SB nie pytała o zgodę

[b]Rz: Wie już ksiądz, że w przygotowywanym przez IPN zbiorze dokumentów o ks. Jerzym Popiełuszce pojawi się jako tajny współpracownik SB?[/b]

Ks. Andrzej Przekaziński, dyrektor Muzeum Archidiecezji Warszawskiej: Wiem. Ale wtedy nie wiedziałem, że byłem zarejestrowany w roku 1981 i wyrejestrowany w 1985. Nikt mi o tym nie powiedział, nie pytał o zgodę. Wszystko odbyło się poza moją wiedzą.

[wyimek]Jeśli ktoś będzie dotknięty, to przepraszam. Naprawdę nie uważam się za donosiciela[/wyimek]

[b]Ale wiedział ksiądz, że rozmówcą jest esbek?[/b]

Wiedziałem. Nachodził mnie, dzwonił. Groził zamknięciem muzeum, wprowadzeniem cenzury na spektakle i wystawy, które tu się odbywały, zresztą z inicjatywy ks. Popiełuszki. Wydawało mi się, że rozmowa z nim będzie łagodzić te groźby.

[b]Ile było rozmów?[/b]

W aktach, które mi udostępniono, jest mowa o 31 spotkaniach. Tak się składa, że mam zachowane kalendarze z tych lat, w których notowałem wszystkie spotkania. Według moich notatek było ich dziesięć.

[b]Gdzie się odbywały?[/b]

Wszystkie w muzeum. Mówiłem też o nich moim współpracownikom.

[b]A biskupowi?[/b]

Mówiłem bp. Władysławowi Miziołkowi i pracującemu w kurii ks. Stefanowi Piotrowskiemu.

[b]Jak się nazywał ów funkcjonariusz?[/b]

Raz przedstawił się jako Dobrzyński, innym razem – Szwed, które nazwisko było prawdziwe, nie wiem.

[b]Pytał też o Popiełuszkę, z którym ksiądz się przyjaźnił.[/b]

Pamiętam, że raz zadał mi pytanie: czy ks. Popiełuszko ma w kurii opozycję. Powiedziałem: ma. To była cała moja informacja na ten temat, która nie była przecież tajemnicą. On zrobił z tego cały akapit.

[b]I to wszystko? Więcej o ks. Jerzego nie pytał?[/b]

Nie, nigdy więcej nie pytał.

[b]Ale wypytywał o artystów, którzy bojkotowali reżimową telewizję i pod księdza patronatem wystawiali w muzeum spektakle, organizowali wystawy plastyczne. I ksiądz mu o nich mówił. [/b]

To nie było żadne działanie donosicielskie. Programy tych spotkań, kto w nich bierze udział były wywieszane na afiszach na drzwiach kościoła i w wielu innych świątyniach. Przecież to ja te spektakle organizowałem i zadawałem sobie pytanie, jak chronić 21 osób, którym w stanie wojennym daliśmy pracę w muzeum, i jak chronić artystów, którzy z nami współpracowali. Wydawało mi się, że te rozmowy w tym pomogą. Wielokrotnie tłumaczyłem temu funkcjonariuszowi, że to, iż recytujemy poezję Mickiewicza czy Słowackiego, nie jest działalnością antypaństwową.

[b]Rejestracja księdza jako TW nastąpiła w 1981 roku. Jak doszło do pierwszej rozmowy z funkcjonariuszem SB?[/b]

Poznałem go przy odbiorze paszportu. Nie wiedziałem wtedy, że to esbek. Później ten człowiek sam do mnie zadzwonił.

[b]Kiedy?[/b]

Nie pamiętam, ale myślę, że pod koniec lat 70.

[b]Dalszych z nim spotkań odmówił ksiądz dopiero po śmierci Popiełuszki.[/b]

Po śmierci Jerzego zadzwonił. Nie chciałem się spotkać, ale ostatecznie się zgodziłem. Powiedziałem mu wprost, co sądzę o bezpiece, która zamordowała Jerzego. On zaczął tłumaczyć, że SB nie jest takie straszne i grozić mi, że ze mną może stać się podobnie jak z Jurkiem, że może spotkać mnie na ulicy jakieś nieszczęście. Odpowiedziałem, że już widzę swój pogrzeb na Powiślu, gdzie zmieści się więcej osób niż na ciasnych ulicach Żoliborza. W aktach jest, że była jeszcze jedna rozmowa. On miał mnie naciskać, grozić, a ja miałem mięknąć. To bzdura. Takiej rozmowy w ogóle nie pamiętam, w przeciwieństwie do pierwszej. On różne rzeczy pisał, np. że rozmawiam z nim o walkach frakcyjnych w PZPR. Przecież kto z nas miał wtedy wiedzę o takich sprawach, zwłaszcza ja, od rana do wieczora zajęty sprawą muzeum.

[b]Nie myślał ksiądz, że taką rozmowę należało przeprowadzić wcześniej?[/b]

Ja mu nieraz mówiłem, że nie widzę celu naszych rozmów.