Informacja publiczna: niedozwolone ustalanie stawek za udostępnianie

Nie ma przepisu, który przyznawałby organom gminy kompetencje do generalnego regulowania stawek za udostępnianie informacji publicznej.

Publikacja: 08.03.2016 02:00

Informacja publiczna: niedozwolone ustalanie stawek za udostępnianie

Foto: 123RF

Czego dotyczył spór

Burmistrz wydał zarządzenie w sprawie zasad udostępniania informacji publicznej oraz wysokości opłat. Wynikało z niego m.in., że w przypadku poniesienia przez urząd dodatkowych kosztów związanych ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia informacji publicznej lub koniecznością przekształcenia jej w formę wskazaną we wniosku od wnioskodawcy pobiera się opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom na zasadach określonych w załączniku.

W jednym z załączników do zarządzenia określono wysokość opłat za udostępnianie informacji publicznej w związku ze wskazanym sposobem udostępnienia. I tak np. koszt wydruku strony formatu A4 ustalono na 0,50 zł, a strony formatu A3 na 1 zł.

Zarządzenie nie spodobało się jednemu z mieszkańców. Wezwał więc burmistrza do wyeliminowania go z obrotu prawnego, argumentując, że zostało wydane bez podstawy prawnej. Wskazywał, że udostępnianie informacji publicznej jest bezpłatne. A ewentualne obciążenie wnioskodawców kosztami powinno dotyczyć jedynie tych z nich, które są dodatkowe. Ponadto wyznaczenie opłaty za udostępnienie informacji publicznej w każdym przypadku wymaga indywidualnego rozpatrzenia.

Zdaniem mieszkańca żądane od niego kwoty za wnioskowane kserokopie dokumentów, wynikające z zarządzenia, są rażąco wysokie i nie odpowiadają wartości toneru i papieru potrzebnego do ich wykonania. Mężczyzna tłumaczył też, że w przepisach ustawy o samorządzie gminnym nie ma upoważnienia do wydania przez burmistrza zarządzenia o wyznaczeniu cen za ksero.

Rozstrzygnięcie

Burmistrz nie zareagował, więc sprawa trafiła do sądu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w części oddalił skargę mężczyzny, a w części doprowadził do unieważnienia zaskarżonego aktu. Powodem oddalenia skargi było uznanie przez sąd, że zapisy zaskarżonego zarządzenia mają częściowo charakter aktu władztwa wewnętrznego. Ich przedmiotem jest organizacja pracy, podział i sposób wykonywania zadań, zakres czynności – a więc wszystko, co ma zapewnić prawidłowe funkcjonowanie podległej jednostki pomocniczej.

Tymczasem art. 101 ustawy o samorządzie gminnym nie przewiduje możliwości wniesienia do sądu administracyjnego indywidualnej skargi na akt kierownictwa wewnętrznego niebędący aktem z zakresu administracji publicznej. WSA zauważył, że skarżący objął skargą całe zarządzenie. Dlatego w zakresie, w jakim dotyczyła ona opisanej regulacji będącej realizacją władztwa wewnętrznego, nie mogła być uwzględniona.

WSA uznał jednak, że zupełnie inne znaczenie ma zawarta w zarządzeniu regulacja dotycząca pobierania opłat od podmiotów składających wnioski o udostępnienie informacji publicznej. Ustalenie stawek za udzielenie informacji publicznej nie odnosi się bowiem tylko do organizacji pracy urzędu i urzędników. Jest to regulacja mającą charakter generalny i zewnętrzny. A to oznacza, że zaskarżone zapisy ingerują w uprawnienia podmiotów zwracających się o udzielenie informacji publicznej i określają ich obowiązki. Tymczasem ani ustawa o samorządzie gminnym, ani ustawa o dostępie do informacji publicznej nie przewidują kompetencji wójta (burmistrza) do jej regulowania.

W uzasadnieniu wyroku zauważono, że art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej reguluje wyjątek od zasady bezpłatności dostępu do informacji. Przepis ten daje podmiotowi zobowiązanemu uprawnienie do pobrania opłaty stanowiącej równowartość rzeczywiście poniesionych dodatkowych kosztów związanych ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku. Jego realizacja może nastąpić w konkretnych, indywidualnych sprawach i nie może hamować udzielenia informacji. Nie daje zaś organom gminy kompetencji do generalnego regulowania stawek za udostępnianie informacji publicznej.

Zdaniem WSA w części dotyczącej wprowadzenia stawek za udostępnienie informacji publicznej zarządzenie jest w istocie aktem prawa miejscowego podjętym bez podstawy prawnej. I z tego powodu podlegało unieważnieniu.

Wyrok WSA w Krakowie z 17 lutego 2016 r., sygn. akt II SA/Kr 1267/15

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Zawody prawnicze
Egzaminy prawnicze 2025. Z tymi zagadnieniami zdający mieli największe problemy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku