Polacy na Wyspach: przemoc domowa coraz częstsza

Anna (imię zmienione) żyje w Londynie w nieformalnym związku z Portugalczykiem. Mają kilkumiesięczne dziecko. Niemal codziennie dochodzi do awantur. – Mój partner posuwa się coraz dalej. Demoluje mieszkanie. Jeszcze nie uderzył, ale od kilku miesięcy straszy, że zabije mnie, moją rodzinę, naszą córkę, siebie – zwierza się Anna.

Chce uciec do Polski, ale boi się, że angielskie prawo stanie po stronie ojca, po którym dziecko ma nie tylko nazwisko, ale i podwójne obywatelstwo.

[srodtytul]Ofiary i oprawcy [/srodtytul]

Aleksandra Łojek-Magdziarz została dwa lata temu pracownikiem socjalnym przy Stowarzyszeniu Polskim w Irlandii Północnej. Miała pośredniczyć w kontaktach Polaków z władzami i policją w razie prześladowań na tle narodowościowym. Ale rzeczywistość sprawiła, że rychło zaczęła prowadzić nieformalny telefon zaufania dla ofiar przemocy w rodzinie.

– Emigranci są odizolowani od rodziny, znajomych, pomocy w rodzimym języku, bardzo często zagubieni i jeszcze częściej uzależnieni finansowo od swojego oprawcy – opowiada Łojek-

-Magdziarz. – Pomocy szukają najczęściej wtedy, gdy po raz kolejny dochodzi do pobicia.

Joanna Tarach z organizacji Bernardo’s, która prowadzi kilkadziesiąt oddziałów pracujących z dziećmi z trudnych rodzin, tłumaczy: – Przyczyny przemocy w domu są takie jak w Polsce, ale prawdopodobieństwo ich wystąpienia na emigracji zdecydowanie wzrasta. Frustracja pracą i słabe warunki mieszkaniowe nie pomagają życiu partnerskiemu czy rodzinnemu.

Do placówki Bernardo’s w Belfaście, w której pracuje Tarach, w ciągu ostatnich trzech lat co roku trafiało od 10 do 15 polskich dzieci, czyli kilka razy więcej niż w latach poprzednich. – W porównaniu z liczbą podopiecznych innych narodowości, z którymi pracujemy, to naprawdę dużo – tłumaczy Polka.

Podobny trend jest w innych placówkach Bernardo’s.

„Rz” już w ubiegłym roku informowała o rosnącej liczbie dzieci odebranych polskim rodzinom. W latach 2008 i 2009 agencje współpracujące z rodzinami zastępczymi umieściły w nich ponad 200 małych Polaków, m.in. właśnie z domów, w których panowała przemoc.

Monika Tkaczyk ze Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii zwraca uwagę, że o pomoc do tej organizacji zwracają się nie tylko ofiary fizycznego, ale również psychicznego znęcania się. To m.in. kobiety zastraszane przez partnerów innego wyznania czy rodzice nękani przez nastoletnie dzieci.

[srodtytul]Piją i biją[/srodtytul]

Dziesiątki telefonów i e-maili, które napływają do polonijnych organizacji każdego miesiąca, nie oznaczają, że tyle samo spraw trafia na wokandę brytyjskich sądów. Stowarzyszeniu Polskiemu tylko raz udało się przekonać poszkodowaną do złożenia zeznań i podtrzymania ich przed sądem. Dziś z pomocą psychologów, należnymi jej zasiłkami oraz socjalnym mieszkaniem rozpoczyna nowe życie.

Osoby, które szukają pomocy w polonijnych instytucjach, na ogół rezygnują ze złożenia doniesienia na policji lub wycofują je, kiedy sprawa jest w toku. Boją się, że oprawca nie zostanie skazany i będzie próbował się odegrać oraz że opieka społeczna odbierze rodzinie dzieci.

Większość spraw wychodzi na jaw przypadkowo.

– Dramaty rozgrywają się w czterech ścianach, bo wciąż brakuje polskich organizacji, które można prosić o pomoc – uważa Tkaczyk.

Z serwisów miejscowych instytucji Polacy raczej nie korzystają, bo zazwyczaj potrzebny jest tłumacz. Dla wielu jego obecność jest zbyt krępująca, by opowiadać przy nim o swoich problemach.

Problem przemocy w rodzinach polskich emigrantów brytyjskie instytucje jednak zauważyły. W Sommerset w południowo-zachodniej Anglii, gdzie żyje 50-tysięczna polska społeczność, dla polskojęzycznych ofiar policja uruchomiła specjalną infolinię i wydrukowała przetłumaczone ulotki. Materiały po polsku oferuje także np. Woman’s Aid, charytatywna organizacja wspierająca m.in. ofiary przemocy domowej.

Specjalny raport o problemach polskich rodzin jeszcze w zeszłym roku zamówiła rada miejska szkockiego Edynburga. Jego autorzy proponują dla rodzin z problemami m.in. indywidualną terapię, powołanie grupy wsparcia, porady przez Internet czy stworzenie świetlicy środowiskowej. Takie raporty poświęcone problemom mniejszości to na Wyspach rzadkość.

Wszystkie instytucje zgodnie podkreślają, że w domach, w których dochodzi do przemocy, niemal zawsze jest też problem alkoholowy. – Na Wyspach alkohol jest stosunkowo tani. A dzielenie domu w kilka osób sprzyja cowieczornym biesiadom i stąd także biorą się problemy – mówi Monika Tkaczyk.

Mimo pomocy ze strony polonijnych i miejscowych organizacji większość ofiar przemocy domowej, które zwracają się o pomoc, powraca do toksycznych partnerów.

– Bo samotność na emigracji jest o wiele cięższa do zniesienia niż w kraju, gdzie łatwiej o wsparcie najbliższych – tłumaczy Joanna Tarach.