Praca z Anandem to dar od losu

[b]Czuje się pan współmistrzem świata? Był pan przecież sekundantem Viswanathana Ananda, gdy w drodze na szachowy tron wygrywał z Władymirem Kramnikiem i Weselinem Topałowem? [/b]

[b]Radosław Wojtaszek:[/b] Współmistrz to za dużo, ale swoją cegiełkę do tego sukcesu dołożyłem. Te dwa decydujące mecze odbywały się przy moim współudziale. Byłem w jego sztabie, a nasza rola w przygotowaniach była całkiem spora.

[b] Jest pan pierwszym szachistą z Polski, który został współpracownikiem mistrza świata. [/b]

To spore wyróżnienie, które w dodatku od razu przełożyło się na moje indywidualne sukcesy. Chyba dlatego, że widziałem, jak ciężko trenują ci najlepsi. Od tego momentu sam trenuję dużo więcej. Mamy tu podwójną korzyść: ja przysłużyłem się Anandowi, a współpraca z mistrzem pomogła mnie. Tym bardziej mnie to cieszy, bo Anand jest moim wzorem praktycznie od dziecka. Spotkanie z nim to spełnienie marzeń.

[b] Dlaczego właśnie on? [/b]

Zacząłem grać w szachy, gdy skończyłem cztery lata. O Anandzie usłyszałem cztery lata później i od razu porwał mnie jego styl. On gra bardzo agresywnie, ale też potrafi dostosować sposób gry do rywala. W tamtym czasie było o nim głośno, bo rozgrywał mecz z Garrim Kasparowem, który przegrał. Na początku roku 2000 odbywał się w Warszawie bardzo silnie obsadzony Milenijny Puchar Świata. Anand był gwiazdą tej imprezy. Ja wystartowałem jako 13-letni chłopiec. Pamiętam, że przed rozpoczęciem turnieju w hali sportowej WAT ogłoszono alarm bombowy – okazał się fałszywy. Nie spotkałem się wówczas z Anandem przy szachownicy. Skończyło się na wspólnym zdjęciu. Poprosiłem go o to i nie odmówił, chętnie stanął do fotografii.

[b] Jak to się stało, że czołowy arcymistrz świata poprosił pana o współpracę?[/b]

Dwukrotnie, w 2006 i 2007 roku, grałem z nim w lidze niemieckiej. On w zespole z Baden-Baden, który zwykle zdobywa mistrzostwo, ja w ekipie HSK Hamburg. W każdym z tych meczów rozegrałem z Anandem po dwie partie. Wszystkie skończyły się remisem. Po tym drugim spotkaniu podszedł do mnie i spytał, czy nie zechciałbym z nim trenować. Oczywiście od razu się zgodziłem. Od tego czasu jestem w jego sztabie.

[b]Przypomniał mu pan kiedyś o wspólnej fotografii w Warszawie? [/b]

Tak. Bardzo się cieszył, że to właśnie tak się potoczyło. Taka ładna historia: młody chłopak spotyka swojego idola, a potem razem, wspólnie trenując, osiągają najwyższy cel. Piękno sportu.

[b] Panu też coraz bliżej do szachowego olimpu. O 20. miejscu w światowym rankingu marzy każdy polski sportowiec, nie tylko szachista.[/b]

Kiedyś dziesiąty w klasyfikacji był Michał Krasenkow, miał ranking 2702. Ja mam więcej punktów, ale „inflacja” też poszła do przodu. Teraz 2702 wystarcza na 37. miejsce. Taki poziom rankingu to wyznacznik czołówki światowej.

[b] Pojedynki Ananda z Kramnikiem i Topałowem zakończyły unifikację tytułów w szachach? [/b]

Tak. Mamy jednego prawdziwego mistrza – Visvanathana Ananda. Takiego, jak wcześniej Kasparow czy Anatolij Karpow. Obowiązuje system, że mistrz świata czeka na kandydata, który mógłby go zdetronizować. Wyłoni się on z meczów, które odbędą się w tym roku, bodajże w Kazaniu. Zagra w nich ośmiu zawodników – wszyscy już są znani – m.in. Kramnik, Topałow, Lewon Aronian. Zwycięzca tej kwalifikacji zagra w 2012 roku o mistrzostwo z Anandem.

[b] Kiedyś mistrza świata FIDE wyłaniało się w turniejach rozgrywanych systemem pucharowym.[/b]

– Teraz są to zawody o Puchar Świata. Dwaj najlepsi gracze z PŚ awansowali właśnie do ósemki pretendentów, która zagra w Kazaniu. Następne zawody Pucharu Świata odbędą się w tym roku. Jeszcze nie wiem, czy uzyskam do nich kwalifikację na podstawie rankingu, bo liczy się średnią z listy najnowszej, korzystnej dla mnie i tej poprzedniej, gdy nie byłem tak wysoko. Będą jednak także w tym roku mistrzostwa Europy, skąd do Pucharu Świata awansuje aż 20 graczy.

[b] Podkreśla pan, że przywiązuje dużą wagę do przygotowania fizycznego, nawet jako sekundant mistrza. [/b]

Prawda jest taka, że musimy dbać także o to, żeby mistrz biegał, więc przy okazji i my mamy z tego pożytek. Szachiści pracują nad kondycją w różny sposób. Ja lubię basen i biegi, ale są arcymistrzowie, którzy grają bardzo dużo w tenisa – na przykład Duńczyk Magnus Carlsen, aktualny lider światowego rankingu. Inni lubią grać w piłkę nożną, chociaż nie ma już takich przypadków jak norweski arcymistrz Simen Agdestein, który grał i w szachowej, i w piłkarskiej reprezentacji kraju. Teraz to już za trudne: albo – albo.

[b] Przyjaźni się pan z kimś z czołowych szachistów? [/b]

W teamie Ananda jest pięciu graczy i wszyscy są przyjaciółmi: Peter Heine Nielsen z Danii, Surya Ganguly z Indii, Rustam Kasimdżanow z Uzbekistanu i ja – najmłodszy w tym towarzystwie. Piąty jest mistrz. Ta drużyna się nie zmienia.

[b] Szachiści wiele podróżują, reprezentują po kilka zagranicznych klubów, to chyba sprzyja dobrym kontaktom... [/b]

Tak i nie. Bo są też gracze, którzy nie chcą kontaktów z innymi. Twierdzą, że wszystko wiedzą najlepiej. Na przykład taki Hikaru Nakamura z reprezentacji USA, który wszedł teraz do pierwszej dziesiątki na świecie. Był moim rywalem na olimpiadzie, ograłem go. Podczas partii zachowuje się bardzo brzydko: chrząka, macha wszystkim, czym się da, robi miny kompletnie bez sensu. No cóż, jest przekonany, że wszystko mu wolno. Wszędzie się znajdzie taki egzemplarz.

[b] Przed meczem z Topałowem Anandowi pomagali w przygotowaniach także najwięksi szachiści – Kasparow, Kramnik i Carlsen. [/b]

Bierze się to z tego, że Vishy jest bardzo lubiany. Otwarty człowiek, który potrafi się śmiać, ale też pokazać, że jest mu przykro. Mimo że jest majętny i ma wysoką pozycję, odnosi się do wszystkich z szacunkiem. Może służyć za wzór. Z kolei Topałow nie ma dobrej marki przez aferę, jaką wywołano podczas jego meczu z Kramnikiem. Menedżer Bułgara oskarżył Rosjanina, że ten za dużo korzysta z toalety i oszukuje, uzyskując tam nielegalną pomoc. Oczywiście to bzdura. Chyba właśnie dlatego wszyscy najlepsi gracze, nawet Kramnik, którego Anand pokonał, chcieli Vishy’emu pomóc.

[b]Na czym polega przygotowanie czołowego szachisty na świecie do meczu o tytuł?[/b]

Przede wszystkim sprowadza się to do opracowywania debiutów, żeby zaskoczyć przeciwnika na starcie, by musiał on od początku myśleć sam, a nie według przygotowanego wariantu. Istotne jest szukanie słabych punktów u gracza, z którym nasz mistrz się spotyka. Staramy się dać mu rady, wskazówki, jak ma grać.

[b] Jak je przekazujecie? [/b]

Mecz z Topałowem w Sofii trwał miesiąc i my cały czas tam byliśmy. Wcześniej spotykamy się na zgrupowaniach. Trwały one łącznie około trzech miesięcy. Wtedy wszyscy razem myśleliśmy nad strategią. W międzyczasie utrzymujemy kontakt na skypie bądź mailowy.

[b] Zdarza się, że ustalicie jakieś posunięcie, a on zrobi coś innego i potem macie do niego pretensje? [/b]

Błędów nie da się uniknąć. To, że my się mylimy, jest jasne, to że on się pomyli – także. Nawet jeśli popełnimy jakąś straszną gafę, nie ma mowy o pretensji, bo i on, i my wiemy, że robimy wszystko, by wygrał mecz.

[b] Na ostatniej olimpiadzie szachowej grał pan na pierwszej szachownicy reprezentacji Polski. Zajęliście 11. miejsce – najlepsze męskiej drużyny od 1982 roku, gdy pana nie było jeszcze na świecie, a i państw z silnymi szachistami było znacznie mniej. Można było uzyskać w Chanty-Mansijsku jeszcze lepszy wynik? [/b]

W decydujących meczach graliśmy z bardzo silnymi rywalami: m.in. z Armenią, która w 2008 wygrała olimpiadę, USA czy Węgrami. Dla nas jest chyba jeszcze za wcześnie, by wejść o ten szczebel wyżej, powiedzmy do pierwszej szóstki. Jeśli zdarzy się, że cała piątka będzie w dobrej dyspozycji, jest szansa na krok w górę.