Zjazd starych przyjaciół

Przy­wód­cy Sta­nów Zjed­no­czo­nych, Ka­na­dy, Ja­po­nii, Nie­miec, Wiel­kiej Bry­ta­nii, Fran­cji, Włoch i Ro­sji spo­tka­ją się na szczy­cie G8 – po­tęg go­spo­dar­czych świa­ta. Li­sta te­ma­tów od gło­du w Afry­ce, przez zmia­ny kli­ma­tycz­ne i za­gro­że­nie nu­kle­ar­ne ze stro­ny Ira­nu i Ko­rei Pół­noc­nej, po kry­zys w stre­fie eu­ro.

Czy po za­le­d­wie kil­ku­na­stu go­dzi­nach dys­ku­sji moż­na ocze­ki­wać po­stę­pu w ja­kiej­kol­wiek z tych od daw­na nie­roz­wią­zy­wal­nych spraw?

– To nie jest spo­tka­nie, na któ­rym po­dej­mu­je się de­cy­zje. Nie umniej­sza­ła­bym jed­nak zna­cze­nia szczy­tów G8. Na­wet je­śli ich war­tość po­le­ga tyl­ko na tym, że spo­tka­ją się ra­zem, w swo­im gro­nie i w nie­zo­bo­wią­zu­ją­cy spo­sób po­dy­sku­tu­ją o naj­waż­niej­szych spra­wach – mó­wi „Rz" Ka­ti Su­omi­nen, eks­pert­ka Ger­man Mar­shall Fund, au­tor­ka wie­lu ksią­żek o glo­ba­li­za­cji i mię­dzy­na­ro­do­wym po­rząd­ku go­spo­dar­czym. – W każ­dej sy­tu­acji le­piej jest ze so­bą roz­ma­wiać niż nie – do­da­je.

Nad­szedł czas na G20?

Grupa (wówczas jeszcze G7 - bez Rosji) po­wsta­ła w po­ło­wie lat 70., w środ­ku kry­zy­su naf­to­we­go. Przez wie­le lat by­ła je­dy­nym nie­for­mal­nym miej­scem spo­tkań świa­to­wych przy­wód­ców. W ostat­nich la­tach jej zna­cze­nie się zmniej­szy­ło, bo na zna­cze­niu zy­ska­ło in­ne fo­rum – G20. Oprócz kra­jów G8 w je­go skład wcho­dzą naj­waż­niej­sze pań­stwa ze wszyst­kich re­gio­nów świa­ta.

Afry­kę re­pre­zen­tu­je RPA, Bli­ski Wschód – Ara­bia Sau­dyj­ska, Azję – po­za Ja­po­nią do­dat­ko­wo Chi­ny, In­die, In­do­ne­zja i Ko­rea Po­łu­dnio­wa, Ame­ry­kę Po­łu­dnio­wą – Bra­zy­lia, Ar­gen­ty­na i Mek­syk. Są jesz­cze Au­stra­lia, Tur­cja i Unia Eu­ro­pej­ska w oso­bach sze­fów Ko­mi­sji Eu­ro­pej­skiej i Ra­dy Eu­ro­pej­skiej.

G20 ode­gra­ło klu­czo­wą ro­lę w 2009 ro­ku, gdy po raz pierw­szy zo­sta­ło wy­nie­sio­ne do po­zio­mu przy­wód­ców (wcze­śniej spo­ty­ka­li się tyl­ko mi­ni­stro­wie fi­nan­sów). I od ra­zu zde­cy­do­wa­ło o wtło­cze­niu w świa­to­wą go­spo­dar­kę mi­liar­da do­la­rów na wal­kę z kry­zy­sem. – Jed­nak od te­go cza­su zna­cze­nie G20 się zmniej­szy­ło – mó­wi Si­lvia Fran­ce­scon z Eu­ro­pe­an Co­un­cil for Fo­re­ign Re­la­tions.

Eks­pert­ka przy­zna­je, że w G8 nie ma kil­ku waż­nych państw, w tym Chin, więc moż­na za­dać py­ta­nie, ja­ki jest sens roz­ma­wiać na świa­to­we te­ma­ty w ta­kim gro­nie. Tym bar­dziej że – po­za Ro­sją – wszy­scy uczest­ni­cy G8 re­pre­zen­tu­ją za­chod­ni świat i zga­dza­ją się ze so­bą w pod­sta­wo­wych kwe­stiach.

Ba­gaż hi­sto­rycz­ny łą­czy kra­je Za­cho­du

– A jed­nak oka­za­ło się, że gro­no więk­sze niż osiem państw jest już zbyt licz­ne – mó­wi Fran­ce­scon. Za­nim do­łą­czy­ła do gro­na eks­per­tów ECFR, by­ła wło­skim szer­pą, czy­li spe­cjal­nym wy­słan­ni­kiem rzą­du ds. G8 i G20, i przy­glą­da­ła się spo­tka­niom na szczy­tach.

– Na G8 na­praw­dę moż­na roz­ma­wiać o wszyst­kim bez żad­nych pro­ble­mów – uwa­ża Fran­ce­scon. Po­dob­ną opi­nię, w nie­ofi­cjal­nej roz­mo­wie, wy­ra­ził wy­so­ki ran­gą unij­ny dy­plo­ma­ta, któ­ry uczest­ni­czy w szczy­tach G8 i G20.

– Kil­ka lat te­mu wszy­scy już spi­sy­wa­li G8 na stra­ty i uwa­ża­li, że G20 sta­nie się naj­waż­niej­szym świa­to­wym fo­rum. Ale te­raz oka­zu­je się, że G8 jest cią­gle ży­we i z po­wro­tem zy­sku­je na zna­cze­niu. Moż­na w ser­decz­nej at­mos­fe­rze po­roz­ma­wiać na naj­waż­niej­sze te­ma­ty w gro­nie lu­dzi o po­dob­nych od­czu­ciach i ba­ga­żu hi­sto­rycz­nym – mó­wi dy­plo­ma­ta.

W gru­pie ośmiu przy­wód­ców, do któ­rych tra­dy­cyj­nie do­łą­cza­ją też sze­fo­wie unij­nych in­sty­tu­cji, pra­wie wszy­scy re­pre­zen­tu­je kraj lub re­gion po­grą­żo­ny w głę­bo­kim kry­zy­sie.