Unię widać wszędzie

Dotychczasowe wyniki realizacji projektów widoczne są w regionie w postaci licznych charakterystycznych tablic informacyjnych i pamiątkowych oraz specjalnych nalepek. Ich liczebność to dowód, że samorządom oraz innymi instytucjom udało się z niezłym skutkiem wykorzystać przyznaną im pulę środków dostępną ze wszystkich źródeł finansowania.

[srodtytul]Region spójności[/srodtytul]

Samorządom z Pomorza udało się skutecznie sięgnąć po środki dostępne w ramach Funduszu Spójności. Rekordowym projektem realizowanym w ramach tego programu jest gdański projekt wodno-ściekowy realizowany przez specjalnie do tego celu powołaną przez miasto Gdańsk spółkę Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. Kosztem 427,8 mln zł, w tym ponad 320,8 mln zł dotacji unijnych, rozbudowana i zmodernizowana zostanie infrastruktura wodociągowo-kanalizacyjna na terenie Gdańska, a także oczyszczalnia ścieków Gdańsk-Wschód. W efekcie poprawi się nie tylko dostępność czystej wody pitnej, ale także czystość wód Zatoki Gdańskiej, co ma istotne znaczenie dla rozwoju turystyki. Równie skutecznie udało się aplikować o środki Gdyńskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji, które na realizację kluczowego dla poprawy czystości wód w Zatoce Puckiej i Zatoce Gdańskiej projektu „Dolina Redy i Chylonki – zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków” pozyskało z UE prawie 116,5 mln zł. Równolegle udało się otrzymać z Funduszu Spójności środki na sfinansowanie projektu „Gospodarka odpadami dla Doliny Redy i Chylonki”, na który z Unii Europejskiej pozyskano ponad 52,8 mln zł. W ten sposób skutecznie rozwiązano problem utylizacji odpadów komunalnych Gdyni i okolicznych gmin. Swój program poprawy gospodarki ściekowej, dzięki pieniądzom z tego funduszu, mogła także zrealizować komunalna spółka Wodociągi Słupsk Sp. z o.o., która uzyskała dofinansowanie do projektu w wysokości 48,3 mln zł.

[srodtytul]Sposób na kulejący transport[/srodtytul]

To, czego nie udało się często zrealizować przez dziesięciolecia w dziedzinie transportu w regionie, nadrabia się teraz dzięki środkom z Unii. Także w dziedzinie wykorzystania środków z SPO Transport województwo pomorskie nie wypada blado, zważywszy na projekty, jakie w ostatnich latach z tego źródła finansowania udało się zrealizować. Tu spośród samorządów największymi beneficjentami programu były miasta Gdańsk i Gdynia.

Po latach oczekiwań w tym roku dokończono ciągnącą się niemal od końca lat 70. ubiegłego stulecia budowę słynnej Trasy Kwiatkowskiego w Gdyni. Dzięki pozyskanym z SPO Transport środkom w wysokości ponad 173,4 mln zł zrealizowany został jej III etap, dzięki któremu port i zlokalizowane tu terminale, a także przede wszystkim mieszkańcy Gdyni, uzyskali bezpośredni dojazd do obwodnicy Trójmiasta oraz sieci dróg krajowych i międzynarodowych. Inwestycja kosztowała ponad 234,5 mln zł. Równie ważna była dofinansowana z programu SPO Transport kontynuacja rozbudowy łączącej się z Trasą Kwiatkowskiego ulicy Janka Wiśniewskiego w Gdyni, która obiega atrakcyjne także dla inwestorów tereny stoczniowe i portowe. Z SPO Transport sfinansowano w Gdańsku przebudowę dwóch ważnych układów ulicznych – przebiegającej w pobliżu planowanego stadionu piłkarskiego ulicy Marynarki Polskiej oraz najbardziej ruchliwego odcinka układu ulicznego śródmieścia Podwala Grodzkiego i Wałów Jagiellońskich. Na pierwszy projekt pozyskano dofinansowanie w wysokości ponad 32,5 mln zł, a na drugi ponad 22,7 mln zł.

[srodtytul]ZPORR się sprawdził[/srodtytul]

Kończy się także rozliczanie projektów realizowanych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego na lata 2004 – 2006. Z dużym prawdopodobieństwem przyznane w ramach tego programu środki uda się wykorzystać do ostatniego eurocenta.

W ramach ZPORR na Pomorzu zrealizowano lub kończy się właśnie realizację 583 projektów inwestycyjnych, dla których uzyskano dofinansowanie w wysokości 734,89 mln złotych. Do beneficjentów wnioskujących o dofinansowanie w ramach tego programu do końca sierpnia 2008 roku trafiło 643,14 mln. Odpowiada to ponad 92,6 proc. ogółu środków unijnych przyznanych w ramach tego programu dla województwa pomorskiego.

Warto wspomnieć, że w ramach programu ZPORR ujęty został także priorytet. 1.6 Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach, z którego dotacje rozdzielane były na poziomie centralnym pomiędzy duże aglomeracje miejskie. Dzięki staraniom samorządów Gdańska i Gdyni udało się w ramach tego priorytetu pozyskać środki na realizację dwóch projektów.

W ramach Gdańskiego Projektu Komunikacji Miejskiej dokonano m.in. modernizacji niemal 20 km linii tramwajowych, wybudowano nową linię tramwajową o długości 2,9 km wraz z węzłem autobusowo-tramwajowym oraz zakupiono nowy tabor tramwajowy i autobusowy. Koszt całkowity inwestycji wyniósł prawie 243,5 mln zł, a dotacja unijna wyniosła 80,1 mln zł. To zarazem największy pod względem wartości unijnego dofinansowania w ramach środków ZPORR projekt zrealizowany w poprzednim okresie finansowania na terenie Pomorza.

W ramach projektu „Rozwój proekologicznego transportu publicznego w Gdyni” wybudowano nową zajezdnię trolejbusową wraz z zapleczem socjalno-administracyjnym, magazynowym, warsztatowym i technicznym, nową linię trolejbusową o długości 10,6 km wraz z pętlą trolejbusową, a także zakupiono dziesięć nowych trolejbusów niskopodłogowych. Koszt całkowity wartość projektu wyniósł ponad 51,9 mln zł, a wartość dotacji unijnej ponad 2,1 mln zł. Oba projekty należą bezwzględnie do najbardziej widocznych na mieście projektów z powodzeniem zrealizowanych dzięki unijnym dotacjom.

[srodtytul]Czarne dziury w budżetach[/srodtytul]

Samorządy nie ukrywają, że istotnym problemem, z jakim na przestrzeni ostatnich kilku lat się borykały, realizując projekty współfinansowane przez Unię Europejską, była rosnąca wartość złotego względem euro. Wyrażona w euro kwota dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej w wyniku spadku wartości euro z ponad 4,5 zł do mniej niż 3,5 zł odbiła się na rzeczywistej wartości pomocy finansowej. Po uwzględnieniu wzrostu kosztów materiałów, energii i robocizny często się okazywało, że kilkunastoprocentową dziurę w budżecie projektu samorządy musiały uzupełniać z własnych środków budżetowych lub uciekać się do dodatkowego finansowania ze źródeł zewnętrznych (kredyty, obligacje komunalne).Dzięki decyzji Ministerstwa Rozwoju Regionalnego o zwiększeniu do 10 proc. poziomu dopuszczalnej nadkontraktacji priorytetach 1 i 3 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego do województwa pomorskiego trafić może dodatkowe 10,8 mln zł. Pieniądze te mogą być przeznaczone na dofinansowanie projektów, które wcześniej z braku środków nie uzyskały dofinansowania z UE, bądź zostać wykorzystane na zwiększenie dofinansowania projektów będących w trakcie realizacji. W ten sposób na pozyskanie dodatkowego finansowania liczyć mogą autorzy kilkudziesięciu projektów, które do tej pory znajdowały się na listach rezerwowych.

[srodtytul]Z impetem w przyszłość[/srodtytul]

Doświadczenia zebrane przy realizacji projektów w dobiegającym końca okresie finansowania samorządy skwapliwie wykorzystały, przygotowując pulę kolejnych projektów infrastrukturalnych kierowanych przede wszystkim do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego.W wielu priorytetowych działaniach już dzisiaj zapadły konkretne rozstrzygnięcia. We wrześniu w działaniu 4.1 Rozwój regionalnej infrastruktury drogowej na obszarach poza miastami na prawach powiatu przyjęto do realizacji sześć istotnych dla rozwoju regionalnego projektów drogowych o łącznej wartości 278,9 mln zł, dla których wartość dofinansowania z budżetu UE sięgnie niemal 200,4 mln zł. W październiku rozstrzygnięto kolejny konkurs na realizację w subregionie nadwiślańskim działania 8.2 Lokalna infrastruktura ochrony środowiska. W jego efekcie wybrano 16 zgłoszonych głównie przez małe gminy miejskie i wiejskie projektów wodno-ściekowych i odpadowych, które uzyskają dofinansowanie na łączną kwotę 31,8 mln zł. Wkrótce podobne rozstrzygnięcia zapadną odnośnie do projektów zgłaszanych przez samorządy z subregionu południowego.

Na etapie postępowania konkursowego czekają wnioski o dofinansowanie projektów zgłoszonych do działań: 2.2.2 Rozwój usług społeczeństwa informacyjnego (kwota dotacji 25,9 mln zł, zgłoszono 12 projektów na łączną kwotę prawie 48,9 mln zł); 6.3. Regionalne dziedzictwo kulturowe o potencjale turystycznym (kwota dotacji 49,8 mln zł, zgłoszono 22 projekty o wartości 203,3 mln zł); 6.4. Wspieranie i zachowanie przyrodniczych walorów turystycznych (dotacja 7,1 mln zł, siedem projektów o wartości 15,2 mln zł); 8.1.1. Lokalna infrastruktura drogowa dla obszarów powiatów: gdańskiego, kartuskiego, nowodworskiego, puckiego, wejherowskiego (kwota dotacji 35,8 mln zł, 17 projektów o wartości prawie 110,2 mln zł; 8.1.1. Lokalna infrastruktura drogowa na obszarach powiatów: bytowskiego, lęborskiego, słupskiego (dotacja 20,6 mln zł, 20 projektów o wartości 78,3 mln zł).

W kolejce czekają również setki nowych projektów, które nie zostały zrealizowane w poprzednich latach z powodu braku środków bądź powstały teraz jako odpowiedź na zmieniające się potrzeby społeczno-gospodarcze regionu.

—Przemysław Rot[ramka]Do ZPORR aplikowało 117 jednostek samorządu terytorialnego, w tym 100 gmin i 16 powiatów

? Samorząd województwa pomorskiego70 samorządów realizuje projekty wybrane w ramach konkursów, w tym: 56 gmin i 13 powiatów

? Samorząd województwa pomorskiego

Pięć samorządów, które realizują po trzy projekty, to: