Faux pas Orbána

Termin obrony mniejszości na Zakarpaciu okazał się mocno chybiony.

Publikacja: 15.05.2014 01:57

Wiktor Orban w węgierskim parlamencie

Wiktor Orban w węgierskim parlamencie

Foto: AFP

Nie milkną echa słów Viktora Orbána, który w swoim parlamentarnym przemówieniu po sobotnim zaprzysiężeniu go na premiera na kolejną kadencję wspomniał, że Węgry podtrzymują postulat poszanowania praw językowych, przyznania podwójnego obywatelstwa i stworzenia autonomii terytorialnej dla mniejszości węgierskiej na ukraińskim Zakarpaciu.

Wystąpienie to zostało za granicą odebrane jako co najmniej niestosowne w obecnych okolicznościach politycznych. W kontekście słów premiera przypominano wręcz o zajęciu południowej Słowacji przez Węgry albo Zaolzia przez Polskę po układzie monachijskim z 1938 r.

Analogia taka jest oczywiście zbyt daleko posunięta, żaden bowiem liczący się węgierski polityk nie wspomina dziś o aneksji Zakarpacia. Z drugiej strony wybór okazji do podnoszenia kwestii autonomii w chwili, gdy Ukraina walczy z separatyzmem i odrywaniem części swojego terytorium, a także przygotowuje się do trudnych wyborów prezydenckich, nie znajduje zrozumienia. Tym bardziej że jest to woda na młyn propagandy rosyjskiej (informacje o dosłownie dwóch zdaniach z przemówienia Orbána szeroko relacjonowały prokremlowskie media rosyjskie).

Wytknął to węgierskiemu koledze Donald Tusk, wspomniawszy, że będzie na temat Zakarpacia rozmawiał z nim podczas czwartkowego spotkania przywódców państw Grupy Wyszehradzkiej w Bratysławie. Z kolei w Kijowie ambasador Węgier został wezwany do Ministerstwa Spraw Zagranicznych i poproszony o wyjaśnienie stanowiska Budapesztu.

– Podnoszenie kwestii autonomii nie ma wiele wspólnego z obecną sytuacją. Rząd Węgier od dawna popiera postulat utworzenia lokalnej autonomii we wszystkich krajach, w których żyje mniejszość węgierska, ale absolutnie nie oznacza to prób aneksji tych obszarów – tłumaczy „Rz" Tamás Lánczi, główny analityk związanego z rządzącym Fideszem think tanku Századvég.

Węgierska prawica rzeczywiście poświęca wiele uwagi rodakom mieszkającym w państwach ościennych, którzy znaleźli się w ich granicach po pokoju w Trianon z 1920 r. odbierającym Królestwu Węgierskiemu dwie trzecie obszaru, w tym także ziemie etnicznie węgierskie (środkowy Siedmiogród, Baczkę czy południową część Słowacji). W sumie autochtonów poza granicami Węgier jest dziś ok. 2 mln, z tego 150–200 tys. żyje na należącym do Ukrainy Zakarpaciu.

W okresie rządów Fideszu mniejszość otrzymała wyraźne wsparcie – przyznano jej pomoc edukacyjną oraz podwójne obywatelstwo z prawem głosu w wyborach (ok. 170 tys. zagranicznych Węgrów głosowało w kwietniu na Fidesz). Wsparcie otrzymują też lokalne organizacje polityczne mniejszości, co wywołuje niechęć rządów, zwłaszcza w Rumunii i na Słowacji.

Na Ukrainie Węgrzy skarżą się na niechętną, wręcz wrogą wobec mniejszości, postawę silnych na zachodzie kraju narodowców. W Beregowie i Użgorodzie zdarzały się antywęgierskie wystąpienia lokalnej „samoobrony", niszczono węgierskie pomniki. Władze w Budapeszcie ostro krytykowały też podjętą w pierwszych dniach po zwycięstwie Majdanu decyzję o zniesieniu ustawy o językach mniejszości, co odebrano jako uszczuplenie i tak niezbyt szerokich praw zakarpackich Węgrów.

– W kwestii Zakarpacia istotny jest też wątek wewnątrzpolityczny, zwłaszcza w czasie kampanii przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Fidesz chce odebrać głosy Jobbikowi, którego kandydaci mocno podkreślają obronę praw mniejszości – mówi „Rz"  prof. András Bozóki, politolog z Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie.

Béla Kovács, jeden z europosłów Jobbiku, wywołał kontrowersje, otwierając nawet biuro w zakarpackim Beregowie (a przy okazji poparł rosyjską aneksję Krymu).

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1020
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1019