Egipt nie straci na wyrokach śmierci

Rz: Jerzy Haszczyński: W Egipcie wydaje się teraz najwięcej wyroków śmierci na świecie. Sąd w Minji utrzymał kilka dni temu najwyższą karę dla prawie 200 członków i sympatyków Bractwa Muzułmańskiego. Skazano ich za zabicie jednej osoby, oficera policji. Dlaczego wyrok jest tak drastyczny, dlaczego skazano aż tylu ludzi?

Said Sadek:

Niszczenie organizacji terrorystycznych odbywa się zasadniczo trzema drogami. Po pierwsze, trzeba zlikwidować kierownictwo przez aresztowania, wyroki śmierci, deportacje lub zmuszenie do emigracji. Amerykanie też likwidowali przywódców Al-Kaidy z Osamą bin Ladenem na czele, a Izrael liderów Hamasu. Po drugie, trzeba odciąć źródła finansowania dla organizacji, a po trzecie, zrobić wszystko, by nie przystępowali do niej nowi ludzie. Rząd uznał Bractwo za organizację terrorystyczną, drastyczne kary grożą za przynależność do niej czy przyłączanie się. I władze stosują te trzy metody.

I to uzasadnia wydanie zbiorowego wyroku śmierci?

Bractwo Muzułmańskie zagraża państwu i społeczeństwu, głosząc ideologię terrorystyczną. Jego uciekający się do przemocy zwolennicy atakują policjantów i urzędników, a za to jest wysoka kara. Egipt ma w kodeksie karę śmierci, podobnie jak Chiny i USA.

Bractwo stosuje taką taktykę: zwołuje tłum, który atakuje i zabija jedną czy dwie osoby. Ta mordercza grupa ma się później rozpłynąć, uciec, tak to sobie wymyślili islamiści. Dlatego sądy uważają, że każdy w tłumie jest narzędziem mordu, niezależnie od tego, czy sam zabija, czy się przygląda, i może dostać taki sam wyrok. To ma odstraszyć od dołączania do takich nastawionych na zabijanie tłumów. Wyroki śmierci z Minji nie zostały wydane na zwolenników Bractwa Muzułmańskiego za wspieranie tej organizacji, ale dlatego że dopuścili się zbrodni.

Nowy prezydent Abdel Fatah as-Sisi popiera te wyroki?

Wydają je niezależne sądy, stosując kodeks karny. Rząd i prezydent nie wpływają na nie.

I, jak mam rozumieć, społeczeństwo też jest za?

Opinia publiczna jest przerażona przemocą i zniszczeniami wywołanymi przez Bractwo Muzułmańskie. Chce, by wróciła stabilizacja.

Kiedy dojdzie do egzekucji i czy odbędzie się publicznie?

Wyroki nie są ostateczne, automatycznie poszły do apelacji. Poza tym wobec wielu skazanych wydano je in absentia. Nie ma żadnej daty egzekucji i nie będzie, do czasu aż sprawa przejdzie przez najwyższą instancję. Wyroków śmierci nie wykonuje się w Egipcie publicznie, lecz na terenie zakładów karnych.

Jak Bractwo Muzułmańskie, do niedawna najpopularniejsza organizacja w Egipcie, może zareagować na wyroki śmierci na setki liderów i aktywistów?

Wydało oświadczenie na stronie internetowej, grożąc zemstą wobec armii, policji i wymiaru sprawiedliwości.

Jednak czy Bractwo stanowi jeszcze dla władz jakiekolwiek zagrożenie? Zostało prawie całkowicie rozbite.

Około 97 proc. jego liderów siedzi w więzieniach. Popularność Bractwa spadła, nie jest ono w stanie zorganizować dużej demonstracji, mimo że ma zagraniczne wsparcie – z Kataru i Turcji. Jest teraz w takim stanie, w jakim była radziecka partia komunistyczna po upadku ZSRR, wielu ludzi straciło wobec niego złudzenia, zwłaszcza że część przywódców uciekła za granicę, stając się narzędziem obcych służb specjalnych. Bractwu nie udało się przeszkodzić w wydarzeniach po obaleniu rok temu ich prezydenta Mohameda Mursiego. Konstytucja została przyjęta, nowy prezydent wybrany, rząd działa, dla niego zostało tylko szerzenie gróźb. Era ideologii islamistycznej na długo się w Egipcie skończyła.

Jak ta rozprawa z Bractwem wpłynie na polityczne i militarne stosunki Egiptu z Zachodem?