- bezzasadnie odmówiła złożenia zeznania, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin albo udziału w innej czynności urzędowej,
może być ukarana przez organ przeprowadzający dowód grzywną do 50 zł, a w razie ponownego niezastosowania się do wezwania – grzywną do 200 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie. W orzecznictwie podkreśla się, że przepis ten nie zezwala na wymierzanie stronom sankcji za nieusprawiedliwione niestawiennictwo. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 14 lutego 2008 r. (sygn. II SA/Go 752/07, LEX nr 383759) wyjaśniono, że niestawienie się prawidłowo powiadomionej strony na rozprawę oznacza tylko rezygnację przez nią z prawa uczestnictwa w takiej formie postępowania wyjaśniającego, a w konsekwencji pozbawia ją możliwości postawienia skutecznego zarzutu naruszenia art. 10 § 1 k.p.a. Zgodnie z tym przepisem to organ ma obowiązek zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania. Uczestnictwo strony w czynnościach procesowych jest jej uprawnieniem, a nie obowiązkiem. Strona może być jednak ukarana, na podstawie art. 88 § 1 k.p.a., za odmowę okazania przedmiotu oględzin (por. np. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 8 listopada 2018 r., sygn. II SA/Go 623/18, LEX nr 2580764).
Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku WSA w Białymstoku z 9 lipca 2009 r. (sygn. II SA/Bk 163/09, LEX nr 552972) organ nie może wymierzyć stronie kary z art. 88 § 1 k.p.a. za nieusprawiedliwione niestawiennictwo na poszczególne czynności, w tym na oględziny. Trzeba zatem odróżnić przesłankę nieusprawiedliwionej nieobecności od bezzasadnej odmowy okazania przedmiotu oględzin. Bezpodstawna odmowa okazania przedmiotu oględzin musiałaby wynikać z wyraźnego oświadczenia woli strony w tym przedmiocie bądź z umyślnego notorycznego niestawiania się w wyznaczonej dacie i miejscu oględzin w celu uniemożliwienia organowi dokonania oględzin. Oceniając przyczyny niestawiennictwa strony, trzeba mieć na uwadze umyślne bądź nieumyślne niestawiennictwo oraz zamierzone działanie w celu nieokazania przedmiotów oględzin. Nie do przyjęcia jest także nakładanie na jeden podmiot kilku kar, w zależności od ilości przedmiotów podlegających oględzinom tego samego dnia. Nawet przy przyjęciu, że nastąpiła bezzasadna odmowa udostępnienia przedmiotów oględzin, można nałożyć tylko jedną karę za jedną czynność oględzin.
—Anna Puszkarska, radca prawny
podstawa prawna: art. 54, art. 88 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2096 ze zm.)
