SN: ugoda z poszkodowanym nie zwalnia ubezpieczyciela z odpowiedzialności

Pomimo ugody zawartej z poszkodowanym, ubezpieczyciel pozostanie zobligowany do zapłaty odszkodowania, jeśli poszkodowany skieruje swe żądanie wprost do sprawcy - wynika z wyroku Sądu Najwyższego oddalającego skargę kasacyjną zakładu ubezpieczeń.

Publikacja: 05.10.2022 13:27

SN: ugoda z poszkodowanym nie zwalnia ubezpieczyciela z odpowiedzialności

Foto: Adobe Stock

Dorota Gajos-Kaniewska

Wyrok został właśnie opublikowany na stronie SN, choć zapadł niemal rok temu - 22 października 2021 r. (I CSKP 76/21).

Sprawa dotyczyła wypadku drogowego z 2003 r., w którym zginęła kobieta. Sprawców było dwóch. Obaj mieli ubezpieczenie OC, ale u różnych ubezpieczycieli. Mąż i dwoje dzieci ofiary wystąpili do ubezpieczyciela jednego ze sprawców, Tomasza D., o odszkodowanie i zadośćuczynienie za krzywdę doznaną wskutek utraty bliskiej osoby.

Towarzystwo ubezpieczeniowe przyznało poszkodowanym 50 tys. zł, ale tylko z tytułu odszkodowania. Bliscy ofiary wnieśli więc do sądu pozew o zadośćuczynienie. Podczas postępowania do sprawy przystąpił w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanego następca prawny ubezpieczyciela drugiego sprawcy wypadku.

Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz wdowca i dzieci po 80 tys. zł wraz z odsetkami tytułem zadośćuczynienia. Pozwany i interwenient uboczny złożyli apelacje od tego orzeczenia.

Czytaj więcej

Ubezpieczenia i odszkodowania

Ugoda z ubezpieczycielem przez telefon - analiza Rzecznika Finansowego

Ugody telefoniczne dotyczące odszkodowań przy niewielkich szkodach są coraz bardziej popularne. Jednak wciąż część klientów jest zaskoczona taką możliwością.

Sąd Apelacyjny ustalił, że w 2006 r. jeden z powodów - mąż ofiary - zawarł z poprzednikiem prawnym interwenienta ubocznego ugodę: otrzymał od niego 50 tys. zł odszkodowania za pogorszenie się sytuacji życiowej i zrzekł się wszelkich dalszych roszczeń w stosunku do sprawcy, jak i do jego ubezpieczyciela. Sąd Apelacyjny uznał jednak, że ugoda dotyczy wyłącznie odszkodowania, natomiast nie wyklucza dochodzenia przez powoda zapłaty zadośćuczynienia. Orzekł, że żądanie powodów jest uzasadnione w zakresie kwot zasądzonych przez Sąd Okręgowy.

Zakład ubezpieczeń działający jako interwenient uboczny złożył skargę kasacyjną od tego wyroku. Powołał się na fakt zawarcia z powodem ugody, w której doszło do zrzeczenia się dalszych roszczeń względem jego poprzednika prawnego.

SN oddalił skargę.

- Kwestia skutków tej ugody nie mogła przełożyć się na zmianę zaskarżonego wyroku, dotyczącego zasądzenia zadośćuczynienia od pozwanego (drugiego z ubezpieczycieli), a nie od skarżącego, czyli interwenienta ubocznego. Aktywność procesowa interwenienta ubocznego, aby była procesowo skuteczna, nie powinna odnosić się do stosunku prawnego istniejącego między nim i stroną przeciwną, lecz musi dotyczyć rzeczywistego przedmiotu sprawy, czyli roszczenia dochodzonego przez powoda od pozwanego - uznał SN.

Przypomniał również, że dwaj kierujący pojazdami, będący współsprawcami wypadku, odpowiadają za szkodę wyrządzoną ruchem pojazdów solidarnie. Z kolei ubezpieczyciele, których ze sprawcami łączą umowy ubezpieczenia komunikacyjnego OC, ponoszą odpowiedzialność in solidum (solidarność niewłaściwa), gdyż nie istnieje przepis, który w opisanej sytuacji wprowadzałby między nimi odpowiedzialność solidarną. Do rozliczeń między tymi ubezpieczycielami stosuje się przepisy o zobowiązaniach solidarnych.

W uzasadnieniu wyroku SN wyjaśnił także istotną kwestię skutków zawarcia przez poszkodowanego ugody z ubezpieczycielem.

- Zwolnienie ubezpieczyciela z długu, następujące w ugodzie zawartej przez tego ubezpieczyciela z poszkodowanym, powoduje, iż wygasa przysługujące uprzednio poszkodowanemu roszczenie o zapłatę odszkodowania (zadośćuczynienia) bezpośrednio od ubezpieczyciela (tzw. actio directa). Umowa ugody, jako wywierająca skutki prawne tylko między jej stronami, nie powoduje jednak zwolnienia ubezpieczyciela z odpowiedzialności, którą przyjął on na siebie w umowie ubezpieczenia OC względem ubezpieczonego - wskazał SN.

Jeśli zatem poszkodowany wystąpi formalnie z żądaniem do sprawcy szkody, to ubezpieczyciel wciąż będzie zobligowany do zapłaty odszkodowania, tyle że w ramach realizacji swego obowiązku wynikającego z umowy ubezpieczenia OC.

- W takiej sytuacji ugoda nie zwalnia sprawcy szkody z odpowiedzialności, a tym bardziej – nie zwalnia z odpowiedzialności współsprawcy szkody ani jego ubezpieczyciela - wyjaśnił SN.

sygn. akt I CSKP 76/21

Sądy i Trybunały Sąd Najwyższy Prawo Drogowe Polisy i Odszkodowania Komunikacyjne Ubezpieczenia i Odszkodowania

Konsumenci

Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie

Sąd Okręgowy w Gdańsku udzielił zabezpieczenia roszczeń w postępowaniu grupowym o ustalenie nieważności umów o kredyt konsumencki na zakup pomp ciepła. Bank wypłacił pieniądze sprzedawcom pomp ciepła, choć urządzenia te nie trafiły do ich klientów.

Materiał Promocyjny

Nowe pełne energii BMW serii 1. Stworzone z myślą o Tobie. Zapytaj o ofertę

Sądy i trybunały

Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie

Ostatnie osiem lat to najgorszy okres w historii Trybunału Konstytucyjnego, który został doprowadzony na skraj organizacyjnej i etycznej zapaści. Gorzej zapewne nie będzie, bo to byłoby trudne – twierdzi dr Tomasz Zalasiński, konstytucjonalista.

Konsumenci

TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku

TSUE orzekł, że rozpoznanie skarg frankowiczów ma nastąpić w rozsądnym terminie i uwzględniać indywidualne zarzuty.

Nieruchomości

Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy

Z końcem 2024 r. wygasa obowiązek gmin zapewnienia lokali zamiennych lokatorom mieszkającym w budynkach wymagających rozbiórki lub remontu. Jeżeli nie będzie zmiany przepisów, obowiązek ten spocznie wyłącznie na właścicielach budynków, którzy ani nie mają na to pieniędzy, ani nie dysponują zasobem lokali zamiennych - alarmuje rzecznik praw obywatelskich.

Materiał Promocyjny

Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite

Bank wspiera rozwój pasji, dlatego miał już w swojej ofercie konto gamingowe, atrakcyjne wizerunki kart płatniczych oraz skórek w aplikacji nawiązujących do gier. Teraz, chcąc dotrzeć do młodych, stworzył w ramach trybu kreatywnego swoją mapę symulacyjną w Fortnite, łącząc innowacyjną rozgrywkę z edukacją finansową i udostępniając graczom możliwość stworzenia w wirtualnym świecie własnego banku.

Prawo rodzinne

Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów

Mąż przez kilkanaście lat utrzymywał stado krów, które dostał od rodziców. Przy rozwodzie i podziale majątku dorobkowego okazuje się, że stado należy już do wspólnego majątku i trzeba się nim podzielić.

Materiał Promocyjny

Jaecoo J7 w leasingu od 1670 zł/mies.

Sądy i trybunały

Sędzia nie przychodzi do pracy w nowej izbie SN. Sprawie przyjrzy się prezes Manowska

Sędzia Sądu Najwyższego odmawia orzekania w nowej Izbie Odpowiedzialności Zawodowej. Sprawa trafiła do I prezes SN Małgorzaty Manowskiej, która oceni czy jego zachowanie może naruszać dyscyplinę pracy.

Podatki

Fiskus przegrał ważną batalię. Chodzi o stawkę ryczałtu

To, że handlowiec zleca wyprodukowanie czegoś według własnego wzoru i potem sprzedaje to dobro w nieprzetworzonej formie, nie przekreśla prawa do niższego, 3-proc. ryczałtu dla działalności usługowej w zakresie handlu.

Bogdan Święczkowski – nowy prezes Trybunału Konstytucyjnego

Sądy i trybunały

Bogdan Święczkowski: Adam Bodnar nie jest decyzyjny ws. Trybunału Konstytucyjnego

Próbuję zawsze wyciągać pierwszy dłoń do zgody. Staram się też myśleć jak szachista i mam przygotowane inne rozwiązania w przypadku braku kompromisu – mówi w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Bogdan Święczkowski, nowy prezes Trybunału Konstytucyjnego.

Warszawa 1982. Stan wojenny. Rozprawa przed sądem wojskowym przeciwko podziemnym wydawcom.

Opinie Prawne

Tomasz Pietryga: Sędziowie 13 grudnia, krótka refleksja

Dla wielu obywateli skrzywdzonych w czasach PRL, wejście sędziów stanu wojennego do sądów w III RP było nieakceptowalne. Niemoc ludzi Solidarności, aby to wejście zablokować, odebrała szacunek Temidzie na dekady.

Adam Niedzielski, minister zdrowia w rządzie PiS w latach 2020-2023.

Prawo karne

Adam Niedzielski z wyrokiem. Były minister zdrowia przekroczył uprawnienia

W związku ze sprawą ujawnienia danych pacjenta, były minister zdrowia w rządzie Prawa i Sprawiedliwości Adam Niedzielski stanął przed warszawskim sądem.

Prawo drogowe

Czy Antoni Macierewicz stracił prawo jazdy? Prawnicy tłumaczą

Czy immunitet chroni Antoniego Macierewicza przed odebraniem prawa jazdy? Niezależnie od ostatecznego rozstrzygnięcia tej kwestii, wiceprezes PiS po upływie siedmiu dni od wtorkowego zatrzymania przez policję nie powinien prowadzić samochodu.

Komentarze

Bogusław Chrabota: O dotacji dla PiS rozstrzygną nie sędziowie SN, a polityka

W idealnym świecie PKW powinna podporządkować się decyzji SN i wydać nową uchwałę o przyjęciu sprawozdania komitetu wyborczego PiS oraz odblokować środki, którymi dysponuje minister finansów. Jednak w logice wadliwości KRS jest inaczej. Decyzję podjęli ludzie zależni od polityków i w ich interesie.