałożycielem Studium Europy Wschodniej na Uniwersytecie Warszawskim, którym od początku kieruje. Pełni też funkcje redaktora naczelnego kwartalnika „Przegląd Wschodni", a także dyrektora i koordynatora Programu Stypendialnego im. Konstantego Kalinowskiego.
W 1981 roku zaangażował się w wydawanie pisma „Obóz" poświęconego problemom narodów zniewolonych przez komunizm. Był to jedyny nielegalny periodyk z czasów PRL, który przetrwał przełom 1989 roku. Potem środowisku „Obozu" udało się powołać Studium Problemów Narodowościowych ZSRR i Europy Środkowo-Wschodniej na Uniwersytecie Warszawskim w ramach Instytutu Orientalistycznego. Z czasem przekształciło się ono w samodzielne Studium Europy Wschodniej i Azji Środkowej, które od dziewięciu lat prowadzi dzienne studia magisterskie. Oprócz tego studium prowadzi działalność naukową związaną z krajami byłego bloku komunistycznego oraz realizuje program stypendialny dla osób z krajów postsowieckich.
Krzysztof Michalski
Zmarły 10 lutego 2013 filozof, uczeń Leszka Kołakowskiego i Jana Patočki, przyjaciel ks. Józefa Tischnera. Jego wkład w rozwój myśli o kondycji człowieka w nowoczesnym świecie doceniany jest na całym świecie. Był redaktorem naczelnym wydawanego we Frankfurcie nad Menem pisma „Transit. Europäische Revue", na łamach którego polską myśl polityczną promowali tacy autorzy, jak Aleksander Smolar, Bronisław Geremek czy Adam Michnik.
W 1983 roku Krzysztof Michalski należał do założycieli – obok m.in. Hansa-Georga Gadamera, Józefa Tischnera, Jana Błońskiego – Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, którego został rektorem. W latach 80. Instytut stał się ważkim centrum wymiany intelektualnej i badawczej między uczonymi z Europy Środkowej i Wschodniej a środowiskami naukowymi na Zachodzie. Obecnie zaliczany jest do najważniejszych europejskich centrów naukowych, w którym realizowane są projekty z dziedzin nauk politycznych, społecznych i humanistycznych.
Małgorzata Nocuń i Andrzej Brzeziecki
Redaktorzy dwumiesięcznika „Nowa Europa Wschodnia", pisma poświęconego problemom krajów środkowo- i wschodnioeuropejskich oraz Azji Centralnej, które wydawane jest od września 2008 roku przez Kolegium im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu.
Duet dziennikarski specjalizujący się głównie w tematyce Europy Wschodniej. W 2004 roku relacjonowali przebieg pomarańczowej rewolucji na Ukrainie. Są laureatami ukraińskiej nagrody dziennikarskiej Złote Pióro.
W 2006 roku przemierzyli Białoruś, przyglądając się wyborom prezydenckim, w których zwyciężył Aleksander Łukaszenko. Owocem tej wyprawy była książka „Białoruś: kartofle i dżinsy" opowiadająca o ludziach walczących z ostatnią dyktaturą nowoczesnej Europy.
Autorzy cofają się w niej do przełomu lat 70. i 80., opisując liderów białoruskiej opozycji, a także pierwsze lata niepodległości, która dla Białorusi okazała się pasmem rozczarowań. W 2008 roku wydali także „Ograbiony naród. Rozmowy z białoruskimi intelektualistami".
Jan Tombiński
Jest jednym z najwybitniejszych polskich dyplomatów. Pełni funkcję ambasadora Unii Europejskiej w Kijowie i jest pierwszym Polakiem, któremu powierzono stanowisko unijne związane ze Wschodem.
W latach 2007–2012 był stałym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej przy UE, wcześniej był ambasadorem we Francji, w Słowenii i Bośni i Hercegowinie, sekretarzem ambasady w Pradze i dyrektorem departamentu Europy w MSZ. Biegle włada pięcioma językami obcymi: angielskim, niemieckim, francuskim, słoweńskim i czeskim. Jest ojcem dziesięciorga dzieci.
W młodości był wicemistrzem Polski we florecie (1978). W latach 1981–1984 był wiceprzewodniczącym Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po 13 grudnia 1981 roku działał w strukturach podziemnych NZS i przez pewien czas był też przewodniczącym samorządu studenckiego na UJ. Był w redakcji nielegalnego pisma „Przegląd Wiadomości Strajkowych", wydawanego w Krakowie przez Komitet Strajkowy „Solidarności" Huty im. Lenina.
Izabella Sariusz-Skąpska
Jest filologiem i literaturoznawczynią. Od 2010 roku pełni funkcję prezesa zarządu Federacji Rodzin Katyńskich, którą przejęła po swoim ojcu Andrzeju Sariusz-Skąpskim, który zginął w katastrofie prezydenckiego tupolewa pod Smoleńskiem. 17 kwietnia 2010 była jedną z czterech osób (obok marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego, premiera Donalda Tuska i ministra Macieja Łopińskiego), które wygłosiły oficjalne przemówienia w czasie uroczystości żałobnych na pl. Piłsudskiego w Warszawie.
Federacja Rodzin Katyńskich to organizacja pozarządowa, skupiająca działaczy Rodzin Katyńskich z całej Polski. Stawia sobie za cel upamiętnienie ofiar zbrodni katyńskiej i pielęgnowanie pamięci o polskich ofiarach komunizmu w ZSRR. Powołana 3 grudnia 1992 roku z inicjatywy Bożeny Łojek.
Dzięki staraniom Federacji powstały cmentarze wojenne w miejscach egzekucji polskich oficerów w Katyniu (Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu), Miednoje i Charkowie (Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie).
Laureaci poprzednich edycji
Jerzy Kłoczowski 2001
Napisał wiele syntez dziejów chrześcijaństwa w Polsce oraz prac poświęconych historii naszej części Europy. To on wprowadził do międzynarodowego obiegu naukowego pojęcie Europa Środkowo-Wschodnia. Twórca Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej.
Zbigniew Gluza i Ośrodek KARTA 2002
„Karta" była skromną podziemną gazetką, która po kilku miesiącach przekształciła się w niezależny periodyk prezentujący postawy ludzi szukających wolności w świecie dyktatur.
Andrzej Przewoźnik 2003
Funkcję sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa pełni od 1992 r. Od lat mierzy się z usuwaniem „pamiątek po Peerelu". Doprowadził do upamiętnienia polskich oficerów wymordowanych przez NKWD.
Marek Karp i Ośrodek Studiów Wschodnich 2004
Historyk, który w 1990 r. powołał Ośrodek Studiów Wschodnich, nagrodę dostał pośmiertnie. Celem ośrodka od początku była analiza politycznej, ekonomicznej i społecznej sytuacji w Europie Środkowej i Wschodniej, na Bałkanach, Kaukazie i w centralnej Azji.
Natalia Gorbaniewska 2005
Poetka i tłumaczka, urodzona w Moskwie. W 2005 r. przyjęła polskie obywatelstwo. Legenda antysowieckiej opozycji i obrończyni praw człowieka. W 1968 r. na placu Czerwonym wzięła udział w demonstracji przeciwko agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację.
Jerzy Pomianowski 2006
Giedroyc pisał o nim, że pokazuje, „jaka jest Rosja naprawdę i jak powinno się kształtować stosunki z nią i naszymi sąsiadami na Wschodzie". Od 1999 r. wydaje miesięcznik „Nowaja Polsza" adresowany do rosyjskiej inteligencji.
Bohdan Osadczuk 2007
Człowiek symbol. Ukrainiec urodzony na terytorium przedwojennej Rzeczypospolitej i świetnie mówiący po polsku, obecnie na stałe mieszkający w Berlinie. Nieustannie i uporczywie działa na rzecz polsko-ukraińskiego pojednania.
Krzysztof Czyżewski 2008
Główny inicjator powstania w 1990 roku fundacji Pogranicze, która rok później przekształciła się w Ośrodek Pogranicze – sztuk, kultur, narodów. Przez wiele lat współpracował z paryską „Kulturą", publikował w prasie polskiej i zagranicznej.
Zygmunt Berdychowski 2009
Założyciel Instytutu Studiów Wschodnich i twórca Forum Ekonomicznego w Krynicy – miejsca spotkań ludzi polityki, nauki, biznesu i mediów z Europy Środkowo-Wschodniej, Rosji, Azji Środkowej i USA.
Agnieszka Romaszewska-Guzy 2010
Dziennikarka prasowa i telewizyjna. Inicjatorka powstania i dyrektorka telewizji Biełsat nadającej na Białoruś w języku białoruskim, której misją jest budowanie i umacnianie poczucia tożsamości narodowej Białorusinów oraz konsekwentne wspieranie ich dążeń do demokracji.
Tomasz Pietrasiewicz 2011
Animator kultury i reżyser teatralny. Dyrektor lubelskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN", w którym powstała „Wielka księga miasta" przywracająca pamięć o przedwojennym, wielokulturowym Lublinie.
Andrzej Nowak i Timothy Snyder 2012
Pierwszy jest historykiem i sowietologiem. W swojej pracy naukowej zajmuje się głównie historią polityczną i myślą polityczną Europy Wschodniej. Drugi jest amerykańskim historykiem, znawcą historii Europy Środkowej i Wschodniej.
