Teraz 4 zł za tydzień dostępu!
Czytaj 46% taniej przez 4 miesiące
Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Czytaj bez ograniczeń artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.
Aktualizacja: 28.10.2015 22:00 Publikacja: 29.10.2015 06:00
Foto: Fotorzepa, Krzysztof Lisia
Foto: Fotorzepa, Krzysztof Lisia
Foto: Fotorzepa, Krzysztof Lisia
Foto: Fotorzepa, Krzysztof Lisia
Foto: Fotorzepa, Krzysztof Lisia
Foto: Fotorzepa, Krzysztof Lisia
„Ożenek” to przede wszystkim okazja do mistrzowskiego popisu dla aktorów. I tak jest też w Katowicach. Agafia Tichonowna Grażyny Bułki jest zaskakująca: wygląda jak dziecko, które leczy zeza – w okularach z jednym zaklejonym szkłem, a jest zażywną, wielką dziewoją ze spadającym filuternie na oczy lokiem, którą zwykle paraliżuje strach, a czasem dodaje nadspodziewanego wigoru determinacja starej panny. Niemal jej lustrzanym odbiciem jest Duniaszka Aliny Chechelskiej, która w odróżnieniu od swej pani jest bardziej otwarta i chętna do żartów. Obie są przeciwieństwem kościstej Ariny Pantelejmonownej, ciotki Agafii, granej przez Krystynę Wiśniewską. Ewa Leśniak w roli Fiokły Iwanownej jest hałaśliwa jak przekupka, a gdy jej się coś udaje, tańczy radośnie jak wyborna baletnica z folklorystycznego ansamblu.
Łysy, szczupły, niepozorny Podkolesin Marka Rachonia łamie się jak trzcina, trzęsie jak osika. Gdyby go nie podtrzymywali pod ręce Koczkariow - Marcin Szaforz i Stiepan - Michał Piotrowski, to by upadł. Do zalotów trzeba go przymuszać, dlatego nie ma pawiego ogona, ani pancerza z poduszek, jak pozostali zalotnicy Agafii. A ci puszą się, jak mogą. Antoni Gryzik w roli Jajecznicy stawia nogi szeroko, posuwając się po scenie jak gdańska szafa. Żewakin Jerzego Głybina tokuje posuwistym, tańczącym krokiem marynarza, Jerzy Kuczera jako Anuczkin drobi żwawo nóżkami, dodając sobie animuszu wachlarzem, a Wiesław Kupczak - Starikow jest jak turecki basza, kroczy pewnie, by zdobywać. Każda z postaci jest zarysowana ostrą, indywidualną kreską. Język każdej z nich też jest zindywidualizowany – to zasługa nowego przekładu Agnieszki Lubomiry Piotrowskiej, w którym mowa jest zgodna z tempem i rytmem współczesnej polszczyzny, a jednocześnie zachowuje styl Gogola.
Choć „Ożenek” powstał ponad półtora wieku temu, nadal jest aktualny. Dawno skończyła się carska Rosja i jej urzędnicza hierarchia, nie ma dziś znaczenia czy ktoś jest z arystokracji czy z kupiectwa, ale ciągle poprzez mariaż można sobie zapewnić lepszą pozycję i dobrobyt. Nadal problemem jest ludzkie zagubienie, strach przed samotnością, ale i obawa przed trwałym związkiem. Marzymy o miłości i pięknie i nadal to marzenie zderza się z brutalnością życia. I Kolada odczytując Gogola temu nie przeczy.
W tej niezwykle efektownej inscenizacji – szczególnie w warstwie plastycznej i ruchowej, wielkie brawa dla scenografii i kostiumów Anny Tomczyńskiej i Nikołaja Kolady oraz dla choreografii Jakuba Lewandowskiego - najważniejszą nie jest jednak wcale historia Podkolesina, który chciałby się ożenić, ale nie potrafi podjąć ostatecznej decyzji. Historia jego wymuszonych zalotów, to tylko pretekst dla Kolady, by spróbować powiedzieć nam coś o Rosji.
Spektakl rozpoczyna się sceną zbiorową, w której wszystkie postaci „Ożenku” ustawiają się jak do zdjęcia, a potem ruszają w szalony tan, w rytm ludowych pieśni rosyjskich, muzyki z „Traviaty” Verdiego i wypowiadanych słów – stereotypów o Rosji, takich jak: samowar, trojka, bałałajka, niedźwiedź, Czechow, kałasznikow, itd. Wschodnie dumki i czasztuszki zdają się toczyć pojedynek z zachodnioeuropejską operą, ale finalny melanż kończy się jazgotem. Jakby reżyser chciał powiedzieć, że Rosja, choć od wieków wpatrzona w kulturę zachodnią, pozostaje jednak na nią silnie impregnowana. I nieujarzmiona w pędzie ku potędze i wolności.
„O, Ruś – trojka! Dokąd tak pędzisz” - słychać ze sceny szczególnie wyraźnie, gdy pierwsza część „Ożenku” - moment, w którym zalotnicy Agafii rozchodzą się z nadzieją na spełnienie swych planów, a ona już wie, iż ma powodzenie i tylko trzeba dokonać właściwego wyboru - kończy się obrazem szalonego galopu bohaterów tej historii. Przechodzi on w radosną, weselną zabawę z balonikami. Obraz ten przywodzi na myśl ostatnie zdania z „Martwych dusz”, gdzie Gogol pisał: „Rosjo, dokądże pędzisz, daj odpowiedź! (...) przelatuje obok wszystko, cokolwiek jest na ziemi, i patrząc z ukosa odsuwają się i dają jej drogę inne narody i państwa”.
Jedną z najpiękniejszych, ale i najważniejszych scen jest obraz bez słów, dodany przez reżysera do sztuki tuż przed finałem. Gdy Podkolesin targany wątpliwościami, czy jednak powinien się żenić, w końcu decyduje się na dramatyczną ucieczkę z domu Agafii, jego służący Stiepan i Duniaszka odgrywają niezwykle liryczną scenę miłosnego zbliżenia – trwa ona długo, niespiesznie, ale kończy się niespodziewanie brutalnym pobiciem kobiety. To zderzenie marzenia z nieokrzesanym życiem można też zinterpretować szerzej. Może reżyser chciał nam powiedzieć, że taka była i nadal jest Rosja - uwodzi świat swą innością, a jak ulegnie jej czarowi, traktuje go z agresją. No cóż, to wiemy od dawna.
„Ożenek” Mikołaja Gogola. Reżyseria i opracowanie muzyczne Nikołaj Kolada, przekład Agnieszka Lubomira Piotrowska, Scenografia i kostiumy Anna Tomczyńska, Nikołaj Kolada, choreografia Jakub Lewandowski, reżyseria i realizacja światła Maria Machowska, realizacja światła Szymon Adamczyk, realizacja dźwięku Mirosław Witek. Premiera w Teatrze Śląskim w Katowicach 23 października 2015 r.
Czytaj 46% taniej przez 4 miesiące
Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Czytaj bez ograniczeń artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.
Obrady jury konkursowego, przesłuchującego siedmioro kandydatów, nie wyłoniły dyrektora Teatru Dramatycznego. Jak poinformowała nas wiceprezydentka Warszawy Aldona Machnowska-Góra decyzja o tym, co dalej zapadnie do końca przyszłego tygodnia.
Wystawiona w Teatrze Muzycznym w Poznaniu „Irena” z muzyką znakomitego jazzmana Włodka Pawlika i w reżyserii Amerykanina Briana Kite’a będzie miała premierę w berlińskim Admiralspalast.
Uwspółcześniona „Zemsta” Aleksandra Fredry w warszawskim Teatrze Komedia rozgrywa się w środowisku gangsterskim. Brawurowym Papkinem jest Maciej Stuhr.
W „Wypiórze” warszawskiego Teatru Imka z Magdą Boczarską, Mateuszem Banasiukiem i Oskarem Hamerskim, znajdziemy potwierdzenie znanej prawdy, że Mickiewicz wielkim poetą był. I że jesteśmy „wszyscy z niego”. Nawet hipsterzy.
Pięć premier w maju, w tym nagradzany "1989", spektakle z Krystyną Jandą i Jerzym Radziwiłowiczem, zapowiada nowa dyrekcja Teatru TV. Wśród nich nie będzie ani jednego spektaklu powstałego specjalnie na potrzeby telewizyjnej sceny, co było specjalnością Teatru TV.
Przyszłość dyrekcji Narodowego Starego Teatru w Krakowie i Dramatycznego w Warszawie może się rozstrzygnąć już w tym tygodniu.
Wystawiona w Teatrze Muzycznym w Poznaniu „Irena” z muzyką znakomitego jazzmana Włodka Pawlika i w reżyserii Amerykanina Briana Kite’a będzie miała premierę w berlińskim Admiralspalast.
Uwspółcześniona „Zemsta” Aleksandra Fredry w warszawskim Teatrze Komedia rozgrywa się w środowisku gangsterskim. Brawurowym Papkinem jest Maciej Stuhr.
W „Wypiórze” warszawskiego Teatru Imka z Magdą Boczarską, Mateuszem Banasiukiem i Oskarem Hamerskim, znajdziemy potwierdzenie znanej prawdy, że Mickiewicz wielkim poetą był. I że jesteśmy „wszyscy z niego”. Nawet hipsterzy.
Pięć premier w maju, w tym nagradzany "1989", spektakle z Krystyną Jandą i Jerzym Radziwiłowiczem, zapowiada nowa dyrekcja Teatru TV. Wśród nich nie będzie ani jednego spektaklu powstałego specjalnie na potrzeby telewizyjnej sceny, co było specjalnością Teatru TV.
Polecam pisarki z Ameryki Łacińskiej. Ten region przeżywa fantastyczny okres literacki.
W Teatrze Studio dostaliśmy opowieść o człowieku zagubionym w niepojętym i wrogim porządku (czy chaosie) świata. Tadeusz Różewicz aktualny i poruszający w mistrzowskiej interpretacji Ireny Jun.
Międzynarodowy Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych przyznał nagrody publiczności. Pokazane w Łodzi spektakle będzie można teraz zobaczyć na innych festiwalach m. in. Warszawie, Kaliszu, Toruniu i Szczecinie.
Zbiegłego na Białoruś byłego polskiego sędziego reżim wyciąga na sztandary antypolskiej propagandy. Wygląda na to, że dyktator na własne życzenie odcina się od świata i powierza kraj Rosji.
Matura 2024 - dzień dziewiąty . Dziś maturzyści zmagali się z egzaminem z geografii na poziomie rozszerzonym. Publikujemy arkusze CKE.
Federacja Rosyjska nie planuje obecnie zajęcia Charkowa - zadeklarował prezydent Rosji Władimir Putin. Odniósł się też do nadchodzącej konferencji pokojowej ws. Ukrainy, która ma odbyć się w Szwajcarii oraz do negocjacji Rosji z Ukrainą.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. W nocy z 16 na 17 maja kilkadziesiąt ukraińskich dronów miało atakować okupowanych przez Rosjan Sewastopol.
Marihuana miałaby zostać przeklasyfikowana z grupy ciężkich narkotyków do grupy uważanej za narkotyki o niskim potencjale uzależniania. Otworzyłoby to duże możliwości inwestycyjne i badawcze.
Kraje G7 wsparły unijną inicjatywę wykorzystania dochodów z zamrożonych aktywów Rosji na zakupy broni dla Ukrainy. Międzynarodowy Fundusz Walutowy stanął po stronie rosyjskiego agresora. Podaje mętny powód.
W poniedziałek lekarze mają zdecydować czy premier Słowacji, Robert Fico, może zostać przetransportowany do szpitala w Bratysławie,
Trwający ponad rok spór znalazł szczęśliwe (dla klientów) zakończenie. Produkty Haribo wrócą do sklepów Lidla.
Dzisiaj w Zakopanem "okrągły stół" w sprawie transportu do Morskiego Oka. Na spotkaniu pojawi się minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. - Problem jest medialny. Nie ma pełnej zgody społecznej, co możemy rozumieć i o tym będziemy dyskutować. Natomiast nie zgodziłbym się, że jest to jakiś problem nie do rozwiązania - komentował kwestie transportu do Morskiego Oka dla RMF FM Andrzej Skupień, starosta tatrzański.
Prokuratura Okręgowa w Łodzi będzie prowadzić śledztwo w sprawie ukrywania akt nadzoru nad postępowaniem w sprawie ojca byłego ministra sprawiedliwości ujawnionych podczas przeszukania domu Zbigniewa Ziobry.
Dostęp do zeroemisyjnej energii jest kluczowy dla konkurencyjności i bezpieczeństwa kraju. Dlatego Polska nie powinna dłużej zwlekać z realizacją programu energetyki jądrowej – to główna myśl czwartej edycji Nuclearconference.pl, która odbyła się w Warszawie.
Paul McCartney niedawno powiększył swój majątek o 50 milionów funtów. W związku z tym według szacunków gazety „Sunday Times” były Beatles jest pierwszym muzykiem w Wielkiej Brytanii, którego majątek przekracza miliard funtów (1,17 miliarda euro).
Volkswagen przestanie używać niedawno wprowadzonego oznaczenia GTX, które zostało użyte w bardziej sportowych wersjach elektryków. Teraz wrócą słynne odmiany GTI oraz R.
Biuro naczelnego lekarza sądowego amerykańskiego stanu Massachusetts potwierdziło, że 14-letni Harris Wolobah, który we wrześniu ubiegłego roku zmarł na zawał serca, doznał zatrzymania krążenia i oddechu po spożyciu chipsa zawierającego duże stężenie związku występującego w ostrych papryczkach – podaje CNN.
Dwóch braci, którzy studiowali w Massachusetts Institute of Technology, zostało aresztowanych i postawiono im zarzut przeprowadzenia wyrafinowanej kradzieży kryptowaluty o wartości 25 milionów dolarów.
Amerykańska prokuratura ogłosiła, że aresztowano Amerykankę i Ukraińca, którzy mieli pomagać pracownikom branży IT związanymi z Koreą Północną udawać Amerykanów, by mogli oni zatrudniać się do zdalnej pracy w setkach amerykańskich firm.
Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej zwróciło się do premiera Donalda Tuska o uchylenie w całości rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.
Szef Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Estonii Lauri Läänemets wezwał Estoński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego do uznania patriarchy Cyryla za heretyka i zerwania więzi z Moskwą.
Lotnisko Chopina w kwietniu odprawiło 1,59 miliona pasażerów. To o 8,6 procent więcej niż w rekordowym do tej pory kwietniu 2019 roku. Najwięcej, bo 62,8 tysiąca osób, przez lotniskowe bramki przeszło tuż przed majówką, 26 kwietnia.
Odnaleziono mężczyznę, który ponad 25 lat temu zaginął w Algierii. Jak ustaliła policja, przetrzymywany był w piwnicy u swojego sąsiada. Jego bliscy mieszkali zaledwie 200 metrów od miejsca, w którym był więziony – podaje brytyjski dziennik "The Telegraph.
Przygotując się do MET Gali, Jessica Biel zdradziła swój trik urodowy, pozwalający jej uzyskać promienną cerę i nieskazitelny wygląd: wieczorem przed galą przez pół godziny kąpała się w soli Epsom. Jak działa taka kuracja?
Gdy z ataku krokodyla ratuje kaskader w filmie akcji, można liczyć na Oscara za efekty specjalne. Gdy dzieje się to w prawdziwym życiu, o wyróżnieniu za odwagę decyduje sam król Wielkiej Brytanii. Kto dostąpi tego zaszczytu?
Mężczyzna, który próbował podpalić synagogę w Rouen we Francji został zabity przez policję.
Kolejny kraj, któremu Gazprom odciął dostawy gazu w 2022 roku pomimo ważnej umowy, pozywa Rosjan o odszkodowanie. Bułgarska państwowa spółka Bulgargaz żąda 400 mln euro.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas