Obywatela wolno inwigilować tylko legalnie

Taki stan prawny nie może być akceptowany – uważa rzecznik. [b]Nie można nie dawać nawet szansy na sprawdzenie, czy zastosowany podsłuch był zasadny i zgodny z przepisami.[/b] Osoby poddane kontroli operacyjnej powinny być traktowane przez prawo jednakowo niezależnie od tego, czy ma ona charakter procesowy czy pozaprocesowy.

Zróżnicowane są też przepisy dotyczące niszczenia materiałów uzyskanych w wyniku kontroli operacyjnej, które nie zawierają dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego. Pięć ustaw przewiduje ich niezwłoczne zniszczenie po zakończeniu takiej kontroli. Z kolei w policji i w Żandarmerii Wojskowej są w dalszym ciągu przechowywane przez dwa miesiące. Nie ma też żadnej zewnętrznej kontroli, czy rzeczywiście zostały po tym terminie zniszczone. Nie może tego zarządzić prokurator; inicjatywa została tu pozostawiona przez ustawodawcę samym służbom.

Zdaniem rzecznika zniszczenie materiałów niezawierających dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego powinien zarządzać prokurator.

Janusz Kochanowski postuluje również wprowadzenie obowiązku podawania do wiadomości publicznej zbiorczych danych o liczbie zarządzanych kontroli operacyjnych. Obecnie zobowiązana do tego jest tylko policja, ale i ta powinność jest zredukowana do przedstawienia przez prokuratora generalnego Sejmowi i Senatowi corocznej informacji na ten temat. Inne ustawy nie nakładają nawet takiego obowiązku.

Wiadomo już jednak, że premier otrzymał w ostatnich dniach od ministra sprawiedliwości propozycję, ażeby corocznie podawać informacje statystyczne o liczbie podsłuchów stosowanych przez poszczególne służby.