Kiedy można przenieść urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko

Postępowanie | Jeżeli jest to uzasadnione potrzebami urzędu, można przenieść urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko. Potrzeby urzędu obejmują także właściwe wykorzystanie kwalifikacji podwładnych.

Publikacja: 10.10.2017 06:30

Kiedy można przenieść urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko

Foto: 123RF

Problem

Powołując się na art. 62 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej (dalej u.s.c.), potrzeby urzędu, utratę zaufania do urzędnika i napływ spraw do jednego z wydziałów, pracodawca przeniósł tę osobę na inne stanowisko w tym samym urzędzie, w tej samej miejscowości. Urzędnik uważa taką modyfikację stosunku pracy za nieuzasadnioną. Czy powody wskazane przez pracodawcę były wystarczające dla dokonania przeniesienia?

Co mówią przepisy

Zgodnie z art. 62 ust. 1 u.s.c. zasadą jest, że w sytuacji, gdy jest to uzasadnione potrzebami urzędu, dyrektor generalny urzędu może w każdym czasie przenieść urzędnika służby cywilnej na inne stanowisko w tym samym urzędzie w tej samej lub innej miejscowości, uwzględniając przygotowanie zawodowe urzędnika. Przeniesiony urzędnik zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia, jeżeli jest ono wyższe od przysługującego na nowym stanowisku, przez okres 3 miesięcy następujących po miesiącu, w którym został przeniesiony na nowe stanowisko. Wysokość dodatku służby cywilnej pozostaje bez zmiany (art. 62 ust. 2 u.s.c.). W myśl art. 70 pkt 7 u.s.c. odmowa wykonania decyzji w sprawie przeniesienia, o którym mowa w art. 62 u.s.c., powoduje wygaśnięcie stosunku pracy urzędnika. ?

Anna Puszkarska, radca prawny

Przeniesienie muszą uzasadniać potrzeby urzędu. Poprzednio w orzecznictwie wyrażany był pogląd, że utrata zaufania do urzędnika wiąże się z jego osobą, a nie z potrzebami urzędu. Podnosi się jednak także, że utrata zaufania może dotyczyć tylko pracy urzędnika na określonym stanowisku, a w takim przypadku urząd powinien mieć możliwość jego przeniesienia. Napływ spraw do jednego z wydziałów uzasadnia ruchy kadrowe.

Utrata zaufania

W dotychczasowym orzecznictwie podkreślano, że przesłanką dopuszczalności przeniesienia urzędnika jest wystąpienie po stronie urzędu potrzeb rozumianych jako konieczność dokonania zmian personalnych na konkretnym stanowisku. Pracodawca powinien wykazać, że – bez uszczerbku dla jego interesów – nie jest możliwe dalsze zatrudnianie urzędnika na dotychczasowym stanowisku (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 października 1995 r., sygn. II SA 2205/95, LEX nr 25613).

Przy przeniesieniu konieczne jest uwzględnienie przygotowania zawodowego urzędnika. Chodzi tu o udokumentowane wykształcenie tej osoby i umiejętności zdobyte dzięki doświadczeniu zawodowemu (wyrok Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2011 r., sygn. I PK 176/10, LEX nr 786363). Zwracano uwagę, że sąd bada zgodność z prawem przeniesienia urzędnika na inne stanowisko z punktu widzenia przesłanek i trybu dokonania tej czynności, nie wnikając w kwestie celowości takiego działania (wyrok NSA w Warszawie z 25 marca 1999 r., sygn. II SA 1680/98, LEX nr 46174).

Jednocześnie wyrażany był pogląd, że przyczyny przeniesienia nie mogą dotyczyć urzędnika, a zwłaszcza nie powinny wynikać ze sposobu wywiązywania się przez niego ze swoich obowiązków, powodującego utratę zaufania pracodawcy. Przykładowo w wyroku NSA w Poznaniu z 25 marca 1999 r. (sygn. II SA/Po 882/98, LEX nr 37367) stwierdzono, że utrata zaufania do pracownika wiąże się z przymiotami osobistymi pracownika, a nie z potrzebami urzędu. Zgodnie z tym wyrokiem również przyczyna przeniesienia określona jako: obowiązek dbania o dobry wizerunek i umacnianie zaufania do urzędu wiąże z obowiązkami kierownika urzędu w zakresie doboru kadry pracowniczej i nie pozostaje w związku z potrzebami urzędu.

Z poglądem tym nie zgodzono się w wyroku SN z 5 października 2016 r. (sygn. II PK 212/15, M.P.Pr. 2017/2/89-92). Przyjęto w nim, że zwrot: „potrzeby urzędu" użyty w art. 62 ust. 1 u.s.c. ma charakter niedookreślony i obejmuje swoim zakresem zarówno administracyjno-prawne wymagania funkcjonowania urzędu, jak i racjonalne wykorzystanie korpusu służby cywilnej. Stwierdzono, że utrata zaufania do urzędnika może mieć charakter bezwzględny, jak też dotyczyć jego pracy na określonym stanowisku i w tym przypadku może być przyczyną przeniesienia urzędnika na inne stanowisko w tym samym urzędzie, na którym w racjonalny sposób mogą być wykorzystane jego kwalifikacje i doświadczenie zawodowe.

Zagadnienie utraty zaufania do podwładnego było przedmiotem wielu orzeczeń dotyczących zwolnienia pracownika. Podkreśla się, że utrata zaufania musi mieć oparcie w przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej oraz nie może wynikać z samowoli bądź wyłącznie z subiektywnych uprzedzeń (por. np. wyrok SN z 25 listopada 1997 r., sygn. I PKN 385/97, OSNP 1998/18/538). Utrata zaufania ma miejsce wtedy, gdy w konkretnych okolicznościach nie można wymagać od pracodawcy, aby nadal darzył podwładnego zaufaniem, a obiektywna naganność zachowania jako podstawa utraty zaufania musi być oceniana w kontekście wszelkich okoliczności faktycznych (wyrok SN z 24 października 2013 r., sygn. II PK 24/13, OSNP 2014/9/127).

Napływ spraw do wydziału

W wyroku SN z 22 lipca 2015 r. (sygn. I PK 253/14, OSNP 2017/6/70) przyjęto, że napływ spraw do jednego z wydziałów urzędu jest wystarczającą przyczyną uzasadniającą przeniesienie urzędnika do tego wydziału. Napływ spraw, które trzeba załatwić w odpowiednim terminie, nakazuje podjęcie kroków organizacyjnych, w tym kadrowych, dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania urzędu, pozwalającego na wypełnienie jego zadań. W wyroku tym za uzasadnioną potrzebę urzędu, stanowiącą dostateczny powód przeniesienia, nie uznano natomiast konfliktu urzędnika z przełożonym. Sąd stwierdził także, że przeniesienie urzędnika na inne stanowisko, na którym przygotowanie zawodowe urzędnika jest niewystarczające lub na którym wystarczają niższe kwalifikacje, narusza wymóg uwzględnienia przygotowania zawodowego przenoszonego urzędnika z art. 62 ust. 1 u.s.c. Nie ma bowiem podstaw do różnicowania wymagań w zakresie przygotowania zawodowego wobec osób przenoszonych na dane stanowisko od osób zatrudnianych (z zewnątrz) na tym stanowisku.

Skutki naruszenia przepisów

Podkreśla się, że w stosunkach służbowych zmiana zajmowanego stanowiska jest dokonywana w trybie jednostronnego aktu pracodawcy, upoważnionego ustawą do dokonania tej czynności. Kwestie te są uregulowane pragmatykami pracowniczymi i w tym zakresie nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy (por. np. wyrok SN z 26 czerwca 2007 r., sygn. I PK 18/07, OSNP 2008/15-16/221). Podnosi się jednak także, że nie oznacza to pozbawienia urzędnika roszczeń w razie przeniesienia go na inne stanowisko z naruszeniem prawa (por. np. wyrok SN z 22 lipca 2015 r., sygn. I PK 253/14). Przykładowo w wyroku SN z 12 marca 2010 r. (sygn. II PK 276/09, LEX nr 602246) przyjęto, że urzędnik służby cywilnej, który twierdzi, że wskutek przeniesienia go na inne stanowisko w urzędzie doznał szkody, może dochodzić jej naprawienia na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 471 kodeksu cywilnego. W takim przypadku urzędnik powinien wykazać przesłanki odpowiedzialności kontraktowej, w tym bezprawność działań pracodawcy polegających na przeniesieniu go na inne stanowisko z naruszeniem przepisów, powstanie szkody i jej rozmiar oraz związek przyczynowy między zachowaniem pracodawcy a szkodą. ?

podstawa prawna: art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 459 ze zm.)

podstawa prawna: art. 3 pkt 2, art. 9, art. 62, art. 70 pkt 7 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1345 ze zm.)

Problem

Powołując się na art. 62 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej (dalej u.s.c.), potrzeby urzędu, utratę zaufania do urzędnika i napływ spraw do jednego z wydziałów, pracodawca przeniósł tę osobę na inne stanowisko w tym samym urzędzie, w tej samej miejscowości. Urzędnik uważa taką modyfikację stosunku pracy za nieuzasadnioną. Czy powody wskazane przez pracodawcę były wystarczające dla dokonania przeniesienia?

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Sądy i trybunały
Prokurator krajowy zdecydował: będzie śledztwo ws. sędziego Nawackiego